Τι εύχεται η κυβέρνηση στον… εαυτό της εν όψει των εορτών που πλησιάζουν; Να βγάλει τον μήνα που μόλις άρχισε. Διότι, αν βγάλει τον μήνα, σε πολύ μεγάλο βαθμό έχει βγάλει όχι μόνο την επόμενη χρονιά, αλλά και ολόκληρη την τετραετία.
Στη διάρκεια του Δεκεμβρίου θα σπάσουν οριστικά και αμετάκλητα όλες οι «κόκκινες γραμμές». Όχι μόνο αυτές που μπήκαν στην αρχή της χρονιάς, αλλά και αυτές που επαναλήφθηκαν κατά τη διάρκεια του έτους, παρότι οι αντιστάσεις έπεφταν η μία πίσω από την άλλη.
Γιατί; Διότι ο Δεκέμβριος θα είναι ο μήνας κατά τον οποίο ο πρωθυπουργός και το Υπουργικό του Συμβούλιο θα πρέπει να υπογράψουν τη μείωση των συντάξεων, τη λήψη μέτρων κατά των αγροτών αλλά και το νομοθετικό πλαίσιο που θα επιτρέπει την πώληση των «κόκκινων» δανείων σε ιδιωτικές επιχειρήσεις που δεν θα προέρχονται από τον τραπεζικό χώρο, κοινώς στα «κοράκια».
Οι εξελίξεις θα είναι καταιγιστικές, καθώς χρονικά περιθώρια δεν υπάρχουν. Αυτή η εβδομάδα θα κυλήσει με στόχο την ολοκλήρωση της συζήτησης και την ψήφιση του προϋπολογισμού τα ξημερώματα της Κυριακής. Και από Δευτέρα, τα κεφάλια μέσα. Οι εκπρόσωποι των τεσσάρων θεσμών θα βρίσκονται από Δευτέρα ή Τρίτη στον ημιώροφο του Χίλτον για τη δεύτερη λίστα με τα προαπαιτούμενα.
Μπορεί στελέχη στο Μέγαρο Μαξίμου να εμφανίζονται ανακουφισμένα για το γεγονός ότι τα 13 σημεία του δεύτερου καταλόγου δεν εμπεριέχουν τη λέξη «αγρότες». Μπορεί επίσης να δηλώνουν ικανοποιημένα διότι το ασφαλιστικό δεν είναι «προαπαιτούμενο» για να εκταμιευθεί η υποδόση του 1 δισ. ευρώ. Τα «καλά νέα», όμως, σταματούν εδώ.
Το ασφαλιστικό θα πρέπει να ψηφιστεί μέσα στον Δεκέμβριο, ενώ το θέμα των αγροτών θα κλείσει στο πλαίσιο της πρώτης αξιολόγησης, η οποία, σύμφωνα με όλα τα δεδομένα, μετατίθεται για τις αρχές του χρόνου. Όσο γι’ αυτή καθεαυτή τη λίστα με τα προαπαιτούμενα, δεν θα είναι καθόλου «εύπεπτη» πολιτικά. Ο λόγος; Εμπεριέχει ολόκληρο το πακέτο για την πτώχευση των ελληνικών νοικοκυριών αλλά και για τη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων.
Δεν είναι και δύσκολο να φανταστεί κανείς πόσο δύσκολες συνθήκες θα επικρατήσουν στη Βουλή όταν θα έρθει – πιθανότατα προς τις 15 του μηνός – ένα ακόμη πολυνομοσχέδιο, το οποίο θα περιέχει νέες παρεμβάσεις για τα «κόκκινα» δάνεια, νέο μισθολόγιο για τους δημοσίους υπαλλήλους, νέες παρεμβάσεις για τα επαγγέλματα στο πλαίσιο της δεύτερης εργαλειοθήκης του ΟΟΣΑ και άλλα πολλά.
Αν με τον νόμο Κατσέλη χάθηκαν δύο βουλευτές και ισάριθμες ψήφοι από τις Κοινοβουλευτικές Ομάδες του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝ.ΕΛΛ., τι ακριβώς θα πρέπει να περιμένουμε από τους βουλευτές όταν θα διαβάσουν τους όρους και τις προϋποθέσεις μεταβίβασης των «κόκκινων» δανείων στα λεγόμενα distress funds;
Οι βουλευτές έχουν καταλάβει ποια θα είναι η συμπεριφορά τέτοιων κεφαλαίων στις επιχειρήσεις ή και στα νοικοκυριά που θα κληθούν να διαπραγματευτούν μαζί τους; Πώληση εταιρειών κομμάτι – κομμάτι, απειλή του «νοικοκύρη» με πλειστηριασμό και άλλα πολλά, διόλου ευχάριστα για να συνδεθούν με την περίοδο διακυβέρνησης της χώρας από την Αριστερά.
Δεκατρείς πολιτικές νάρκες
Ο κατάλογος με τα 13 προαπαιτούμενα, όπως εγκρίθηκε την περασμένη εβδομάδα στο πλαίσιο του EuroWorking Group, βάζει (πάλι) αρκετούς μπελάδες στην κυβέρνηση. Αν μάλιστα ισχύει αυτό που ξεστόμισε ο εκπρόσωπος της Κομισιόν στο κουαρτέτο Ντέκλαν Κοστέλο το μεσημέρι της Δευτέρας – στο περιθώριο του συνεδρίου που διοργάνωσε το Ελληνοαμερικανικό Επιμελητήριο –, τότε οι μπελάδες θα είναι ακόμη περισσότεροι.
Τι είπε ο Κοστέλο; Ότι στον κατάλογο με τα προαπαιτούμενα υπάρχουν και τα εργασιακά. Με το που ακούστηκε η λέξη, ξύπνησε ο εφιάλτης της απελευθέρωσης των ομαδικών απολύσεων αλλά και της αλλαγής του συνδικαλιστικού νόμου. Από μόνες τους αυτές οι παρεμβάσεις μπορεί να μην «φοβίζουν». Τι γίνεται όμως όταν έρχονται να προστεθούν στον ακόλουθο κατάλογο;
1 Οι ελληνικές αρχές θα προτείνουν για συζήτηση βασικές επιλογές και αποφάσεις για τον σχεδιασμό της ανεξάρτητης Γραμματείας Εσόδων. Δηλαδή η κυβέρνηση θα πρέπει να φτιάξει την… Εφορία Α.Ε., έναν ανεξάρτητο φορέα με διευθύνοντα σύμβουλο και ξεχωριστό Δ.Σ., το οποίο θα «τρέχει» τον φοροεισπρακτικό μηχανισμό.
2 Οι αρχές θα προχωρήσουν στο φακέλωμα κάθε δεξαμενής πετρελαίου (ακόμη και σε σπίτια) για την αντιμετώπιση του λαθρεμπορίου καυσίμων και θα υιοθετήσουν μέτρα για την αντιμετώπιση των τριγωνικών συναλλαγών και τον περιορισμό της φοροδιαφυγής από τον ΦΠΑ.
3 Η κυβέρνηση θα εκδώσει υπουργική απόφαση για την εφαρμογή του clawback στα νοσοκομεία και θα ρίξει τις τιμές των ιδιωτικών διαγνωστικών κέντρων.
4 Επιτροπή στο ΤΧΣ θα αξιολογεί και θα εγκρίνει διορισμούς μελών Διοικητικού Συμβουλίου και προέδρων στις τράπεζες.
5 Το πρώτο καυτό θέμα: Πτωχευτικό νοικοκυριών. Η Τράπεζα της Ελλάδος θα εκδώσει απόφαση για τη διαδικασία και τα κριτήρια που θα χρησιμοποιούνται για να καθοριστεί το μέγιστο της ικανότητας αποπληρωμής του δανειολήπτη, το ποσό που οι πιστωτές θα μπορούσαν να λάβουν σε περίπτωση επιβολής έκτακτης ανάγκης και πιθανών ζημιών για τους πιστωτές.
Μέχρι τα τέλη του Ιουνίου του 2016 θα προχωρήσει η σύσταση Γραφείου Πιστώσεων και Πλούτου, μιας ανεξάρτητης αρχής που θα προσδιορίζει τις δυνατότητες πληρωμής των δανειοληπτών με σκοπό τη διευκόλυνση των τραπεζικών ιδρυμάτων. Δηλαδή το εισόδημα του κάθε οφειλέτη θα «ξεσκονίζεται» ώστε να καθορίζεται το ποσό που θα μπορεί να καταβάλλει κάθε μήνα στις τράπεζες.
6 Δεύτερο καυτό θέμα: Στρατηγική για τα «κόκκινα» δάνεια. Το πακέτο περιλαμβάνει:
◆Υιοθέτηση της σχετικής νομοθεσίας που θα προβλέπει την άδεια και το ρυθμιστικό πλαίσιο των παρόχων μη τραπεζικών υπηρεσιών και τις μεταβιβάσεις δανείων, η οποία θα πρέπει να τεθεί σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου 2016 (ιδού λοιπόν η υποχρέωση για τη θέσπιση κανόνων πώλησης των «κόκκινων» δανείων σε distress funds).
◆ Εκσυγχρονισμός, τροποποίηση και υιοθέτηση του νόμου που προβλέπει την εξωδικαστική επίλυση χρέους και θα περιλαμβάνει σημαντικά φορολογικά κίνητρα για τη συμμετοχή και των οφειλετών.
◆ Καθιέρωση μηχανισμού που θα εποπτεύεται από την Τράπεζα της Ελλάδος με εντολή να εξετάζει μεγάλα χρέη ιδιωτών και δημόσιων πιστωτών και θα πραγματοποιεί συγκεκριμένες ενέργειες για την επίλυση των «κόκκινων» δανείων.
◆ Σύσταση εξειδικευμένων δικαστικών αιθουσών και διορισμός και εκπαίδευση δικαστών και προσωπικού.
◆ Καθιέρωση με νόμο δικτύου πληροφόρησης χρέους και κέντρων πληροφόρησης χρέους.
◆ Η Τράπεζα της Ελλάδος θα διορίσει έναν ειδικό εκκαθαριστή και θα καθιερώσει σύστημα αμοιβής για τους εκκαθαριστές με βάση την απόδοση σε διαβούλευση με το ΤΧΣ.
◆ Το ΤΧΣ θα επιλέξει ένα μέλος του Δ.Σ. και μία εσωτερική ομάδα αφοσιωμένη στην επίλυση των «κόκκινων» δανείων.
◆ Σύσταση ενός νέου δομικού σχεδίου για την εφαρμογή και την παρακολούθηση της στρατηγικής των «κόκκινων» δανείων, συμπεριλαμβανομένης της καθιέρωσης ειδικής γραμματείας συντονισμού και γραφείου διαχείρισης στην Τράπεζα της Ελλάδος.
7 Οι αρχές, όπως έχει συμφωνηθεί με τον ΟΟΣΑ, θα υιοθετήσουν επιπλέον 10 συστάσεις της εργαλειοθήκης του ΟΟΣΑ για τα αναψυκτικά και τα πετρελαϊκά προϊόντα.
8 Οι αρχές θα επαναδραστηριοποιήσουν τη διυπουργική επιτροπή για τα κλειστά επαγγέλματα.
9 Οι αρχές θα εφαρμόσουν πλήρως τον νόμο 4314/2014 για τα Ευρωπαϊκά Διαρθρωτικά και Επενδυτικά Ταμεία, θα υιοθετήσουν όλες τις εξουσιοδοτημένες ενέργειες που είναι απαραίτητες για την ενεργοποίηση των διαθέσιμων κεφαλαίων και θα θέσουν σε εφαρμογή όλες τις προϋποθέσεις.
10 Χωροταξικός σχεδιασμός και δασικός νόμος: Οι αρχές θα συμφωνήσουν με τους θεσμούς και τις προτάσεις πιθανής βελτίωσης του νόμου 4269 για τον χωροταξικό σχεδιασμό και θα υιοθετήσουν το Προεδρικό Διάταγμα για τον καθορισμό των δασών.
11 Ενέργεια: Οι αρχές θα πρέπει:
◆ Στην περίπτωση πιθανής μη συμφωνίας για το ΝΟΜΕ (πρόσβαση τρίτων στις πηγές ηλεκτροπαραγωγής χαμηλού κόστους – νερά, λιγνίτες – που σήμερα μονοπωλούνται από τη ΔΕΗ), να συμφωνήσουν με τους θεσμούς μέτρα που θα υιοθετηθούν άμεσα και θα φέρουν τα ίδια αποτελέσματα με αυτά που περιγράφονται πιο πάνω σε όρους μεριδίων αγοράς και χρονοδιαγραμμάτων.
◆ Να κάνουν μη αναστρέψιμα βήματα (συμπεριλαμβανομένης της ανακοίνωσης ημερομηνίας υποβολής δεσμευτικών προσφορών) για την ιδιωτικοποίηση του ΑΔΜΗΕ, εκτός αν παρουσιαστεί κάποιο εναλλακτικό σχέδιο με ισοδύναμα αποτελέσματα σε όρους ανταγωνισμού και προσέλκυσης επενδύσεων, πάντα με κριτήριο τις βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές που έχουν συμφωνηθεί με τους θεσμούς για την πλήρη αποδέσμευσή του από τη ΔΕΗ.
12 Ιδιωτικοποιήσεις. Οι αρχές θα πρέπει:
◆ Να ορίσουν μία ανεξάρτητη Ομάδα Δράσης (Task Force) που θα εντοπίσει τις επιλογές και θα προετοιμάσει τις προτάσεις για τους λειτουργικούς στόχους, τη δομή και τη διακυβέρνηση του νέου Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων.
◆ Να ολοκληρώσουν τις δράσεις στο σκέλος των αποκρατικοποιήσεων που προβλέπονται για το τέταρτο τρίμηνο του 2015.
13 Οι αρχές θα πρέπει:
◆ Να υιοθετήσουν νόμο για την εφαρμογή του ενιαίου μισθολογίου με ισχύ από 1η Ιανουαρίου 2016, που θα θέτει τις βασικές παραμέτρους με δημοσιονομικά ουδέτερο τρόπο και θα είναι συμβατές με τους στόχους δαπανών μισθολογίου που έχουν συμφωνηθεί και με αποτελεσματική εφαρμογή σε όλο τον δημόσιο τομέα, συμπεριλαμβανομένης της αποσυμπίεσης της κατανομής μισθών σε όλο το φάσμα μισθών σε συνδυασμό με προσόντα, απόδοση, ευθύνη και θέση του προσωπικού.
◆ Να δεσμευθούν στη συνέχιση του κανόνα προσλήψεων το 2016, ενώ η αναλογία για τα έτη 2017-2019 θα καθοριστεί στο πλαίσιο του Μεσοπρόθεσμου που υιοθετήθηκε τον Οκτώβριο του 2015.
Τα πάντα όλα
Ο κατάλογος δεν αφήνει κανένα περιθώριο παρερμηνείας: Πώληση «κόκκινων» δανείων. Πίεση στα νοικοκυριά για να πληρώνουν στις τράπεζες ό,τι μπορούν. Άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων και εργαλειοθήκη του ΟΟΣΑ. Ενιαίο μισθολόγιο για τους δημοσίους υπαλλήλους και – πιθανότατα – εργασιακά.
Και αμέσως μετά: ασφαλιστικό. Παρά την τροπή που πήρε η συζήτηση των πολιτικών αρχηγών το Σαββατοκύριακο, η κυβέρνηση είναι υποχρεωμένη μέσα στα επόμενα εικοσιτετράωρα να παρουσιάσει τις θέσεις της, βάσει των οποίων θα γίνει η διαπραγμάτευση με τους εκπροσώπους των δανειστών. Οι αλλαγές θα προχωρήσουν σε δύο επίπεδα:
◆ Το πρώτο κομμάτι θα αφορά τους νέους συνταξιούχους. Χαμηλότεροι συντελεστές αναπλήρωσης (οι Γερμανοί πιέζουν ακόμη και για 50%, όσο εφαρμόζουν και στη χώρα τους) θα έρθουν να καταστήσουν χειρότερη την ασφαλιστική μεταρρύθμιση του 2010 (τον νόμο Λοβέρδου – Κουτρουμάνη δηλαδή) πριν καν αυτός εφαρμοστεί.
◆ Επιπρόσθετα ένα νέο πακέτο περικοπών θα επιβληθεί για να ικανοποιήσει τη μνημονιακή επιταγή για περικοπή της συνταξιοδοτικής δαπάνης κατά 1% του ΑΕΠ. Ευχής έργον θα ήταν για την κυβέρνηση να γίνει δεκτό από τους δανειστές το αίτημα για αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών, ώστε μια τρύπα της τάξεως των 500 εκατ. ευρώ (σ.σ.: κάθε μονάδα αύξησης των ασφαλιστικών εισφορών δυνητικά μπορεί να φέρει έσοδα της τάξεως των 250 εκατ. ευρώ) να καλυφθεί χωρίς περικοπές των συντάξεων.
Ήρθε όμως ο Κοστέλο τη Δευτέρα να βάλει πάγο και σε αυτό το σχέδιο. Έτσι έμεινε η κυβέρνηση να ανακατεύει πάλι την τράπουλα σε μια προσπάθεια να βρει κοινωνικά και πολιτικά «εύπεπτες» περικοπές. Εύκολο; Μοιάζει περισσότερο με… θαύμα. Και, ως γνωστόν, τα θαύματα κρατάνε ελάχιστα.

Δημοσιεύτηκε στο ΠΟΝΤΙΚΙ, τεύχος 1893 στις 02-12-2015