Μάτα Χάρι: Μυστικός Πράκτωρ Η21 Ο θρύλος της πιο διάσημης γυναίκας στην ιστορία της κατασκοπείας

1

Σαν σήμερα εκτελέσθηκε η διάσημη κατάσκοπος Μάτα Χάρι

 “Θα ήταν δειλό εκ μέρους μου και επομένως κατακριτέο το να αρνηθώ πράξεις που έχω κάνει”

Το όνομά της συνδέθηκε παγκοσμίως με την κατασκοπεία. Ωστόσο, το παιδί που γεννιέται στις 7 Αυγούστου 1876 στο Λεβάρτεν της Ολλανδίας ακούει στο όνομα Μαργαρίτα Γερτρούδη Τσέλε (Margarete Gertrud Zelle). Με σκούρη επιδερμίδα, αισθησιακά χείλη και μεγάλα μαύρα μάτια, η Μαργαρίτα δε θύμιζε σε τίποτα Ευρωπαία. Κόρη ενός ευκατάστατου Ολλανδού και μιας Χαβανέζας, φοίτησε στα καλύτερα σχολεία ακόμα και μετά τη χρεοκοπία του πατέρα της και το διαζύγιο των γονιών της.

Η μοιραία φύση της θα φάνει πολύ νωρίς, στα 15 της χρόνια, και τη χρονιά που σπουδάζει νηπιαγωγός. Η ερωτική της σχέση με το διευθυντή της σχολής θα έρθει στο φως με αποτέλεσμα ο τελευταίος να χάσει τη θέση του και η ίδια να εκδιωχθεί από τη σχολή. Από όλες της βιογραφίες της έχει καταστεί σαφές ότι η Μαργαρίτα είχε ιδιαίτερη προτίμηση στους ένστολους. Στα 18 της χρόνια απαντά σε μία αγγελία γάμου ενός αξιωματικού και ένα χρόνο αργότερα παντρεύονται και αποκτούν δύο παιδιά. Ο βίαιος χαρακτήρας όμως του συζύγου της και η ροπή του στο τζόγο και το ποτό οδηγούν το γάμο στη διάλυση.

Το 1906 η Μαργαρίτα εμφανίζεται στο προπολεμικό Παρίσι ως ινδουίστρια ιερή χορεύτρια και μετονομάζεται σε Μάτα Χάρι (=Το Μάτι της Αυγής). Στο Μουσείο Guimet θα βγει τελείως γυμνή και χορεύοντας έναν αισθησιακό χορό θα αποσπάσει τα πιο θερμά χειροκροτήματα. Σε μια εποχή που το γυναικείο σώμα μετά βίας αποκαλυπτόταν ολόκληρο ακόμα και στην κρεβατοκάμαρα των παντρεμένων ζευγαριών, η Μάτα Χάρι θα συνδέσει το όνομά της με τη Μπελ Επόκ. Φρόντισε να καλλιεργήσει φήμες και μυστήριο γύρω από το πρόσωπό της και αξιοποιώντας την ιδιαιτερότητα της εμφάνισής της προκάλεσε έντονα πάθη στους εραστές της. Οι περιοδείες σε όλη την Ευρώπη δεν αργούν να έρθουν και η Μάτα Χάρι εξελίσσεται γρήγορα σε χορεύτρια υψηλής κοινωνίας και πόρνη πολυτελείας.

«Εκεί ήξερα ποια ήταν η τελευταία μου ελπίδα επιβίωσης: η γοητεία μου. Το ότι κοιμήθηκα με πολλούς άντρες είναι αλήθεια. Το ότι πόζαρα γυμνή σε γλύπτες είναι επίσης αλήθεια. Το ότι χόρεψα στην Όπερα του Μόντε Κάρλο πάλι είναι αλήθεια. Θα ήταν δειλό εκ μέρους μου και επομένως κατακριτέο το να αρνηθώ πράξεις που έχω κάνει».

Η αντίστροφη μέτρηση ξεκινάει με το ξέσπασμα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου το 1914. Αν και οι πληροφορίες γύρω από την κατασκοπευτική της δράση είναι συγκεχυμένες, όλες συγκλίνουν στο ότι η φιλοχρήματη Μάτα Χάρι θα μπει στο παιχνίδι της κατασκοπείας και λόγω της ματαιοδοξίας και της αφέλειάς της θα εμπλακεί σε μία αλληλουχία γεγονότων που θα οδηγήσουν στην καταστροφή της. Η προσφορά ενός εκατομμυρίου φράγκων από τη Γαλλική κυβέρνηση δε θα την αφήσει αδιάφορη. Θα λάβει το ποσό με σκοπό την αξιοποίηση του διεθνούς δικτύου εραστών της για την παρακολούθηση των Γερμανών. Έτσι, αποπλανεί Γερμανό στρατιωτικό ακόλουθο, εκμαιεύει απόρρητα σχέδια και τα παραδίδει στους Γάλλους. Οι Γερμανοί όμως γνωρίζουν τόσο το παρελθόν της όσο και την απληστία της. Της προσφέρουν χρηματικά ποσά και της εκπληρώνουν προσωπικές χάρες, ενώ παράλληλα της δίνουν το κωδικό όνομα Η21 ως δική τους πλέον κατάσκοπο. Η Μάτα Χάρι εισέρχεται και επίσημα πια στα υπόγεια δίκτυα της διπλής κατασκοπείας. Δεν έχει όμως ούτε τις γνώσεις ούτε τις ικανότητες να διαχειριστεί τέτοιες καταστάσεις και να βγει αλώβητη από αυτές. Ο Γερμανός στρατιωτικός υπονοεί σε τηλεγράφημά του ότι η Η21 δουλεύει προς όφελος της Γερμανίας. Οι Γάλλοι υποκλέπτουν το τηλεγράφημα και το αποκωδικοποιούν. Ανακαλύπτουν ότι οι πληροφορίες της Μάτα Χάρι είναι πληρωμένες από τους Γερμανούς και άρα ψευδείς. Στις 13 Φεβρουαρίου 1917, συλλαμβάνεται στο ξενοδοχείο Ελυζέ και καταδικάζεται σε θάνατο δια τουφεκισμού με την κατηγορία του διπλού κατασκόπου κατά συρροή και της ευθύνης για το θάνατο 50.000 Γάλλων στρατιωτών. Στις 15 Οκτωβρίου 1917 στο δάσος του Βανσέν, η Μάτα Χάρι αρνείται να της δέσουν τα μάτια ή τα χέρια μπροστά στους 13 στρατιώτες που αποτελούν το εκτελεστικό της απόσπασμα. Το σώμα της δεν αναζητήθηκε από κανέναν και γι’ αυτό δόθηκε για σκοπούς ιατρικής έρευνας.

Οι ιστορικοί δεν αποκλείουν το γεγονός η Μάτα Χάρι να υπήρξε το εξιλαστήριο θύμα σε ένα παιχνίδι πολεμικής στρατηγικής. Εντύπωση πάντως προκαλεί η διχογνωμία για την κατασκοπευτική της δράση και ειδικά για την αποτελεσματικότητα αυτής. Πολλοί λένε ότι οι πληροφορίες που έδινε ήταν ασήμαντες και η ανικανότητά της να τις διαχειριστεί σωστά αναιρούν το μύθο που περιβάλλει το όνομά της. Αντίθετα, άλλοι ισχυρίζονται με αδιάσειστα στοιχεία ότι υπήρξε διπλή κατάσκοπος και το ότι δεν άφηνε πίσω της ενοχοποιητικά στοιχεία την κάνει την καλύτερη κατάσκοπο όλων των εποχών. Η πλήρης αλήθεια αναμένεται να αποκαλυφθεί όταν η Γαλλία αποχαρακτηρίσει τα επίσημα έγγραφα το 2017.

Ο θρύλος της Μάτα Χάρι δεν άφησε όμως ασυγκίνητο και το Hollywood. Αντίθετα, μεταφέρθηκε αρκετές φορές στον κινηματογράφο. Συγκεκριμένα, το 1931 η ζωή της γυρίζεται ταυτόχρονα από δύο παραγωγές. Η Paramount Pictures ξοδεύει το αστρονομικό ποσό των 5.000.000 δολαρίων για την ενσάρκωση της Μάτα Χάρι στο πρόσωπο της Μάρλεν Ντίτριχ. Η Metro από την άλλη μεριά αντεπιτίθεται με τη Γκρέτα Γκάρμπο, που υποδύεται την ολλανδέζα κατάσκοπο «τόσο συγκλονιστικά, τόσο σαγηνευτικά ώστε οι προηγούμενες ερμηνείες της φαντάζουν πλέον ωχρές», (Hollywood Reporter). Το 1965 η «Μάτα Χάρι, Πράκτωρ Η21» παίρνει τη μορφή της Ζαν Μορό, η οποία όμως δεν μπόρεσε να ξεπεράσει την Γκάρμπο. Η εμπορική αποτυχία της ταινίας το αποδεικνύει. Μια τελευταία προσπάθεια να ζωντανέψει ξανά ο μύθος της θρυλικής κατασκόπου είναι ένα soft πορνό με την «Εμμανουέλα» Σίλβια Κριστέλ να περνάει σχεδόν απαρατήρητη.

πηγή