ΤΟ ΠΙΤΣΙΡΙΚΙ

Ελληνίδα τραγουδίστρια, που ταυτίστηκε με το «Νέο Κύμα» του ελληνικού τραγουδιού στα μέσα της δεκαετίας του ’60.

Η Αικατερίνη (Καίτη) Χωματά, με καταγωγή από τη Νάξο, γεννήθηκε στις 24 Οκτωβρίου 1946 στην Αθήνα και έζησε τα νεανικά της χρόνια στην Πλάκα. Σπούδασε κλασσικό χορό και με το τραγούδι ασχολήθηκε εντελώς τυχαία στις αρχές της δεκαετίας του ’60, όταν εξαιτίας μιας αποβολής από το σχολείο, βρέθηκε στην εκπομπή «Νέα Ταλέντα», που παρουσίαζε ο Γιώργος Οικονομίδης στους ραδιοθαλάμους του ΕΙΡ στο Ζάππειο. Την άκουσε ο Αλέκος Πατσιφάς (παραγωγός και ιδιοκτήτης της δισκογραφικής εταιρείας ΛΥΡΑ) και τη σύστησε στον συνθέτη Γιάννη Σπανό, που εκείνη την εποχή πηγαινοερχόταν μεταξύ Παρισιού και Αθήνας και αναζητούσε νέες και άφθαρτες φωνές.

Ο συνθέτης ενθουσιάστηκε με τη φωνή της Καίτης Χωματά και της έδωσε το πρώτο της τραγούδι «Μια αγάπη για το καλοκαίρι» (σε στίχους Γιώργου Παπαστεφάνου), που υπήρξε μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του ελληνικού τραγουδιού. Η Καίτη Χωματά ερμήνευσε με μοναδικό τρόπο τα πρώτα τραγούδια του Γιάννη Σπανού, που σηματοδότησαν την αρχή του Νέου Κύματος, ενός βραχύβιου μουσικού κινήματος, που κινούταν μεταξύ λαϊκού και έντεχνου, με κύριο χαρακτηριστικό τις τρυφερές και φευγάτες μπαλάντες, που εκτελούνταν από λίγα όργανα ή ακόμα συνηθέστερα από μία κιθάρα και μία φωνή. Ο όρος «Νέο Κύμα» έχει νονό τον Γιάννη Σπανό και αποτελεί μετάφραση του γαλλικού nouvelle vague.

Η Καίτη Χωματά συνεργάστηκε ακόμη µε τους συνθέτες Χρήστο Λεοντή, Νίκο Μαµαγκάκη, Γιώργο Κριµιζάκη, Ηλέκτρα Παπακώστα, Βασίλη Κουµπή, Νίκο Δανίκα, ενώ είπε πολλά τραγούδια, σε δεύτερη εκτέλεση, του Μάνου Χατζιδάκι, του Μίκη Θεοδωράκη και του Σταύρου Ξαρχάκου. Ερμήνευσε περίπου 200 τραγούδια («Θα διώξω τα σύννεφα, θα γίνω φεγγάρι», «Μια αγάπη για το καλοκαίρι», «Κι αν σ” αγαπώ δεν σ” ορίζω», «Το Χριστινάκι», «Η Μαρία των Βράχων», «Άσπρα καράβια τα όνειρά μας», σε ντουέτο με τον Μιχάλη Βιολάρη) και εξέδωσε 18 δίσκους.

Το 1965 διαγωνίστηκε στο Φεστιβάλ Τραγουδιού Θεσσαλονίκης με το τραγούδι του Γιάννη Σπανού «Μιλάς» κι ένα χρόνο αργότερα εμφανίστηκε στην μπουάτ «Παράγκα» (στην οδό Κέκρωπος στην Πλάκα), που είχε ανοίξει ο πρώτος της σύζυγος, ο ηθοποιός Βασίλης Μαυροµµάτης. Εκεί καταγράφηκε η πρώτη της παρουσία στο πάλκο, µαζί µε τον Διονύση Σαββόπουλο, ο οποίος μόλις είχε έρθει από τη Θεσσαλονίκη. Την επόµενη σεζόν, το 1967, στην μπουάτ «Αυλαία» συνεργάστηκε µε τον Μιχάλη Βιολάρη, με τον οποίο συναντήθηκε για πρώτη φορά και η φιλία και συνεργασία τους έμελλε να κρατήσει μία ζωή.

Το 1969 πρωταγωνίστησε στην ταινία του Βασίλη Μαυρομάτη «Σκιές στην Άμμο», μία καλοκαιρινή ιστορία σ” ένα αιγαιοπελαγίτικο νησί, στο οποίο εκτυλίσσεται μία υπόθεση αρχαιοκαπηλίας, σε σενάριο Ιάκωβου Καμπανέλλη και μουσική Γιάννη Σπανού. Στην ταινία έπαιζε και ο Μιχάλης Βιολάρης κι εκεί πρωτακούστηκαν τα τραγούδια «Βάρκα χωρίς πανιά», «Μακρυμαλλούσα κοπελιά» και «Η Μπαλάντα της Καίτης».

Σε νεαρή ηλικία ήρθε αντιμέτωπη με τον καρκίνο, τον οποίο πολέμησε γενναία για 32 χρόνια, με αποτέλεσμα να υπάρχουν μεγάλα διαστήματα αποχής από το τραγούδι. Τη χειμερινή σεζόν 2009-2010 τραγούδησε στη μουσική σκηνή «Ωδήsia» στο Γκάζι, μαζί με την Πόπη Αστεριάδη, τον Μιχάλη Βιολάρη, τον Κώστα Καράλη, ενώ δεν πρόλαβε να τραγουδήσει μαζί µε τους φίλους της από το Νέο Κύµα στις προγραμματισμένες εμφανίσεις στο «Μπάντµιντον».

Η Καίτη Χωματά είχε κάνει δύο γάµους. Τον πρώτο µε τον ηθοποιό Βασίλη Μαυροµµάτη, µε τον οποίο απέκτησε δύο κόρες (και τέσσερα εγγόνια), ενώ τα τελευταία 31 χρόνια σύντροφός της ήταν ο μέγας θαυμαστής της Γιάννης Λιανός.

Έφυγε από τη ζωή στις 24 Οκτωβρίου 2010, ανήμερα των γενεθλίων της, σε ηλικία 64 ετών. Νοσηλευόταν στο νοσοκομείο ΝΙΜΤΣ, μετά από τροχαίο ατύχημα.

Δισκογραφία

• «Θεσσαλονίκη 1965: Φεστιβάλ Ελληνικού Τραγουδιού» (1965)
• «Το Νέο Κύμα στο Ελληνικό Τραγούδι» (1965)
• «Αποδημίες» (1965)
• «Τα τραγούδια της Καίτης Χωματά» (1967)
• «Ανθολογία 1-2» (του Γιάννη Σπανού, 1967-1968)
• «Το “Νέο Κύμα” τραγουδά Χατζιδάκι» (1969)
• «Καίτη Χωματά, 3» (1969)
• «Σκιές στην άμμο» (1969)
• «Ερωφίλη» (1970)
• «Φωτογραφίες» (1971)
• «Θαλασσάκι μου» (1972)
• «Πικρές αλήθειες» (1974)
• «Καφενείον “Η Ευρυτανία’» (1974)
• «Τα ωραιότερα τραγούδια» (1976)
• «Θα σου δώσω τις χαρές όλου του Κόσμου» (1977)
• «Σταύρος Κουγιουμτζής: Σε Α” εκτέλεση» (1983)
• «Από τραγούδι σε τραγούδι» (1984)
• «Αυθόρμητα» (1987)
• «Μεγάλες επιτυχίες» (1991)
• «Ένα καράβι όνειρα» (1992)
• «Μη χάνεσαι» (1992)
• «Μια φορά θυμάμαι» (1993)
• «Το άλλο “Νέο Κύμα’, 1-2» (1993)
• «Τζένη, Τζένη» (1994, κινηματογραφική ταινία: 1966)
• «Μια αγάπη για το καλοκαίρι» (1995)
• «18 μεγάλες επιτυχίες» (1995, CD)