ΤΟ ΠΙΤΣΙΡΙΚΙ

Εδώ Μιλάμε και Γράφουμε Ελληνικά

Τα μεταξωτά βρακιά…

Δεκεμβρίου 01, 2013 pitsiriki1

Τα φιλόδοξα σχέδια θέλουν και δυνατά στομάχια. Όπως στην εξωτερική πολιτική, έτσι και στην ενεργειακή, η Άγκυρα καλείται σήμερα να διαχειριστεί τις συνέπειες μιας σειράς από ριψοκίνδυνα πονταρίσματα που κατέληξαν στον κουβά. Πέραν των ανεξέλεγκτων (και ατελείωτων) ανατροπών που συντελούνται στη γειτονιά της και τη φέρνουν σε εξαιρετικά δύσκολη θέση, από την οποία, για να βγει, δεν αρκούν οι συνήθεις διπλωματικές ακροβασίες, αλλά απαιτείται ολική αναθεώρηση της εξωτερικής της πολιτικής, η Τουρκία τα βρίσκει σκούρα και στην εφαρμογή της ενεργειακής της στρατηγικής.
Η γεωγραφική της θέση ανάμεσα σε Ευρώπη και Ασία αποτελούσε ένα ισχυρό χαρτί στα χέρια του Ερντογάν για να μετατραπεί η Τουρκία σε «περιφερειακό ενεργειακό κόμβο», από τον οποίο θα περνούσε το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο το προερχόμενο από τη Ρωσία, την Κασπία, την Κεντρική Ασία και τη Μέση Ανατολή για να καταλήξει στην ευρωπαϊκή αγορά. Απώτερος σκοπός, η ανάκτηση της ηγετικής θέσης της Τουρκίας σε μια περιοχή όπου, όπως αποδεικνύεται από τις εξελίξεις, συνεχίζουν να λαλούν πολλά κοκόρια. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, ο Ερντογάν καλείται να αναγνωρίσει τα… όρια του «οράματός» του καθώς η χώρα του βρίσκεται, λίγο – πολύ, με την πλάτη στον τοίχο.

Δίκοπο μαχαίρι
Αυτό που άλλοτε αποτελούσε «ατού», η γεωγραφική της θέση, αποδεικνύεται – υπό τις σημερινές συγκυρίες – δίκοπο μαχαίρι: Η ταχύτατη αύξηση της εσωτερικής ζήτησης για υδρογονάνθρακες – απόρροια των ρυθμών οικονομικής ανάπτυξης – σε συνδυασμό με την αναλογικά μηδανιμή αύξηση της εθνικής παραγωγής πετρελαίου και φυσικού αερίου έχουν ως αποτέλεσμα η Τουρκία να είναι πλήρως εξαρτημένη από τις εισαγωγές για την κάλυψη των ενεργειακών της αναγκών… Το σοβαρότερο όμως πρόβλημα της Άγκυρας δεν είναι ότι πρέπει να εισάγει, αλλά το ποιος της πουλάει την ενέργεια που χρειάζεται.
Την ώρα που γύρω της επικρατεί αναβρασμός, η Άγκυρα βλέπει τις επιλογές της για «σταθερό εφοδιασμό» να μειώνονται. Τα σχέδιά της για διαφοροποίηση των προμηθευτών (π.χ. από τη Μέση Ανατολή ή το Ιρακινό Κουρδιστάν) έχουν πέσει σε ξέρες και πλέον εμφανίζεται εγκλωβισμένη ανάμεσα στους γεωπολιτικούς της ανταγωνιστές (από τους οποίους εξαρτάται τόσο η τροφοδοσία της αυτή καθεαυτήν όσο και η ασφαλής διέλευση των υδρογονανθράκων).

Δύσκολες συμφωνίες
Εάν αναλογιστεί κανείς ότι περίπου το μισό της ηλεκτρικής ενέργειας στην Τουρκία παράγεται από φυσικό αέριο και ότι… η Ρωσία καλύπτει το 60% αυτών των εισαγωγών ενώ αμέσως μετά ακολουθεί το Ιράν με 20% (δύο δηλαδή «ιστορικοί εχθροί» της Άγκυρας), τότε δεν χρειάζονται πολλά για να κατανοήσει την… αγωνία της γείτονος η οποία, παρεμπιπτόντως, ακόμη προσπαθεί να βρει τη χρυσή τομή με το Ισραήλ και εκβιάζει την Κύπρο, μπας και μπει στο ενεργειακό παιχνίδι της Ανατολικής Μεσογείου. Όσο όμως κι αν η Άγκυρα αισθάνεται «άβολα» με την κατάσταση έτσι όπως έχει διαμορφωθεί, οι εξελίξεις στα υπόλοιπα μέτωπα είναι τέτοιες που δεν της επιτρέπουν να κάνει και πολλά τσαλιμάκια.
Οι Ρώσοι, από την πλευρά τους, έχουν πάρει τα μέτρα τους προκειμένου να παγιώσουν την εξάρτηση της Άγκυρας τρυπώνοντας σε κάθε λογής ενεργειακά έργα που πραγματοποιούνται ή πρόκειται να πραγματοποιηθούν στη γείτονα, όπως για παράδειγμα στην κατασκευή του πρώτου εκ των 23 πυρηνικών εργοστασίων που σχεδιάζεται να λειτουργήσουν έως το 2023. Παρομοίως, το ενδεχόμενο σταδιακής επιστροφής της Τεχεράνης στην «πιάτσα» – μετά την πρώτη «συμφωνία αποφόρτισης» στην οποία κατέληξε με τη Δύση – θα ασκήσει αναπόφευκτα όχι μόνο διπλωματικές, αλλά και ενεργειακές πιέσεις στην Τουρκία: Μια πιθανή («νομιμοποιημένη» από τη διεθνή κοινότητα) ισχυροποίηση της Τεχεράνης – σε συνδυασμό με την τροπή που έχει πάρει η υπόθεση των Κούρδων της Συρίας – δεν μπορεί παρά να κόψει τη φόρα στα σχέδια ενεργειακής συνεργασίας μεταξύ Άγκυρας και Κούρδων του Ιράκ καθώς το Ιράν δεν θα αποδεχτεί τόσο εύκολα την υπονόμευση της σιιτικής κυβέρνησης της Βαγδάτης.Τέλος τα όνειρα

Η Άγκυρα οδηγείται σήμερα στο να εγκαταλείψει – έστω και προσωρινά – τα όνειρα… οθωμανικής νυκτός και να μετριάσει τις φιλοδοξίες της περί «ενεργειακών κόμβων» και «περιφερειακής ηγεμονίας»… εάν φυσικά θέλει να αποφύγει το να πέσει ο «γενικός». http://www.topontiki.gr