1940: Η στρατηγική «μυωπία» του Παπάγου και οι αϋπνίες του Μεταξά

home257d13

Ο Στρατάρχης Αλέξανδρος Παπάγος χτύπησε την πόρτα του υπ’ αριθμ. 2 άνδρα του καθεστώτος και στενού φίλου του δικτάτορα, υφυπουργού Δημοσίας Ασφαλείας Κωνσταντίνου Μανιαδάκη. Ήταν ένα ραντεβού που σίγουρα δεν χωρούσε αναβολή. Ο Παπάγος, Αρχηγός του ελληνικού στρατού από το 1936, κουβαλούσε έναν χαρτοφύλακα. Μπαίνει στο δωμάτιο και ανοίγει πάνω στο τεράστιο από μαόνι γραφείο του Υφυπουργού έναν μεγάλο χάρτη για να του ρίξει μια ματιά ο τελευταίος.

Ήταν σαφές ακόμα και για έναν αδαή στα στρατιωτικά θέματα ότι οι ιταλικές δυνάμεις είχαν λάβει επιθετική διάταξη στη νότια Αλβανία ενώ τα ελληνικά σύνορα ήταν στρατιωτικά απογυμνωμένα. Προσπαθούσε λοιπόν ο αρχηγός του στρατού μας να πείσει τον Μανιαδάκη να μιλήσει στον Μεταξά -γιατί ο ίδιος τον φοβόταν- να διατάξει εθνική επιστράτευση πριν είναι αργά και μας πάρουνε φαλάγγι οι Ιταλιάνοι. Αναρωτιόταν ο Παπάγος τι στον κόρακα είχε σκοπό να κάνει ο Πρόεδρος της Κυβέρνησης και άφηνε τον στρατό άπραγο. Πριν φύγει λοιπόν από το ραντεβού ο γαλονάς έριξε και το απειλητικό του φαρμάκι: «Φαίνεται ότι ο Μεταξάς δεν έχει σκοπό να πολεμήσει σοβαρά και εγώ δεν εννοώ εις το τέρμα του στρατιωτικού μου βίου να κατηγορηθώ και να ατιμασθώ και δι’ αυτό παραιτούμαι».

Ο Μανιαδάκης αν και πειραγμένος από το στυλάκι του Παπάγου φαίνεται να πείσθηκε από τα ορθά επιχειρήματά του και σχεδόν αμέσως έτρεξε στο Υπουργείο Εξωτερικών να βρει τον φίλο και προϊστάμενο του Μεταξά, να του μεταφέρει τις καλοσύνες του Α/ΓΕΣ. «Θα τον τουμπάρω εγώ, τι διάολο, δεν μπορεί να έχει πάντα δίκιο ο μουστάκιας, είμαστε 17 χρόνια φίλοι» θα σκέφτηκε. Όταν τον βρήκε λοιπόν, αυτός ο μουστάκιας τον διέκοψε αμέσως λέγοντάς του ότι θα τα πούνε στο βράδυ, όχι εκείνη τη στιγμή.

Τότε λοιπόν το βραδάκι, γύρω στις 21.00, η limo του Προέδρου ανέβαινε στην Κηφισιά με τον οδηγό να έχει πίσω του παρέα τους δύο ισχυρότερους και αδίστακτους αυγουστιανούς. Ξαφνικά ο Μεταξάς γυρνάει απότομα στον φίλο του αρχίζοντας να ουρλιάζει. Ο Μανιαδάκης έμεινε κάγκελο, δεν μπορούσε να πιστέψει ότι ο πιστός του φίλος θα του μιλούσε έτσι. Άνοιξε το παράθυρο για να πάρει δήθεν αέρα κοιτώντας έξω αλλά παρατηρώντας με τις άκρες των ματιών του τις απειλητικές κινήσεις του Μεταξά που νόμιζε ότι θα του έμενε στον τόπο. Ο υφυπουργός Ασφαλείας έμεινε ακίνητος και δεν αντέδρασε καθόλου και ο Μεταξάς έδωσε εντολή στον οδηγό να αλλάξει αμέσως κατεύθυνση, να τους πάει Πάρνηθα.

Μετά από μια νεκρική παύση -που ο Μανιαδάκης θα θυμόταν για πάντα- ο Μεταξάς, καταϊδρωμένος και ταραγμένος είπε: «Εάν κάμω την επιστράτευσιν όπως μου ζητεί το ΓΕΣ, τούτο, πλην των άλλων, ενδεχομένως να χρησιμοποιηθεί από τον Μουσολίνι και ως δικαιολογία της επιθέσεώς του εναντίον μας, και πανταχόθεν μου έχει υποδειχθή να αποφύγω την πρόκλησιν. Το γνωρίζω ότι αν αποτύχει το σχέδιό μου θα κατηγορηθώ ως προδότης. Οι αναφορές και τα υπομνήματα του Α/ΓΕΣ θα είναι έγραφοι αποδείξεις, επί των οποίων θα θεμελιωθεί εναντίον μου φοβερά κατηγορία. Έχω αδυνατίσει 11 κιλά, γυρίζοντας στο κρεβάτι μου σαν αρνί στη σούβλα, δια να λύσω το πρόβλημα του πως θα δυνηθεί κατά τρόπον έντιμον η μικρά Ελλάς να αμυνθή της ανεξαρτησίας της και της τιμής της. Έχω βρει λύσιν η οποία όμως έχει τους κινδύνους της και γνωρίζω ότι εάν το σχέδιόν μου αποτύχη θα πληρώσω ακριβά. Θα είναι τόσον συντριπτικά τα εναντίον μου στοιχεία, ώστε θα παρασυρθούν και η γυναίκα μου και τα παιδιά μου και οι φίλοι μου να παραδεχθούν ότι εμπλόφαρα και δεν είχα σκοπόν να πολεμήσω πραγματικά. Θα προσέλθουν και πολλοί αυτόκλητοι μάρτυρες κατηγορίας, δια να ανατρέξουν εις τον παλαιόν διχασμόν και να εύρουν εκεί την εναντίον μου συκοφαντίαν, ως γερμανόφιλου, και να με κατηγορήσουν ότι εσκεμμένως άφηκα απροστάτευτα τα σύνορα. Επειδή όμως δεν έχω άλλο τρόπο να υπηρετήσω την Πατρίδα μου, παρά μόνον με το στρατηγικόν μου σχέδιον, είμαι αποφασισμένος, εάν αποτύχη να θυσιάσω και τη ζωήν μου και την τιμήν μου(…) Μανιαδάκη. αν αποτύχη, θα πληρώσεις και συ μαζί μου».

Όταν λοιπόν επιτέθηκαν οι Ιταλοί στα τέλη Οκτωβρίου ήλπιζαν ότι θα έκαναν έναν περίπατο αλλά διαψεύστηκαν και αυτό γιατί η μπλόφα του Μεταξά φαίνεται να λειτούργησε καθώς διέταξε τοπική μόνο επιστράτευση, χωρίς να δημιουργήσει όλη αυτή τη φασαρία που του πρότεινε ο Παπάγος.

Η στρατηγική χωρίς τακτική είναι ο πιο μακρύς δρόμος για τη νίκη. Η τακτική χωρίς στρατηγική είναι απλά η φασαρία πριν την ήττα. Αυτά έλεγε ο γκουρού της στρατιωτικής/στρατηγικής τέχνης Σουν Τζου και ο Iωάννης Μεταξάς, «πειραγμένος» πλην ευφυής, το γνώριζε αρκετά καλά αυτό. Δυστυχώς όμως ανέθεσε την αρχηγία του Ελληνικού Στρατού για τόσα χρόνια στον αθεράπευτα στρατηγικά μύωπα Αλέξανδρο Παπάγο και αυτό θα ήταν μοιραίο…http://www.protagon.gr