«Το μοντέλο που προτείνει η Επιτροπή Σοφών είναι το μοντέλο της Σουηδίας. Ο βασικός άξονας της μεταρρύθμισης είναι η εθνική σύνταξη που στη Σουηδία δεν είναι εγγυημένη. Προτείνω επομένως μία βελτίωση του σουηδικού μοντέλου», ανέφερε ο υπουργός Εργασίς Γιώργος Κατρούγκαλος, μιλώντας «στον Ενικό» και το Νίκο Χατζηνικολάου.

Τι προβλέπει όμως, το περίφημο σουηδικό μοντέλο;

Το συνταξιοδοτικό σύστημα της Σουηδίας που τέθηκε σε ισχύ το 2003 έπειτα από χρόνια διαβουλεύσεων προβλέπει μια εγγυημένη, μια ανταποδοτική και μια σύνταξη συνδεδεμένη με το εισόδημα:

Εγγυημένη Σύνταξη

Η εγγυημένη σύνταξη αποσκοπεί στην εξασφάλιση μιας βασικής σύνταξης για άτομα άνω των 65 με μικρό ή μηδενικό εισόδημα, με προϋπόθεση την τουλάχιστον 40ετή διαμονή τους στη Σουηδία. Η εγγυημένη σύνταξη χρηματοδοτείται εξ’ολοκλήρου από τον κρατικό προϋπολογισμό.

Σύνταξη Συνδεδεμένη με το εισόδημα (income-based)

Η συγκεκριμένη σύνταξη υπολογίζεται με βάση το εισόδημα και οι εισφορές, οι οποίες προστίθενται σ’ έναν «εικονικό» λογαριασμό, είναι της τάξεως του 16%. Ο τελικός υπολογισμός του ποσού της σύνταξης βασίζεται στο προσδόκιμο επιβίωσης και τις εισφορές που έχουν συγκεντρωθεί καθ’ όλη τη διάρκεια του ασφαλιστικού βίου.

Ανταποδοτική Σύνταξη (premium pension)

Η ανταποδοτική σύνταξη είναι επίσης συνδεδεμένη με το εισόδημα και οι εισφορές αντιστοιχούν στο 2,5% των συντάξιμων αποδοχών του εκάστοτε ασφαλισμένου. Αυτό το ποσό μεταφέρεται σ’ έναν λογαριασμό ανταποδοτικής σύνταξης και κατατίθεται σ’ ένα ειδικό ταμείο. Κάθε ασφαλισμένος μπορεί να επιλέξει ανάμεσα σε 700 περίπου ταμεία αποθεματικών για την επένδυση του κεφαλαίου του (έως πέντε τρόποι επένδυσης). Σε περίπτωση που ο εργαζόμενος δεν επιθυμεί να επιλέξει διαχειριστή, οι εισφορές του επενδύονται αυτόματα μέσω ενός κρατικού φορέα, του Ταμείου Επένδυσης Αποταμιεύσεων και είναι οι αποδόσεις αυτών, που τελικά χρηματοδοτούν την ανταποδοτική σύνταξη.

Αξίζει να σημειωθεί

α) ότι το επενδυτικό ρίσκο βαρύνει μόνο τον ασφαλισμένο, ο οποίος έχει την αποκλειστική ευθύνη επιλογής επενδυτικού ταμείου και

β) ότι είναι πάντα δυνατή η αλλαγή επενδυτικού φορέα χωρίς κανένα κόστος. Ως προς την ηλικία συνταξιοδότησης, αυτή ξεκινά από τα 61 έτη, όμως το ποσό της σύνταξης είναι αρκετά χαμηλό (50% του συντάξιμου μισθού) και φτάνει στα 65 έτη (με ποσοστό αναπλήρωσης το 61% περίπου του μισθού), ενώ για κάθε έτος άνω των 65 ετών αυξάνεται σημαντικά το ποσοστό αναπλήρωσης με bonus παραμονής. Στο σημείο αυτό, ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στις επαγγελματικές συντάξεις και τις συλλογικές συμβάσεις, οι οποίες πέρα από τα συνταξιοδοτικά οφέλη, παρέχουν και καλύψεις για ασθένεια, εργατικό ατύχημα, απώλεια εργασίας/εισοδήματος και θάνατο.

Οι μόνιμοι υπάλληλοι στη Σουηδία ανήκουν αυτόματα σ’ ένα επαγγελματικό ασφαλιστικό πλάνο. Αυτά τα πλάνα, καρπός μακρών διαπραγματεύσεων μεταξύ εργοδοτών και συνδικάτων, δεν είναι άλλα από τις συλλογικές συμβάσεις ασφάλισης, οι σημαντικότερες των οποίων είναι η SAF-LO, που αφορά τους ημερομίσθιους του ιδιωτικού τομέα και η ITP, που αφορά τους έμμισθους ιδιωτικού τομέα. Τα πλάνα χρηματοδοτούνται από τον εργοδότη, οι εισφορές του οποίου επενδύονται σε επενδυτικά προγράμματα/ταμεία, τα οποία επιλέγει ο εργαζόμενος. Εδώ πρέπει να τονίσουμε ότι σημαντικό κομμάτι αυτής της αγοράς κατέχουν οι ιδιωτικές ασφαλιστικές εταιρίες οι οποίες προσφέρουν πληθώρα συνταξιοδοτικών-επενδυτικών προγραμμάτων.

Επειδή όμως η επιλογή ασφαλιστικού φορέα/προγράμματος, η πληρωμή ασφαλιστικών εισφορών κ.α. είναι δύσκολες και πολύπλοκες διαδικασίες, κρίθηκε απαραίτητη η ύπαρξη μίας εταιρίας που θα λειτουργούσε ως συνδετικός κρίκος ανάμεσα σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη (εργοδότες, εργαζόμενους, και τουλάχιστον 40 ασφαλιστικές εταιρίες). Αυτόν τον ρόλο κατέχει η FORA, μια εταιρία παροχής υπηρεσιών με 150 υπαλλήλους, που σκοπό έχει να απλοποιεί τις διαδικασίες και να προσφέρει συμβουλές σχετικά με τις διαθέσιμες επιλογές. Κλείνοντας, να σημειώσουμε ότι το Σουηδικό Σύστημα Κοινωνικής Ασφάλισης γενικότερα, και το Συνταξιοδοτικό της Μοντέλο ειδικότερα, θεωρούνται από τα πλέον επιτυχημένα διεθνώς, καθώς έχουν καταφέρει να συνδυάσουν με μοναδικό τρόπο τα οφέλη της Κρατικής Πρόνοιας με τα οφέλη της συμμετοχής Ιδιωτικών Ασφαλιστικών Εταιριών, στοχεύοντας πάντα σε ένα όσο το δυνατόν πιο δίκαιο και βιώσιμο μοντέλο.

http://www.topontiki.gr/article/146711/katroygkalos-tha-proteinoyme-veltiomeni-ekdosi-toy-soyidikoy-monteloy-syntaxeon