ΤΟ ΠΙΤΣΙΡΙΚΙ

Δίχως αμφιβολία, ο σεισμός είναι ίσως το πιο τρομακτικό και ψυχολογικά στρεσογόνο φυσικό φαινόμενο, το οποίο όσο «εκπαιδευμένος» ή «μαθημένος» κι αν είναι κανείς, δεν παύει να προκαλεί τρόμο και μόνο στο άκουσμά του.

Τρόμος που αγγίζει τα όρια της παράκρουσης αν λάβει κανείς υπ” όψη τα επιστημονικά γεωολογικά και σεισμολογικά στοιχεία που αποτυπώνουν την σεισμική πραγματικότητα της ελληνικής επικράτειας.

Σύμφωνα με επίσημα, γνωστά εδώ και πολλές δεκαετίες μελετών, δεδομένα, στον Ελληνικό χώρο εκλύεται το μεγαλύτερο ποσοστό της σεισμικής δραστηριότητας στην Ευρώπη και τη Μεσόγειο.

Συγκεκριμένα, στον ευρύτερο ελληνικό χώρο εκδηλώνεται το 50% της σεισμικότητας της Ευρώπης και το 2% σε παγκόσμια κλίμακα – κάτι το οποίο οφείλεται πρώτα και κύρια στη σύγκρουση της Ευρωπαϊκής με την Αφρικανική πλάκα.

Από το σύνολο του ελληνικού χώρου, η εντονότερη σεισμική δραστηριότητα λαμβάνει χώρα στη Δυτική Πελοπόννησο, η οποία απέχει μόλις μερικές δεκάδες χιλιόμετρα από τη τάφρο του Ιονίου.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει ο ιστότοπος labtect.geol.uoa.gr, αυτός είναι και ο κύριος λόγος για τον οποίο έχει εκπονηθεί πλήθος μελετών με αντικείμενο τη σεισμική επικινδυνότητα γενικότερα στον ελληνικό χώρο και ειδικότερα στο χώρο της Δυτικής Πελοποννήσου, όπου παρατηρούνται υψηλές σεισμικές επιταχύνσεις, λόγω του μικρού εστιακού βάθους των σεισμών.

Όπως αναφέρεται στον ίδιο ιστότοπο, ο σεισμός είναι ένα καθαρά γεωλογικό φαινόμενο με το οποίο συνδέεται η «στιγμιαία» εκτόνωση των τάσεων με θραύση τμημάτων της λιθόσφαιρας.

Σεισμοί υπήρξαν στο γεωλογικό παρελθόν, υπάρχουν σήμερα και θα υπάρχουν στο μέλλον, ιδίως σε περιοχές που περιλαμβάνονται σε ενεργά ορογενετικά συστήματα. Επομένως, η γνώση του σεισμικού καθεστώτος μιας περιοχής σε συνδυασμό με την τεκτονική εξέλιξή της, συμβάλλει αποτελεσματικά στην κατανόηση της θραυσιγενούς τύπου παραμόρφωσης της λιθόσφαιρας που επικρατεί στην εν λόγω περιοχή, όχι μόνο σήμερα αλλά και στις παλαιότερες γεωλογικές εποχές.

Ακολουθεί ένας σύντομος κατάλογος με τους κυριότερους σεισμούς, από άποψη καταστροφών, στην ευρύτερη περιοχή της Δυτικής Πελοποννήσου, η οποία παρουσιάζει έντονη σεισμική δραστηριότητα από αρχαιοτάτων χρόνων:

399 και 387 π.Χ.
Ο Ξενοφών αναφέρει μεγάλους σεισμούς στην Ηλεία.
551 μ. Χ.
Λέγεται ότι ο περίφημος ναός του Δία στην Ολυμπία καταστράφηκε από σεισμό που έγινε στις 7 Ιουλίου 551 μ.Χ. (ΚΙΣΚΥΡΑΣ, 1962).
1303 (8 Αυγουστ.)
Ισχυρός σεισμός έπληξε την Μεθώνη και την Κορώνη.
1783 (26 Φεβρουαρίου)
Ισχυρός σεισμός στην Κεντρική Πελοπόννησο (Στεμνίτσα).
1805 (18 Μαρτίου)
Ασθενής σεισμική δόνηση στη Καλαμάτα.
1820 (29 Δεκεμβρίου)
Ισχυρός σεισμός στην Ηλεία και Αρκαδία.
1837 (15 Αυγούστου)
Ισχυρός σεισμός στο Πύργο Ηλείας.
1838 (28 Νοεμβρίου)
Σφοδρός σεισμός στη Καλαμάτα.
1846 (10 Ιουνίου)
Καταστρεπτικός σεισμός στη Μικρομάνη Μεσσηνίας.
1873 (25 Οκτωβρίου)
Ισχυρός σεισμός προξένησε μεγάλες ζημιές στη ΒΔ Ηλεία.
1885 (28 Μαρτίου)
Καταστρεπτικός σεισμός στη Μεσσηνία.
1886 (27 Αυγούστου)
«Ο μάλλον περιβόητος εξ” όλων των σεισμών της Μεσσηνίας», καταστροφή των Φιλιατρών και της Κορώνης (ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΣ, 1947)
1896 (29 Δεκεμβρίου)
Ισχυρός σεισμός έπληξε την Καλαμάτα και το Ελαιοχώρι.
1898 (2 Ιουνίου)
Ισχυρός σεισμός στη Κεντρική Πελοπόννησο.
1898 (9 Νοεμβρίου)
Ισχυρός σεισμός στην Κυπαρισσία.
1899 (22 Ιανουαρίου)
Σφοδρός σεισμός στην Κυπαρισσία.
1925 (6 Ιουλίου)
Σεισμός προκάλεσε ρωγμές στα Καλάβρυτα και την Τρίπολη. Έγινε αισθητός σε ολόκληρη την Πελoπόννησο.
1947 (6 Οκτωβρίου)
Σεισμός μεγέθους 7.0 με μέγιστη ένταση ΙΧ στη περιοχή Πυλίας.
1951 (24 Αυγούστου)
Σεισμός μεγέθους 5.5 στη δυτική ακτή του Μεσσηνιακού κόλπου, προερχόμενος από βάθος 3km, προκάλεσε αξιόλογες καταστροφές VIII βαθμού στο χωριό Πύλα.
1954 (4, 12 Μαΐου)
Ισχυροί σεισμοί μεγέθους 5.2 επέφεραν βλάβες στα χωριά της ΝΑ Ηλείας, Ράχες, Τριπυτή, Βασιλάκι και Ξερόκαμπος.
1959 (16 Αυγούστου)
Ισχυρός σεισμός μεγέθους 5.5 στη Μεσσηνία προερχόμενος από βάθος 8km, προκάλεσε μερικές καταρρεύσεις σπιτιών στην Καλλιρρόη (Άνω Μεσσηνία). Η ζώνη βλαβών VI βαθμού υπερέβη τα χωριά Κατσαρός, Διαβολίτσι και Ζαχάρω.
1961 (2 Οκτωβρίου)
Σεισμός μεγέθους 5.7 στην έξοδο του Μεσση­νιακού κόλπου προερχόμενος από βάθος 23km, επέφερε βλάβες VII βαθμού στα χωριά της Μεσσηνίας Αβραμιό, Ζευγολατειό και Δώριο.
1962 (10 Απριλίου)
Σεισμός ο οποίος έγινε έντονα αισθητός στην Ζάκυνθο, την Ηλεία και την Μεσσηνία. Ακολουθήθηκε από μεγάλο αριθμό μετασεισμών ο μεγαλύτερος των οποίων έγινε στις 11 Απριλίου, με μέγεθος 5.6.
1964 (30 Αυγούστου)
Σεισμός μεγέθους 4.5, προκάλεσε βλάβες VII βαθμού στο χωριό Γρύλος Ολυμπίας. Η ζώνη βλαβών VI βαθμού περιέλαβε τα χωριά Βρίνα και Άνω Σαμικό και προσέγγισε τα χωριά Μακρίσια, Ανθούσα, και Κρέστενα που είχαν πληγεί και από τον προσεισμό της 27/8/1964.
1965 (5 Απριλίου)
Σεισμός μεγέθους 6.1 και εστιακού βάθους 34km, έπληξε τον ευρύτερο χώρο της Μεγαλόπολης. Η μέγιστη σεισμική ένταση X βαθμών κατέστρεψε τα χωριά Απιδίτσα, Χωρέμι, Κυπαρίσσια και Καλύβια Καρυών Αρκαδίας. Σεισμική ένταση ΙΧ βαθμών προκάλεσε βλάβες στα χωριά Θωκνία και Μαραθούσα Αρκαδίας. Επίσης Βλάβες παρουσιάστηκαν σε χωριά του Νομού Ηλείας που βρίσκονται κοντά στη σημερινή κοίτη του Αλφειού ποταμού όπως στους Κρουνούς (Χ), και τα Μακρίσια (ΙΧ). Πρέπει να σημειωθεί ότι παρατηρήθηκαν διαρρήξεις μήκους 30-­500m και πλάτους 3- 5 cm στα χωριά Κρουνοί και Καλλιθέα του Νομού Ηλείας. Ακόμα και σήμερα είναι εμφανής η κατολίσθηση που έγινε κατά τον εν λόγω σεισμό πολύ κοντά στο χωριό Λύκαιο. Για το σεισμό αυτό ο AMBRASEYS, 1967, δίδει μακροσεισμικό επίκεντρο (37.4Ν, 21.9Ε), ενώ οι MAKROPOULOS, 1978 και MAKROPOULOS & BURTON 1981 δίδουν το μικροσεισμικό επίκεντρο πιο NE (37.75N, 22.E).
1966 (1 Σεπτεμβρίου)
Σεισμός μεγέθους 5.4 και εστιακού βάθους 15km, έπληξε το χώρο του τεκτονικού βυθίσματος Μεγαλόπολης. το επίκεντρο του σεισμού εντοπίστηκε στο ανατολικό περιθώριο του βυθίσματος. Ζημιές προξένησε εκτός από τη Μεγαλόπολη (VIII), κυρίως στα ανατολικά περιθώρια της λεκάνης στα χωριά Τρίλοφο (VII+), Εκκλησούλα, Ραψωμμάτι, Μαλωτά Σούλο και Μαραθούσα (VII).
1979 (26 Μαρτίου)
Σεισμός μεγέθους 6.0, βάθους 5km, προκάλεσε βλάβες VII βαθμού στη Βαρβάσαινα Ηλείας. Η ζώνη βλαβών VI βαθμού υπερέβη τον Πύργο και τα χωριά Επιτάλιο, Κρέστενα, Μακρίσια, Στρέφιο και Γούμερο.
1983 (19 Φεβρουαρίου)
Σεισμός μεγέθους 4.5 προξένησε μικρές καταστροφές στη SW Πελοπόννησο.
1984 (9 0κτωβρίου)
Ισχυρός σεισμός μεγέθους 5.2, μικρού εστιακού βάθους, προκάλεσε σημαντικές βλάβες σε χωριά της Πυλίας. Αναφέρθηκαν εδαφικές διαρρήξεις διευθύνσεων κυρίως N-S και δευτερευόντως E-W.
1985 (23 Μαΐου)
Ισχυρός σεισμός μεγέθους 5.2 και βάθους 5km προξένησε μικρές ως μέτριες καταστροφές στη SW Πελοπόννησο.
1985 (7 Σεπτεμβρίου)
Ισχυρή σεισμική δόνηση μεγέθους 5.2 που προερχόταν από βάθος 5km, με επίκεντρο τον Κυπαρισσιακό κόλπο παρουσίασε τις μεγαλύτερες σεισμικές εντάσεις της τάξης των V-VI στις δυτικές ακτές της Πελοποννήσου μεταξύ Πύργου και Φιλιατρών.
1986 (13 Σεπτεμβρίου)
Σεισμός μεγέθους 6.2 μικρού εστιακού βάθους προκάλεσε μεγάλες καταστροφές στη πόλη της Καλαμάτας και το χωριό Ελαιοχώρι.
1988 (16 Οκτωβρίου)
Σεισμός μεγέθους 5.5 εστιακού βάθους 4km προκάλεσε καταστροφές έντασης VI-VII βαθμών στις περιοχές Βαρθολομιού και Κυλλήνης στη NW Πελοπόννησο.
1993 (25 Μαρτίου)
Σεισμός μεγέθους 5.2 μικρού εστιακού βάθους προκάλεσε σημαντικές βλάβες στα κτίρια του Πύργου και ορισμένων χωριών του Ν. Ηλείας.
πηγη