ΤΟ ΠΙΤΣΙΡΙΚΙ

Εδώ Μιλάμε και Γράφουμε Ελληνικά

Το ξεπούλημα, η κάθαρση και ο… γύφτος

Νοεμβρίου 02, 2013 pitsiriki1

Η αρχαιολογική υπηρεσία δεν έχει λεφτά ούτε για βενζίνη, εργαζόμενοι βγαίνουν σε διαθεσιμότητα, την ώρα που άλλοι προσλαμβάνονται μέσω ΜΚΟ με συμβάσεις δουλοπαροικίας, σωστικές ανασκαφές δίνονται σε ιδιωτικές εταιρείες. Ένα σενάριο επιτυχίας του υπουργείου Πολιτισμού

Από λογιστική σκοπιά είναι πράγματι εντυπωσιακό. Ξεπουλάς όσο όσο την περιουσία σου για να βάλεις χρήματα στα ταμεία και αμέσως μετά κάνεις χρήση αυτής της ξεπουλημένης περιουσίας ως νοικάρης για 20 χρόνια. Αυτό ακριβώς συνέβη και με το κτήριο της οδού Μπουμπουλίνας, που στεγάζει το υπουργείο Πολιτισμού. Υπάρχουν λεφτά στα ταμεία για αρχαιολογικά έργα, αλλά δεν εκταμιεύονται, είτε γιατί απαγορεύει η κομαντατούρ – τρόικα τις προσλήψεις έκτακτου προσωπικού είτε γιατί μπλοκάρονται στην απαραίτητη Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου, που πρέπει να τις εγκρίνει. Παραδείγματα; Το Κάστρο Λεονταρίου στην Αρκαδία και το Κάστρο της Ακροκορίνθου έχουν από 600.000 ευρώ το καθένα μέσω του Ταμείου Πυρόπληκτων, αλλά λιμνάζουν. Στο μεταξύ οι υπηρεσίες του ΥΠΠΟ δεν έχουν λεφτά για φως, νερό, τηλέφωνο, βενζίνη, αλλά οι «τεμπέληδες», «βολεμένοι» και άλλα τινά κοσμητικά που τους έχουν αποδοθεί υπάλληλοι βάζουν από την τσέπη τους και υποχρεώνονται σε φίλους, αν για παράδειγμα χαλάσει ένας υπολογιστής, λέει ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων. Τα χρήματα για σωστικές ανασκαφές φτάνουν για Οκτώβριο, παλεύοντας να λυθεί ο γόρδιος δεσμός με τις προσλήψεις φτάνει ο Νοέμβριος, χειμώνα δεν γίνονται ανασκαφές, το έτος κλείνει, το Λογιστήριο του Κράτους ζητάει πίσω τα χρήματα εφόσον δεν χρησιμοποιήθηκαν και μετά έρχονται και σου λένε «είδες που δεν τα χρειαζόσουν; Δεν θα ξαναπάρεις». Δηλαδή, είσαι σπίτι σου, δεν τρως, δεν πίνεις, δεν ανοίγεις φώτα και βρύσες και έτσι σου μένουν λεφτά. Αυτό είναι το πρωτογενές πλεόνασμα.

Και ενώ λεφτά δεν υπάρχουν, ω του θαύματος υπάρχουν για να τα παίρνουν οι ΜΚΟ να κάνουν προσλήψεις δουλοπάροικων και όχι εργαζόμενων και φυσικά να βγάζουν και τα τυχερά τους, ήτοι 5% κέρδος ανά κεφάλι. Υπάρχουν και για την ιδιωτική εταιρεία που θα κάνει σωστική ανασκαφή στην Αστυπάλαια, η οποία δεν γινόταν επειδή δεν υπήρχαν λεφτά!

«Ράβδος στη γωνία, άρα βρέχει»
Έκπληκτοι, λοιπόν, παρατηρούμε την εξωφρενική αντιστροφή της λογικής και εν τέλει της πραγματικότητας, βαφτίζοντας το κρέας ψάρι και χρησιμοποιώντας επιχειρήματα που υπακούν στον λογικό συνειρμό του παραλόγου «ράβδος στη γωνία, άρα βρέχει».

Ας δούμε ποια είναι η ράβδος, πού είναι η γωνία και γιατί δεν θα βρέξει. Η αγοραία λογική με την οποία αντιμετωπίζεται ο πολιτισμός ως σύνολο συμβολισμών και δράσεων, αλλά και ως ζωντανό κομμάτι μέσω των ανθρώπων που τον υπηρετούν, είναι πανταχού παρούσα.

Διότι στο τεράστιο πρόβλημα λειτουργίας των μουσείων, των αρχαιολογικών χώρων, των διοικητικών υπηρεσιών, η επίσημη κυβερνητική απάντηση μεταφέρεται και διά του ίδιου του πρωθυπουργού. Εγκαινιάζοντας την έκθεση σύγχρονων έργων τέχνης στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, έργα που μετά το πέρας της έκθεσης θα πουληθούν και μέρος των εσόδων θα πάει προς ενίσχυση του μουσείου, αυτό που θεώρησε σωστό να πει ο πρωθυπουργός είναι πως αυτή η διοργάνωση «συνιστά την κάθαρση μιας τραγωδίας: της πρόσκαιρης αδυναμίας της πολιτείας μας να προσφέρει έστω και λίγα σε σχέση με εκείνα που προσέφερε παλαιότερα με τον πολιτισμό μας». Συγγνώμη, αλλά θα διορθώσω τον πρωθυπουργό. Συνιστά το «ξέπλυμα» μιας σχεδόν εγκληματικής στο σώμα του πολιτισμού αδιαφορίας. Τέτοιας που αναγκάζει ιστορικά ιδρύματα, όπως το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, λόγω αδυναμίας να αντεπεξέλθουν στο έργο τους, να μετέρχονται τρόπους που ταιριάζουν σε εμπορικές γκαλερί, αλλά όχι σε δημόσιους θεσμούς διαφύλαξης της πολιτιστικής κληρονομιάς, προβολής και φυσικά παίδευσης.

Θα ιδιωτικοποιηθούν αρχαιολογικοί χώροι;

Αντίστοιχα, όταν ο υπουργός Πολιτισμού Πάνος Παναγιωτόπουλος θέλησε να ασχοληθεί με το πρόβλημα του αρχαιολογικού χώρου της Νεμέας και του τοπικού μουσείου, κατόπιν της επιστολής του καθηγητή Στέφανου Μίλερ για τη δραματική έλλειψη προσωπικού, στην εν λόγω σύσκεψη το θέμα συζητήθηκε παρουσία δύο επιχειρηματιών. Αλλά, αν με τη φύλαξη, ανάδειξη, προστασία του χώρου δεν ασχοληθεί η ίδια η Αρχαιολογική Υπηρεσία, τότε ποιος θα το κάνει; Δεν γνωρίζουμε αν σε προσωπικό επίπεδο η ηγεσία του υπουργείου απάντησε στην πρόταση του Στέφανου Μίλερ να ιδιωτικοποιηθούν αρχαιολογικοί χώροι για να σωθούν, λέγοντας ότι αυτό είναι πρωτίστως αντισυνταγματικό – μπορεί και να το έκανε –, αλλά δημόσια απάντηση δεν υπήρξε, τουλάχιστον μέχρι τώρα.

Όλα τα δεδομένα συνηγορούν στο γεγονός ότι το κράτος σιγά σιγά εγκαταλείπει τη μέριμνά του για τον πολιτισμό. Αντ’ αυτού το πολιτιστικό αγαθό αρχίζει να εκπίπτει σε πολιτιστικό προϊόν και να περιφέρεται. Μη γελιόμαστε. Για ό,τι συνέβη με τους στίχους του Καβάφη και το Ίδρυμα Ωνάση η αιτία βρίσκεται εκεί. Στο γεγονός ότι το αρχείο ενός τόσο σημαντικού ποιητή, αντί να διεκδικηθεί από το επίσημο κράτος, αφέθηκε στα χέρια ενός ιδιωτικού φορέα. Ας μην εντυπωσιαζόμαστε από το γκλάμουρ. Ο υπουργός Πολιτισμού στο ταξίδι του στην Ουάσιγκτον για την έκθεση για το Βυζάντιο έταξε κι άλλες εκθέσεις με αντικείμενα από τα ελληνικά μουσεία. Αυτό όμως δεν συνιστά πολιτιστική πολιτική για τη δημιουργία σταθερών και αδιατάραχτων δομών. Μοιάζει περισσότερο σαν τον γύφτο που βγάζει βόλτα την αρκούδα του και της παίζει ντέφι για να χορεύει…

Ο φασισμός στο εδώλιο

Αυτή η ανάκριση (δε) θα κρίνει πολλά. Έξι μάρτυρες βρίσκονται απέναντι σε τέσσερις κατηγορούμενους (η Δικαιοσύνη απέναντι στον φασισμό), μπλεγμένοι σε ένα δικαστικό παιχνίδι χωρίς ξεκάθαρο νικητή και ηττημένο. Οι έξι επιζώντες (Π. Ορκόπουλος, Τζ. Κόλλια, Θ. Γράμψας, Ε. Κοταμανίδου, Μ. Τζάνη, Γ. Γούνας) από το στρατόπεδο συγκέντρωσης του Άουσβιτς στέκονται ενώπιον του ανακριτή (Κ. Καζάκος), κρατώντας μετά βίας τον θυμό και τη θλίψη τους. Το βλέμμα τους είναι σκυθρωπό και η φωνή τους τρεμάμενη όσο αναδύονται στην επιφάνεια οι φρικιαστικές μνήμες που έχουν από την παραμονή τους στο στρατόπεδο. Ο θεατής της παράστασης «Η ανάκριση» συγκινείται ακούγοντας τους μάρτυρες να αφηγούνται με ανατριχιαστική λεπτομέρεια τα βασανιστήρια που υπέμεναν, τις βάναυσες συνθήκες διαβίωσης και τον ανυπέρβλητο χλευασμό στα χέρια των Γερμανών αξιωματικών.

Απηυδισμένοι ως θεατές, παρατηρούμε πως οι τέσσερις κατηγορούμενοι αξιωματούχοι των SS, Βίλχελμ Μπόγκερ (Σπ. Τσεκούρας), Χανς Σταρκ (Κ. Καζάκος), Φραντς Χόφμαν (Κ. Μπάρας) και Γιόζεφ Κλερ (Ευθ. Ξυπολητάς), παραμένουν ανεπηρέαστοι και εριστικοί προς τον ανακριτή και τους μάρτυρες.
Aμφισβητούν τη γνησιότητα που εμπεριέχουν τα λεγόμενα των τελευταίων και υπερασπίζουν τις ενέργειές τους, ισχυριζόμενοι πως λειτουργούσαν για το καλό της πατρίδας. Ο στενογράφος «τρέχει» ασταμάτητα, ενώ τα θύματα διηγούνται προσωπικές εμπειρίες που βίωσαν σε ένα στρατόπεδο που μόνο κόλαση θα μπορούσε να χαρακτηριστεί. Οι αξιωματούχοι δε, αρνούνται την εμπλοκή τους σε κτηνωδίες και βιαιοπραγίες, είναι όμως αδύνατον να τους πιστέψουμε, έστω λίγο. Όχι όταν ακούς να δολοφονούνται και να βασανίζονται ανελέητα παιδιά, άντρες, γυναίκες με τρόπους που ο ανθρώπινος νους δεν μπορεί να συλλάβει.

Ό,τι διαγράφεται στη σκηνή δεν αποκλίνει και πολύ από την επικαιρότητα. Τη θέση αυτή έρχεται, σαν από μηχανής θεός, να ισχυροποιήσει ο δημοσιογράφος Νίκος Μπογιόπουλος, υπενθυμίζοντας στο κοινό πως από το εδώλιο λείπουν εταιρείες και πρόσωπα πολύ πιο σημαντικά από τον Χίτλερ και μερικούς αξιωματικούς. Οι «αφανείς ήρωες» (Siemens, Krupp, General Motors, Μέρκελ) ήταν αυτοί που καλλιέργησαν τον φασισμό και τον καπιταλισμό. Το τελικό μήνυμα της παράστασης ήταν ξεκάθαρο: ο φασισμός όχι μόνο πρέπει να νικηθεί, αλλά να ξεριζωθεί. Δήμητρα Μυρίλλα ΤΟ ΠΟΝΤΙΚΙ.