ΤΟ ΠΙΤΣΙΡΙΚΙ

Εδώ Μιλάμε και Γράφουμε Ελληνικά

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΔΙΑΣΩΣΗΣ: ΟΙ ΘΝΗΤΟΙ… ΘΕΟΙ ΤΟΥ ΟΛΥΜΠΟΥ

Οκτωβρίου 22, 2013 pitsiriki1

«Μου έχει συμβεί πάρα πολλές φορές να είμαι έξω βράδυ με παρέα, να χτυπήσει το τηλέφωνό μου και την επόμενη στιγμή να είμαι σε ένα ελικόπτερο και να επιχειρούμε μαζί με τους υπόλοιπους διασώστες. Όταν είχε πέσει το Γιάκοβλεφ, το θυμάμαι χαρακτηριστικά, στις 17 Δεκεμβρίου του 1997, ήμασταν σε μια ταβέρνα με μια παρέα. Και φύγαμε κατευθείαν. Η επιχείρηση ολοκληρώθηκε έπειτα από τρεις ημέρες. Έχουμε κοιμηθεί έξω πολλές φορές. Δεν γίνεται να μην κοιμάσαι καθόλου. Θα πρέπει να καλύψεις και τις ανάγκες του οργανισμού. Γιατί μετά δεν αποδίδεις κιόλας.»

Ο Ζαφείρης Τρόμπακας δεν είναι από εκείνους τους ανθρώπους, τους κοινούς, του μέσου όρου. Μπορείς να τον συναντήσεις σε κάποιο στενό στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, αλλά να μην τον αναγνωρίσεις… Εκείνοι, όμως, που το συναντούν στις απότομες πλαγιές του Ολύμπου ή σε κάποιες από τις κορυφές του Θεϊκού βουνού, τον αναγνωρίζουν αμέσως. Για πολλούς είναι ο άνθρωπος που τους έχει σώσει τη ζωή, λόγω της υψηλής αίσθησης αλληλεγγύης και κοινωνικής προσφοράς που διαθέτει.

Μέλος της Ελληνικής Ομάδας Διάσωσης από τα γεννοφάσκια της, εκεί κάπου στο μακρινό 1978, έγινε το 1994 ΜΚΟ (Μη Κυβερνητική Οργάνωση), από ανθρώπους, αν μη τι άλλο, «ρομαντικούς».

«Ξεκινήσαμε αρχικά με την ορεινή διάσωση και στη συνέχεια επεκτάθηκε. Ήμασταν άτομα ευαισθητοποιημένα στο να επιχειρούν σε δύσκολο περιβάλλον. Πλέον έχουμε 2.500 εθελοντές σε ολόκληρη την ελληνική επικράτεια. Η ιδέα πήρε σάρκα και οστά στη Θεσσαλονίκη και πλέον έχουμε 31 παραρτήματα».

«Φτιάχνουν οι Έλληνες κυκλώματα κι ιστορίες οι παρέες» τραγουδά στο «Ας κρατήσουν οι χοροί» ο Διονύσης Σαββόπουλος. Κάπως έτσι γεννήθηκε και η ιδέα…

«Ήμασταν ορειβάτες, πράγμα που σημαίνει πως αντιλαμβανόμαστε την αίσθηση του κινδύνου που διατρέχει ένας ορειβάτης, που πιθανόν να την υποστούμε κι εμείς σε μια ανάλογη περίπτωση. Θέλαμε και εμείς με τη σειρά μας, αλληλέγγυα, να κάνουμε το ίδιο, να προστρέξουμε σε μια έκτακτη κατάσταση. Αυτό ήταν το σκεπτικό. Μας καρφώθηκε αυτή η ιδέα και δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε διαφορετικά. Σαν μια φωτεινή επιγραφή που γράφει «πήγαινε, επιχείρηση»! Είναι σαν να σου φωνάζει μια φωνή μέσα σου, με το που ενημερώνεσαι για κάποιο δύσκολο περιστατικό. Και απλά ακούς τη φωνή», εξομολογείται ο Ζαφείρης και διηγείται τι γινόταν προτού συσταθεί η Ελληνική Ομάδα Διάσωσης:

«Πριν δημιουργηθεί η Ομάδα Διάσωσης λειτουργούσαμε άτυπα. Μας ειδοποιούσαν μέλη του δικτύου μας είτε συγγενείς των ορειβατών. Ή ενημερωνόμασταν από τα Μέσα. Η κύρια πληροφόρηση βασιζόταν και βασίζεται στο κύκλωμά μας. Είναι πολλά άτομα που μας ενημερώνουν, περίπου στα 400 άτομα. Αυτή τη στιγμή, για παράδειγμα, έχουμε μια εικόνα για τους ορειβάτες που βρίσκονται στον Όλυμπο. Έχουμε βάλει και κάποιους ασυρμάτους για να μας ενημερώνουν σε καταφύγια. Ένας ορειβάτης μπορεί να μας μιλήσει στον ασύρματο και να μας πει «καλημέρα, βρίσκομαι εδώ και θα παραμείνω για δύο ημέρες». Πλέον, έχουμε τοποθετήσει και στις εισόδους των μονοπατιών, για να μπορούν εύκολα να τους χρησιμοποιήσουν».

Ναι, είναι κλισέ, αλλά δεν γίνεται να μην το ρωτήσουμε. Ψάχνουμε να βρούμε το ρόλο του Κράτους σε διάφορες Ομάδες, αλλά όπως μας διαβεβαιώνει ο Ζαφείρης, «τζάμπα» ψάχνουμε στη συγκεκριμένη περίπτωση… «Η Πολιτεία μας έχει βοηθήσει πολύ λίγο. Μάλιστα, πριν από 4-5 χρόνια είχαμε κάνει έναν υπολογισμό και η κεντρική διοίκηση της Ομάδας κοστίζει λιγότερο από ένα δημόσιο υπάλληλο, χωρίς να θέλω να μειώσω τους δημοσίους υπαλλήλους. Ο καθένας έχει διαφορετικό ρόλο. Στη Θεσσαλονίκη είμαστε 250 εθελοντές. Και δεν είναι μόνο η διάσωση, είναι και η παιδεία, η πρόληψη, τα πρότυπα που δημιουργείς. Προσπαθούμε να μετατρέψουμε το χόμπι μας σε κοινωνική προσφορά. Δεν κάνει κανείς αγγαρεία εδώ. Κοινωνικοποιούμε το χόμπι. Αυτός που κάνει ορειβασία εκπαιδεύεται για παράδειγμα και στις πρώτες βοήθειες, οπότε μπορεί να συμμετέχει και στην επιχείρηση. Αντίστοιχα, ισχύει και για έναν άνθρωπο που του αρέσει το υγρό στοιχείο. Είναι σε ένα περιβάλλον που του αρέσει δηλαδή… Βέβαια, μπορεί να βιώσει μια τραγωδία».

Τολμάμε να ρωτήσουμε αν πληρώνονται, αλλά η κατηγορηματική άρνηση μας κάνει να αισθανόμαστε λίγο άβολα. «Το αντίθετο, πληρώνουμε», μας λέει με νόημα και συνεχίζει… «Κάθε εθελοντής θα πρέπει να πληρώσει ένα ασφαλιστήριο συμβόλαιο. Να αγοράσει τον ιδιωτικό εξοπλισμό του. Τη συντήρηση, το μπουφάν του, τα παπούτσια του. Το ελικόπτερο για τις επιχειρήσεις το νοικιάζουμε».

Όταν η συζήτηση φτάνει σε συγκεκριμένα περιστατικά, η φωνή του διασώστη αλλάζει. Γίνεται πιο έντονη, οι περιγραφές πιο γλαφυρές: «Δύο είναι οι επιχειρήσεις διάσωσης που μου έχουν καρφωθεί στο μυαλό. Η μία είναι το Φεβρουάριο του 1994 και η άλλη την Πρωτομαγιά του 2001. Και στις δύο επιχειρήσαμε με πολύ μεγάλο ρίσκο, αν και λέμε πως η ασφάλεια του διασώστη προέχει πάνω από όλα, στις συγκεκριμένες είχε να κάνει με νεαρούς, οπότε…

Πριν από 12 χρόνια, Πρωτομαγιά. Ένας πατέρας με τέσσερα παιδιά είχαν εγκλωβιστεί σε ένα οροπέδιο του Ολύμπου που χτυπιέται από θύελλες και έχει επικίνδυνες πλαγιές -ακόμη και για χιονοστιβάδες, σε υψόμετρο 2.700 μέτρων. Ήταν όλο το βράδυ εκεί και χοροπηδούσαν, για να καταφέρουν να ζήσουν. Το επόμενο πρωί τους βρήκαμε, εν μέσω χιονοθύελλας.

Το 1994, Με ελικόπτερο της αεροπορίας στρατού καταφέραμε να διασώσουμε δύο ορειβάτες που είχαν ανέβει στον Όλυμπο για μιάμιση ημέρα, εγκλωβίστηκαν και παρέμειναν εκεί για 7 ολόκληρες ημέρες, μέσα σε ένα αντίσκηνο. Έγινε μια τιτάνια προσπάθεια να τους εντοπίσουμε και το καταφέραμε την πέμπτη ημέρα, ενώ οι περισσότεροι τους θεωρούσαν νεκρούς. Προσπαθήσαμε για αρχή να ρίξουμε τρόφιμα… Το συναίσθημα ήταν τόσο έντονο, ειδικά όταν τους εντοπίζεις ζωντανούς. Αυτό το φτερούγισμα στην καρδιά δεν μπορεί να περιγραφεί με λόγια. Θυμάμαι έντονα τη σκηνή, όταν μας είδαν, ήμουν μέσα στο ελικόπτερο. Είναι όπως το βλέπεις στον κινηματογράφο, που χοροπηδάνε, σηκώνουν τα χέρια για να τους εντοπίσεις και φτάνουν να κάνουν κωλοτούμπες από τη χαρά τους όταν καταλάβουν πως τους έχεις δει. Και σκέψου πως το χιόνι έφτανε γύρω τους τα 2 μέτρα, πράγμα που έκανε ακόμη πιο δύσκολη την προσέγγιση. Μάλιστα, στη συγκεκριμένη προσπάθεια εντοπισμού και διάσωσης, μια ομάδα από το Λιτόχωρο είχε χτυπηθεί από χιονοστιβάδα. Για αυτό λέμε για επιχειρήσεις υψηλού ρίσκου.

Οι θερμοκρασίες σε αυτό το υψόμετρο μετριούνται αλλιώς. Το -10 που δείχνει το θερμόμετρο με άνεμο 100 χλμ/ωρα ουσιαστικά εκτοξεύει τη θερμοκρασία στους -60. Και υπάρχουν σημεία στα οποία η ταχύτητα του ανέμου μπορεί να φτάσει στα 150 χλμ/ωρα».

«Απώλειες». Ακούγεται βαριά λέξη σε κάθε περίπτωση, αλλά από το στόμα του μοιάζει ακόμη πιο δραματική. «Μας επηρεάζει σε πολύ μεγάλο βαθμό το να χάσουμε ένα άτομο μικρής ηλικίας. Για παράδειγμα ένας 23χρονος Άγγλος αναρριχητής. Είχε φτάσει το πρωί στην Ελλάδα και το απόγευμα ήταν νεκρός».

Θέλει να μιλήσει για την πρόληψη. Είναι το πιο σημαντικό κομμάτι. Μου το επαναλαμβάνει συνεχώς, οπότε κλείνοντας αναφέρει: «Επιχειρούμε ειδικά για τον Όλυμπο, 4 με 5 επιχειρήσεις το χρόνο, αλλά δεν σώζονται όλοι, έχουμε και απώλειες. Είναι λίγες οι επιχειρήσεις γιατί φροντίζουμε πολύ για την πρόληψη. Έτσι έχουμε μειώσει πάρα πολύ τα περιστατικά. Υπάρχουν οδοσημάνσεις στα περισσότερα σημεία του Ολύμπου που μπορούν να προκαλέσουν αποπροσανατολισμό. Γιατί έτσι μπορεί να οδηγηθεί σε ένα γκρεμό, να χαθεί».

http://provocateur.gr/