ΤΟ ΠΙΤΣΙΡΙΚΙ

H συνταγή της Ελλάδας για την κρίση σε υγεία-περίθαλψη

Anthony Faiola, Σάββατο 22 Φεβρουαρίου, 2014

ΑΘΗΝΑ
Το νομοσχέδιο υγείας του Προέδρου Ομπάμα είναι, σπασμωδικά, μια προσπάθεια να επεκτείνει την υγειονομική κάλυψη σε εκατομμύρια ανασφάλιστους Αμερικανούς. Αλλά εδώ στο επίκεντρο της οικονομικής κρίσης της Ευρώπης, ο Νίκος Σολωμού, είναι το πρόσωπο μιας ηπείρου όπου οι χρεωμένες χώρες  παρασύρονται όλο και πιο μακριά από μια προνομιακή εποχή στη δημόσια υγεία.

Όπως και οι περισσότεροι Έλληνες, ο Σολωμού, 60 ετών, και η σύζυγός του, Αμαλία, 52 ετών, πλήρωναν ένα ασφαλιστικό ταμείο για χρόνια, το οποίο τους παρείχε πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη με μικρό ή καθόλου κόστος. Αφότου η επιχείρησή τους πτώχευσε, δεν μπορούσαν να αντέξουν τα ασφάλιστρα τους και έπεσαν στην  κατηγορία των ανασφάλιστων. Τροφοδοτούμενος από τη μαζική ανεργία, την πενταετή ύφεσης και τις βαθιές περικοπές στον προϋπολογισμό, ο αριθμός των ανασφάλιστων εδώ έχει αυξηθεί από λιγότερο από 500.000 που ήταν το 2008 σε τουλάχιστον 2,3 εκατομμύρια – ή σχεδόν έναν στους πέντε Έλληνες – σήμερα.

Στη συνέχεια, μετά από μια ζωή με καλή υγεία, ήρθαν τα άσχημα νέα. Το 2011, ο Νίκος είχε διαγνωστεί με καρκίνο του εντέρου, και η οικογένεια Σολωμού πούλησαν γεωργικό εξοπλισμό και ακίνητο για να καλύψουν τα ιατρικά έξοδα που γρήγορα ανέβηκαν πάνω από $ 68,000. Την περασμένη εβδομάδα, η κατάσταση του πήγε από το κακό στο χειρότερο: Ένας ιδιώτης γιατρός τον χρέωσε με $ 204 για να διαβάσει τις ιατρικές εξετάσεις του και να του εξηγήσει ότι ο καρκίνος είχε κάνει μετάσταση στο συκώτι του.

Προσπαθώντας να συνέλθει με έναν δυνατό καφέ σε μια καφετέρια της Αθήνας λίγο μετά την ανακοίνωση της διάγνωσης, ο κομψός άνδρας με τέλεια χτενισμένα γκρίζα μαλλιά, φαινόταν κουρασμένος, και κρατούσε το χέρι της συζύγου του. Τα μάτια της ήταν κόκκινα από το κλάμα.
Ο καρκίνος, εξήγησε, ήταν ακόμα δυνατόν να νικηθεί. Αλλά οι λογαριασμοί δεν ήταν.

«Η εγχειρηση μόνο κόστισε 12.000 ευρώ», ειπε. “Απλά δεν τα έχουμε. Είναι αστείο. Είδα τον Ομπάμπα τις προάλλες στην τηλεόραση, ο οποίος μιλούσε για τις ΗΠΑ, μία χώρα γνωστή για ψυχρότητα απέναντι στους πολίτες της, που προσπαθούσε να βοηθήσει τους ανασφάλιστους. Εδώ έχουμε το αντίθετο. Το κράτος σε πρόσεχε. Τώρα , όμως, αν αρρωστήσεις στην Ελλάδα, έχεις ημερομηνίας λήξης.”

Η Ευρώπη, λένε οι οικονομολόγοι, κάνει την στροφή. Μετά από μια κρίση χρέους τεσσάρων ετών που άφησε μια μεγάλη περιοχή της να υποστηρίζεται οικονομικά, υπάρχει τελικά σφυγμός, ακόμη και σε μερικές από τις πιο ετοιμοθάνατες οικονομίες της.

Αλλά με μια ματιά σε όλο το, ακόμα-ζοφερό, τοπίο στην Ελλάδα στην Ισπανία, στην Ιρλανδία στην Πορτογαλία βγάζεις ένα επώδυνο συμπέρασμα, ότι τα δεινά εκατομμυρίων Ευρωπαίων επιδεινώνονται, ακόμη και καθώς η άμεση οικονομική κρίση περνά. Από τα μεγαλύτερα προβλήματα, αντιμετωπίζει τώρα ένας τομέας για τον οποίοι οι Ευρωπαίοι υπερηφανεύονταν για καιρό και αρκετά: η δημόσια υγεία.

Ενώ οι μεγάλες χώρες όπως η Γαλλία και η Γερμανία αντιστέκονται σε υψηλότερες συμμετοχές (των ασφαλισμένων) στις δαπάνες  ή σε περικοπές της κρατικής χρηματοδότησης στην   υγειονομική περίθαλψη, η δημόσια υγεία πλήττεται στις πιο ταραγμένες γωνιές της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Στην Ισπανία, η κυβέρνηση ανέστειλε την παροχή δωρεάν περίθαλψης για τους παράνομους μετανάστες, οι ηλικιωμένοι αρχίσαν να χρεώνονται για ένα τμήμα των συνταγών τους, έκοψαν ενισχύσεις προς τους ψυχικά ασθενείς και προχώρησαν σε συμμετοχές στα φάρμακα, προσθετικές και ορισμένες υπηρεσίες επειγόντων αναγκών. Στην Ιρλανδία, η κρατική βοήθεια για άτομα με ειδικές ανάγκες έχει μειωθεί, νέοι γύροι περικοπών ξεκίνησαν φέτος ώστε να αφαιρεθούν κάποια φάρμακα από την λίστα των φαρμάκων που καλύπτονται από τη δημόσια υγειονομική περίθαλψη, ενώ νέες ενέργειες έχουν ήδη ξεκινήσει για να διαπιστωθεί αν όσοι λαμβάνουν δωρεάν περίθαλψη έχουν πραγματικά τα απαιτούμενα για αυτό.

Πουθενά , όμως, η κατάσταση δεν είναι τόσο δραματική όσο στην Ελλάδα.  Φουσκωμένο, αναποτελεσματικό και μαστιζόμενο από διαφθορά, το τεράστιο δημόσιο σύστημα υγείας έγινε κορυφαίος στόχος των περικοπών, με το σύνολο των δαπανών για την υγεία να περικόπτεται κατά περισσότερο από 25% από το 2009 και με περισσότερες περικοπές να έρχονται φέτος.

Οι επικριτές λένε ότι αυτές οι περικοπές έχουν γίνει με τσεκούρι αντί με νυστέρι , οδηγόντας σε ελλείψεις και κενά στη φροντίδα σε δημόσια νοσοκομεία και στην αυξανόμενη κρίση των ανασφάλιστων.

Χτυπημένα από τις περικοπές στα προγράμματα ανταλλαγής συριγγών για τους χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών, τα ποσοστά του HIV έχουν εκτοξευθεί στα ύψη,
Οι γιατροί, εν τω μεταξύ, δηλώνουν ότι η επιδείνωση στις συνθήκες διαβίωσης και η περιορισμένη πρόσβαση στην πρωτοβάθμια φροντίδα για εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους, έχουν οδηγήσει σε μια αναζωπύρωση της φυματίωσης.

Την περασμένη εβδομάδα, Έλληνες γιατροί βγήκαν στους δρόμους της Αθήνας για να διαμαρτυρηθούν για τις αλλαγές που θα επιτρέψουν τα δημόσια νοσοκομεία α απολύσουν τους γιατρούς οι οποίοι έχουν και ιδιωτικά ιατρεία . Δεδομένου ότι η κυβέρνηση παλεύει για να επιτύχει τους στόχους του προϋπολογισμού, τουλάχιστον 8.000 εργαζόμενοι της δημόσιας υγείας μπαίνουν σε διαθεσιμότητα, με έναν σημαντικό αριθμό να ενδέχεται να αντιμετωπίσει απολύσεις.

Στο Γενικό Νοσοκομείο Γεννηματά, ένα από τα μεγαλύτερα της Αθήνας, η ιατρός Έλενα Καραμπατζάκη δήλωσε ότι το νοσοκομείο δεν αντέχει οικονομικά να επισκευάσει τον διαλυμένο ιατρικό εξοπλισμό, αναγκάζοντας τους ασθενείς να περιμένουν μια εβδομάδα ή και περισσότερο για εξετάσεις, όπως μία μαγνητική και μία αξονική τομογραφία. Το νοσοκομείο αντιμετωπίζει περιοδικές ελλείψεις σε αντιβιοτικά και άλλα φάρμακα.

Εν τω μεταξύ, η επείγουσα περίθαλψη πιέζεται μετά από έναν κατακλυσμό ανασφάλιστων ασθενών με ήσσονος σημασίας προβλήματα που χρησιμοποιούν το νοσοκομείο για την πρωτοβάθμια φροντίδα τους – καθώς και για ασθενείς που περίμεναν πολύ καιρό για να αναζητήσουν ιατρική βοήθεια και φτάνουν τώρα σε μία οξεία κατάσταση.

Το τεσσάρων ετών πάγωμα των προσλήψεων για γιατρούς και νοσηλευτικό προσωπικό έχει αφήσει το νοσοκομείο με απεγνωσμένα ελάχιστο προσωπικό. «Για πράγματα όπως να ταίσουμε τους ασθενείς ή να τους κάνουμε μπάνιο, τώρα αυτά εξαρτώνται από συγγενείς», είπε.

Την περασμένη εβδομάδα, η Αγγελική Πογροτοπούλου, 72 ετών, έτρεχε πάνω κάτω στις αίθουσες του Γεννηματά καθώς φρόντιζε την 92χρονη αδελφή της, την Αλεξάνδρα Σταθάκου, που είχε υποστεί εγκεφαλικό.

Για να καλύψει τις ελλείψεις του προσωπικού, τάιζε και έκανε μπάνιο τη Σταθάκου, καθώς και αγόραζε πάνες για ενήλικες για την αδελφή της από ένα φαρμακείο δεδομένου ότι στο νοσοκομείο έχουν εξαντληθεί. Επίσης πληρώνει $ 68 ανά βάρδια σε μια ιδιωτική νοσηλεύτρια να παρακολουθεί την αδελφή της, τη νύχτα.

“Είναι μια καταστροφή”, δήλωσε η Πογροτοπούλου.
“Το προσωπικό του νοσοκομείου είναι υπέροχο, αλλά έχουν μείνει πολύ λίγοι τώρα και με πάρα πολλές ελλείψεις.”

Ωστόσο, η μεγαλύτερη πρόκληση εδώ, τώρα, είναι η μαζική αύξηση των ανασφάλιστων.

Η Ελλάδα προσφέρει επιδοτούμενη από το κράτος ασφάλιση, αρκετών εκατοντάδων δολαρίων το μήνα. Όμως, το ποσοστό της ανεργίας που έχει σκαρφαλώσει τώρα στο 27%, έχει αφήσει εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους, χωρίς τα μέσα να πληρώσουν. Την ίδια στιγμή, η δωρεάν πρόσβαση φροντίδας σε άπορους έχει περιορισθεί, ενώ οι συμμετοχές των ασφαλισμένων έχουν αυξηθεί.
Πολλοί από τους ασθενείς και τους ανασφάλιστους στηρίζονται σε δωρεάν κλινικές όπως το Μητροπολιτικό Κοινοτικό Κέντρο, που λειτουργεί σε μια εγκαταλελειμμένη πρώην στρατιωτική βάση των ΗΠΑ στη Νότια Αθήνα. Πρόσφατα, ένα απόγευμα, εθελοντές καρδιολόγοι, γυναικολόγοι και άλλοι ειδικοί, είδαν με βάρδιες ανασφάλιστους ασθενείς. Στις 5 μ.μ. κάθε ημέρα της εβδομάδας, οι βοηθοί διανέμουν σε μικρές δόσεις συνταγογραφούμενα φάρμακα από δωρεές, προσφέροντας επίσης δωρεάν ινσουλίνη για τους διαβητικούς, χάπια για καρδιοπαθείς, αντιβιοτικά για άρρωστα μωρά.

Οι γιατροί εδώ επίσης ενεργούν ως συνήγοροι για τους ανασφάλιστους. Σε αρκετές περιπτώσεις, ο Γιώργος Βήχας, ένας από τους ιδρυτές της κλινικής, είπε ότι το προσωπικό χρειάστηκε να παρέμβει. Την περασμένη εβδομάδα παρενέβη για λογαριασμό μίας ανασφάλιστης  γυναίκας που είχε γεννήσει και της οποίας  το νοσοκομείο αρνήθηκε να δώσει το νεογέννητο έως ότου γίνει η πληρωμή. Η κλινική επίσης προσπαθεί να εξασφαλίσει δωρεάν ή με έκπτωση φάρμακα και θεραπείες για ανασφάλιστους ασθενείς με καρκίνο για κάθε περίπτωση χωριστά.

«Αλλά αυτό δεν λειτουργεί πάντα», είπε. “Μερικές φορές, όταν έρχονται σε μας είναι σε κακή κατάσταση, γιατί δεν έχουν καταφέρει να δουν έναν γιατρό, και ακόμα και τότε, χρειάζεται χρόνος για να βρεθεί μια λύση. Έχουμε χάσει δεκάδες ασθενών που θα μπορούσαν να είχαν – που θα έπρεπε να είχαν-. βοηθηθεί “

Ο Έλληνας υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης είπε ότι η κυβέρνηση προσπαθεί να βοηθήσει τους ανασφάλιστους, δημιουργώντας ένα ταμείο 17.6 εκ. δολαρίων για τις πιο σοβαρές περιπτώσεις, χρησιμοποιώντας τα χρήματα που κατασχέθηκαν από την καταστολή της φοροδιαφυγής. Το ταμείο, ελπίζει, ότι θα αυξηθεί μετά τα τέλη του έτους.
Αλλά οι Έλληνες, είπε ο υπουργός, θα πρέπει επίσης να καταλάβουν ότι το δημόσιο σύστημα υγείας είχε διαλυθεί πριν από την κρίση από τα χρόνια κακοδιαχείρισης και διαφθοράς. Η κατάσταση ήταν μερικές φορές να πληρώνουν τρεις έως τέσσερις φορές περισσότερο από ό, τι σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες για ορισμένα συνταγογραφούμενα φάρμακα, με μεσάζοντες τους γιατρούς και τα φαρμακεία να καρπώνονται τη διαφορά. Αν τα νοσοκομεία αντιμετωπίζουν ελλείψεις, είπε ο υπουργός, είναι επειδή έχουν δυσκολία να τηρήσουν πιο λογικούς προϋπολογισμούς.

Ο υπουργός είπε ότι οι επείγουσες περιπτώσεις εξακολουθούν να αντιμετωπίζονται στα δημόσια νοσοκομεία, ανεξάρτητα από το καθεστώς ασφάλισης. «Αλλά», είπε, «ασθένειες όπως ο καρκίνος δεν θεωρούνται επείγουσες, εκτός αν βρίσκονται στα τελικά στάδια»

Αυτό είναι ακριβώς αυτό που προβληματίζει τον Σολωμό, τον ανασφάλιστο ασθενή με καρκίνο.
«Τι θα μπορέσω να κάνω;», μας είπε.

Μετάφραση – Απόδοση: LEFTeria-news

Greece’s prescription for a health-care crisis

 http://www.washingtonpost.com/world/greeces-prescription-for-a-health-care-crisis/2014/02/21/adabb7ac-8db1-11e3-99e7-de22c4311986_story.html