ΤΟ ΠΙΤΣΙΡΙΚΙ

Σκληρές μάχες δίνει αυτό το διάστημα η διαπλοκή, καθώς μέσα στο προσεχές τρίμηνο θα αποφασιστεί ποια έργα μπαίνουν στο νέο ΕΣΠΑ (2014-2020), συνολικού ύψους περί τα 21 δισ. ευρώ. Ταυτόχρονα προωθείται η ανακατανομή του υφιστάμενου προγράμματος (2007-2013), αφού αρκετά δισ. βαλτώνουν στα συρτάρια του υπουργείου Ανάπτυξης. Οι επιχειρήσεις για τις οποίες προορίζονται αδυνατούν να τα απορροφήσουν γιατί δεν μπορούν να βρουν κεφάλαια ώστε να καλύψουν τη δική τους συμμετοχή. Ετσι, από αυτά τα ποσά περίπου 3-4 δισ. ευρώ ενδέχεται να αλλάξουν δρόμο, και εκεί που πήγαιναν για χρηματοδότηση επενδύσεων και στην πραγματική οικονομία, να στραφούν προς τους εργολάβους, οι οποίοι δίνουν πλέον μάχη επιβίωσης. Το παραμύθι για την ανάληψη έργων στο εξωτερικό ξέφτισε τον τελευταίο χρόνο, αφού οι ισχυροί κατασκευαστές υπέγραψαν ελάχιστες συμβάσεις, οι περισσότερες από τις οποίες αποδείχθηκαν ζημιογόνες. Ετσι οι εργολάβοι επιστρέφουν όπως όπως στα πάτρια εδάφη και πέφτουν με τα μούτρα στο ΕΣΠΑ με στόχο να το λεηλατήσουν (δι’ ίδιον όφελος) και να πάρουν όσο μεγαλύτερο μερίδιο μπορούν από τον κουμπαρά των συνολικά περίπου 25 δισ. ευρώ.
Η πρόσφατη αναθεώρηση των συμβάσεων παραχώρησης για τους τέσσερις μεγάλους οδικούς άξονες, μέσω της οποίας η διαπλοκή πρόκειται να ενθυλακώσει περισσότερα από έξι δισ. ευρώ κρατικών και κοινοτικών κονδυλίων, δείχνει ότι οι εργολάβοι διαθέτουν ακόμα ισχυρούς συμμάχους. Μάλιστα, μέσα από αυτό το νέο μεγάλο κόλπο επιδιώκουν να «χτίσουν» και το πολιτικό σύστημα της «επόμενης ημέρας», προκειμένου να ελέγχουν τις εξελίξεις και να προστατεύουν τα συμφέροντά τους.
Ηδη στο παρασκήνιο έχουν ετοιμαστεί αρκετές «υπόγειες σήραγγες» και μεθοδεύονται συμμαχίες και συγκολλήσεις που μοιάζουν, εκ πρώτης όψεως, απίστευτες. Κατά τους γνωρίζοντες, δεν είναι άσχετη με όλες αυτές τις διεργασίες η πρόσφατη κινητικότητα για την ηγεσία και τον έλεγχο του ΤΕΕ, που εκ του θεσμικού και επιστημονικού του ρόλου αποτελεί κρίσιμο και κομβικό παράγοντα (αντίδρασης ή σιωπής) για τις προωθούμενες μεθοδεύσεις, οι οποίες θα σημαδέψουν την οικονομική και κοινωνική ζωή της χώρας τουλάχιστον για την επόμενη επταετία. Το «δωράκι» που, όπως αποκάλυψε την περασμένη εβδομάδα η «κυριακάτικη δημοκρατία», έκανε στους συνδικαλιστές του ΤΕΕ με τη μεταφορά κρίσιμων και προσοδοφόρων αρμοδιοτήτων ο υπουργός Υποδομών Μιχ. Χρυσοχοΐδης δεν είναι παρά η κορυφή του παγόβουνου. Ο κ. Χρυσοχοΐδης θεωρείται ο διαμεσολαβητής προκειμένου κομματικές και συνδικαλιστικές παρατάξεις του Τεχνικού Επιμελητηρίου, σχεδόν όλου του φάσματος, να συμφωνήσουν ώστε να διατηρήσει την προεδρία ο «πράσινος» (αλλά απόλυτα προσαρμοστικός) Χρήστος Σπίρτζης. Ρόλο λέγεται ότι παίζει προς την ίδια κατεύθυνση και άλλο ιστορικό στέλεχος του ΠΑΣΟΚ που έχει αποσυρθεί (από το προσκήνιο) την τελευταία δεκαετία, αλλά την περίοδο κατά την οποία ήταν υπουργός διέπρεψε ως αγαπημένο παιδί των εργολάβων!
Αποτελεί κοινό μυστικό άλλωστε ότι ο κ. Χρυσοχοΐδης ποντάρει, για το πολιτικό του μέλλον, στην εύνοια -και ως εκ τούτου- στη διάσωση των ισχυρών (και δη των κατασκευαστικών) ομίλων. Πώς αλλιώς μπορεί να εξηγηθεί και το ρεσιτάλ που έδωσε στα τέλη του χρόνου στη Βουλή, όταν έφτασε μέχρι του σημείου να υποστηρίξει ότι δεν προβλέπονται αυξήσεις στα διόδια για να πετύχει την έγκριση των αναθεωρημένων συμβάσεων;
Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι ο κ. Χρυσοχοΐδης, με δεδομένη την προθυμία του να υπηρετεί καταστάσεις, προορίζεται για διάδοχος του Ευάγγελου Βενιζέλου στην ηγεσία του ΠΑΣΟΚ, ενδεχομένως και εντός των επόμενων μηνών. Οσοι προωθούν αυτή την ιδέα εκτιμούν ότι με την ανάλογη μιντιακή και επικοινωνιακή στήριξη θα σταθεί δυνατό ως επικεφαλής ενός «νέου» ΠΑΣΟΚ να παραμείνει στο προσκήνιο και να έχει ρυθμιστικό ρόλο προς τη μια ή την άλλη κατεύθυνση. Αν και μνημονιακός, ο υπουργός Μεταφορών διατηρεί (άγνωστους!) διαύλους επικοινωνίας και με την ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ.
Αλλωστε οι κατασκευαστές κινούνται και οι ίδιοι για την εξασφάλιση και άλλων συμμάχων στα αριστερά του πολιτικού φάσματος, όπως προκύπτει και από τις χλιαρές αντιδράσεις του ΣΥΡΙΖΑ τόσο στην αναθεώρηση των συμβάσεων παραχώρησης όσο και στην άτακτη υποχώρηση για θέματα που είχαν ανοίξει βουλευτές του. Κορυφαίο παράδειγμα αποτελεί η υπόθεση με τα κέρδη δεκάδων εκατομμυρίων που έχουν από την πίσω πόρτα οι εργολάβοι της Αττικής Οδού, θέμα που άνοιξε ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας, για να υποχωρήσει έπειτα από λίγες ημέρες. Κάτι ανάλογο προκύπτει και από τις διεργασίες για το νέο προεδρείο του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ), όπου ο κ. Σπίρτζης, ευνοούμενος του υπουργού Υποδομών, διατυμπανίζει ότι έχει εξασφαλίσει τη στήριξη του ΣΥΡΙΖΑ (και του κ. Τσίπρα;) για να παραμείνει στη θέση του προέδρου.
Η μάχη που δίνουν αυτές τις ημέρες οι εργολάβοι είναι σκληρή και για ακόμα έναν λόγο: Πολλά από τα έργα που είχαν ενταχθεί στο υφιστάμενο ΕΣΠΑ παρουσιάζουν σοβαρές καθυστερήσεις και συνεπώς δεν θα ολοκληρωθούν εγκαίρως. Για να μη χαθούν κοινοτικά κονδύλια (και συνεπώς έσοδα για τους κατασκευαστές), πρέπει να έργα να παραδοθούν μέχρι τα τέλη του 2015, πράγμα εξαιρετικά αδύνατον για τους οδικούς άξονες (Ιόνια Οδός, Μαλιακός – Κλειδί, Ελευσίνα – Κόρινθος – Πάτρα και Αξονας Κεντρικής Ελλάδας), για τα μεγάλα έργα του ΟΣΕ, για το μετρό Θεσσαλονίκης κ.λπ. Οι κατασκευαστές θέλουν να βεβαιωθούν ότι οι συγκεκριμένες συμβάσεις θα μπουν, ως «έργα-γέφυρες» όπως αποκαλούνται, και στο επόμενο ΕΣΠΑ. Για παράδειγμα, στα μεγάλα έργα του ΟΣΕ έχουν υπογραφεί συμβάσεις 1,6 δισ. ευρώ και μέχρι στιγμής έχουν απορροφηθεί μόλις 672.000.000, ενώ κρίσιμες εργολαβίες έχουν μόλις αρχίσει. Στο μετρό Θεσσαλονίκης από τη σύμβαση του 1,03 δισ. ευρώ έχουν απορροφηθεί 275.000.000 ευρώ.
Τα έργα-φιλέτα
Κρίσιμο ζήτημα για τους ισχυρούς κατασκευαστές είναι και η ένταξη μεγάλων έργων στο νέο ΕΣΠΑ, με χαρακτηριστικότερο παράδειγμα τη νέα γραμμή 4 του μετρό Αθηνών. Αυτή την περίοδο προσπαθούν να πείσουν την κυβέρνηση να εντάξει το έργο κατασκευής του πρώτου τμήματος της γραμμής (από το Αλσος Βεΐκου μέχρι τον Ευαγγελισμό), προϋπολογισμού περί τα 900.000.000 ευρώ. Σε περίπου δύο δισ. ευρώ υπολογίζονται τα έργα κατασκευής των μονάδων διαχείρισης απορριμμάτων ανά την Ελλάδα, τα οποία προωθούνται αυτόν τον καιρό μέσω Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ). Οι εργολάβοι θα συμμετάσχουν με μικρό μόνο τμήμα των κεφαλαίων που απαιτούνται για την κατασκευή των περίπου 20 μονάδων, με τη μερίδα του λέοντος να προέρχεται από το ΕΣΠΑ και από δάνεια της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ).
Μάχη έως τον Ιούνιο
Από την τελευταία παρουσίαση του υπουργού Ανάπτυξης Κ. Χατζηδάκη για το νέο ΕΣΠΑ προκύπτει ότι οι εργολάβοι έχουν ήδη εξασφαλίσει κονδύλια περί τα 3,7 δισ. ευρώ, που θα ενταχθούν στο επιχειρησιακό πρόγραμμα «Περιβάλλον – Μεταφορές». Στο συγκεκριμένο ποσό πρέπει να προστεθούν και τα περίπου 5,4 δισ. ευρώ που θα κληθούν να διαχειριστούν οι περιφέρειες. Η σκληρή μάχη για το πώς θα κατανεμηθούν τα 21 δισ. ευρώ του νέου ΕΣΠΑ θα δοθεί μέχρι τον Ιούνιο, υποστηρίζουν όσοι παρακολουθούν τη διαμόρφωσή του. Μπορεί ο Κ. Χατζηδάκης να υποστήριζε προ εβδομάδων ότι δεν φτάνει το ΕΣΠΑ ώστε οι Ελληνες «να τρώνε με χρυσά κουτάλια», αλλά για τους εργολάβους φτάνει και περισσεύει.
Κυριακάτικη Δημοκρατία ONLINE-PRESS