Η 12η επέτειος του «Πολυτεχνείου» και η δολοφονία Καλτεζά

Νοεμβρίου 17, 2015 pitsiriki1

Η 12η επέτειος του «Πολυτεχνείου» και η δολοφονία Καλτεζά: Την Κυριακή 17 Νοεμβρίου 1985, ανήμερα της δωδέκατης επετείου από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, ένας 15χρονος διαδηλωτής, ο Μιχάλης Καλτεζάς, έπεσε νεκρός από σφαίρα αστυνομικού στα Εξάρχεια…

Ο 15χρονος Μιχάλης Καλτεζάς, νεκρός από τα αστυνομικά πυρά στα Εξάρχεια

Την Κυριακή 17 Νοεμβρίου 1985, ανήμερα της δωδέκατης επετείου από την εξέγερση του Πολυτεχνείου, ένας 15χρονος διαδηλωτής, ο Μιχάλης Καλτεζάς, έπεσε νεκρός από σφαίρα αστυνομικού στα Εξάρχεια. Την εποχή εκείνη, η Ελλάδα βρισκόταν στις αρχές της δεύτερης κυβερνητικής θητείας του ΠΑΣΟΚ, με πρωθυπουργό τον Ανδρέα Παπανδρέου.
Μετά το τέλος της καθιερωμένης πορείας προς την Αμερικάνικη Πρεσβεία, που σημαδεύτηκε από τις λεκτικές αντεγκλήσεις μεταξύ των μπλοκ του ΠΑΣΟΚ και του ΚΚΕ για την οικονομική πολιτική της κυβέρνησης, άρχισαν οι πρώτες αψιμαχίες μεταξύ αστυνομικών και νεαρών διαδηλωτών του αναρχικού και αντιεξουσιαστικού χώρου. Λίγο πριν από τα μεσάνυχτα, μία ομάδα διαδηλωτών επιτέθηκε κατά μιας κλούβας των ΜΑΤ στην οδό Στουρνάρη στα Εξάρχεια.

Ένας από τους διαδηλωτές, ο 15χρονος μαθητής Μιχάλης Καλτεζάς, εκσφενδόνισε μια βόμβα Μολότοφ κατά του αστυνομικού αυτοκινήτου, το οποίο άρχισε να λαμπαδιάζει. Τότε, ένας αστυφύλακας, ο 26χρονος Αθανάσιος Μελίστας, πυροβόλησε με το υπηρεσιακό του περίστροφο κατά των διαδηλωτών, που βρίσκονταν σε φάση υποχώρησης στην οδό Σολωμού. Μία σφαίρα βρήκε τον νεαρό μαθητή Καλτεζά κάτω από το αριστερό αυτί, σωριάζοντάς τον νεκρό.

Μόλις μαθεύτηκε η δολοφονία Καλτεζά, ο Υπουργός Υγείας και Πρόνοιας, Γιώργος Γεννηματάς, κατέφθασε στον «Ευαγγελισμό», όπου διακομίστηκε η σορός του, και εξέφρασε τη συντριβή του για το συμβάν. Φίλοι και συμμαθητές, μιλώντας σε δημοσιογράφους, χαρακτήρισαν τον Μιχάλη «ένα σκληρό παιδί, ένα ροκά, που συμπαθούσε τους οργισμένους και αμφισβητίες νέους».

Σχεδόν αμέσως, οι αναρχικοί κατέλαβαν το Φυσικείο (Παλαιό Χημείο) στην οδό Σόλωνος και το Πολυτεχνείο. Την επομένη δόθηκε η άδεια από την Επιτροπή Πανεπιστημιακού Ασύλου για την εκκένωση του κτιρίου από την αστυνομία. Τα ΜΑΤ επενέβησαν και με τη χρήση δακρυγόνων συνέλαβαν 37 άτομα. Η κατάληψη του Πολυτεχνείο έληξε μετά από διαπραγματεύσεις, χωρίς επεισόδια.

Η εκδίκηση της 17Ν εναντίον κλούβας των ΜΑΤ

Επεισόδια έγιναν και σε άλλα σημεία της πρωτεύουσας, μεταξύ αναρχικών και αστυνομίας. Ο απολογισμός του διημέρου μετά τη δολοφονία του νεαρού μαθητή ήταν 58 τραυματίες, ζημιές δισεκατομμυρίων δραχμών και 45 συλλήψεις.
Σε πολιτικό επίπεδο, ο αρμόδιος υπουργός Εσωτερικών και Δημόσιας Τάξης, Μένιος Κουτσόγιωργας, και ο αναπληρωτής του, Αθανάσιος Τσούρας, υπέβαλλαν τις παραιτήσεις τους για λόγους ευθιξίας στον πρωθυπουργό, Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος δεν τις έκανε δεκτές, αλλά έθεσε σε διαθεσιμότητα την ηγεσία της νεοσύστατης τότε ΕΛΑΣ.

Εννέα ημέρες αργότερα, στις 26 Νοεμβρίου, η τρομοκρατική οργάνωση «17Ν» εκδικείται τον θάνατο Μελίστα, όπως ανέφερε σε προκήρυξή της. Πυροδοτεί παγιδευμένο με εκρηκτικά αυτοκίνητο δίπλα σε λεωφορείο των ΜΑΤ στην Καισαριανή, με αποτέλεσμα να χάσει τη ζωή του ο αρχιφύλακας Νίκος Γεωργακόπουλος και να τραυματιστούν 14 αστυνομικοί.

Στο δικαστικό σκέλος της δολοφονίας Καλτεζά, ο δράστης αστυνομικός θα κατηγορηθεί για ανθρωποκτονία από πρόθεση εν βρασμώ ψυχικής ορμής και καθ’ υπέρβαση των ορίων της άμυνας. Στις 23 Σεπτεμβρίου του 1988 θα καταδικασθεί σε δυόμισι χρόνια φυλάκιση, ενώ στην κατ’ έφεση δίκη θα αθωωθεί (25 Ιανουαρίου 1990), επειδή το δικαστήριο του αναγνώρισε το ελαφρυντικό ότι υπερέβη τα όρια της άμυνας, εξαιτίας του φόβου και της ταραχής που του προκάλεσε η ενέργεια του θύματος.

Συνήγορος υπεράσπισης του Μελίστα ήταν ο Αλέξανδρος Λυκουρέζος, ενώ ως συνήγοροι πολιτικής αγωγής παρέστησαν ο Νίκος Κωνσταντόπουλος (αργότερα πρόεδρος του Συνασπισμού και πατέρας της βουλευτίνας του ΣΥΡΙΖΑ Ζωής Κωνσταντοπούλου) και ο Φώτης Κουβέλης (ο σημερινός πρόεδρος της ΔΗΜΑΡ).