(… «…Η πλατεία είναι γεμάτη κι απ’ το πρόσωπό σου κάτι έχει σωθεί
στον αγώνα του συντρόφου, στην αγωνία αυτού του τόπου για ζωή
στα παιδιά και τους εργάτες, στους πολίτες, στους οπλίτες,
στα πλακάτ και τη σκανδάλη που χτυπά, η συγκέντρωση ανάβει κι όλα είναι συνειδητά… »)…

17 κάθε Νόεμβρη, κάποτε: Βγάζαμε τους γιακάδες απ τις ποδιές, για να πενθήσουμε νεκρούς και να γιορτάσουμε για μια εξέγερση νιότης που μας έμοιαζε. Μετά με τζιν και στρατιωτικά τζάκετ κατεβαίναμε, Λυκειόπαιδα, αγριεμένα, στη πορεία…

(«κόμμα και ρετσίνα και άσματα επινίκια, ρε, είμαι δεκαεξάρης, σας γαμώ τα Λύκεια»)…

Κάποτε μέσα στο Πολυτεχνείο εμείς, απ έξω έσκαγαν μολότοφ και σπρώχνονταν οι πόρτες και εγώ είχα αγωνία γιατί η ώρα πέρναγε και οι γονείς μου δεν ήξεραν που είμαι και θα τρελαίνονταν! Τότε λέγαμε τα ονόματα τους, τα φωνάζαμε στις πορείες, λέγαμε να μη ξεχωστούνε και όμως… σα να ξεχαστήκαν. Κουμής – Κανελλοπούλου! Ρυθμικά! Κι όλοι μαζί! Σαν κραυγή!

16 Νοέμβρη 1980: Επτά μόλις, νωπά χρόνια απ την μεγάλη εξέγερση κατά σε κάθε φασισμό. Ιάκωβος Κουμής, ετών 26, φοιτητής της Νομικής, απ την Κύπρο και Σταματίνα Κανελλοπούλου, ετών 19, εργάτρια! Λαϊκό και Ιπποκράτειο. Πικρά στόματα απ τα δακρυγόνα και το τέλος. Χείλη – περισπωμένες να ξυραφίσουν κάθε υποψία μελλοντικού χαμόγελου. Εκείνος έδειχνε πως θα γινόταν ποιητής και ήταν ταγμένος στην απελευθέρωση της Κύπρου και ενάντιος σε κάθε αδικία. Καθόταν σε μια καρέκλα εκείνο το βράδυ. Το χτύπησαν από πίσω!…  (… Γη του ξεραμένου λιβαδιού, γη της πικραμένης Παναγιάς, γη του λίβα, τ’ άδικου χαμού, τ’ άγριου καιρού, των ηφαιστείων. Χρυσοπράσινο φύλλο, ριγμένο στο πέλαγο…)…

Πεθαίνουν στα νοσοκομεία. Από τα χτυπήματα των γκλομπ. Λένε και πότε κανείς δεν βγήκε να απαντήσει, πως ο κύπριος φοιτητής είχε σφαίρα από πυροβόλο όπλο! Ρυθμικά ξανά: Κουμής – Κανελλοπούλου! Λέγαμε να μη ξεχαστούνε…

Τότε ήταν κυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας, που έσωζε τη χώρα για το καλό μας και ο τωρινός μας, αριστερός πρωθυπουργός θα τανε στο δημοτικό και πώς να ξέρει! Η χώρα είχε μόλις γίνει ξανά, δεκτή στο ΝΑΤΟ! Ο Ευάγγελος Αβέρωφ, συμμετείχε, για πρώτη φορά, στην επιτροπή πυρηνικού σχεδιασμού του ΝΑΤΟ! Οι μεγάλοι μας έπαιζαν, ρε γαμώ το! Να μη τους το χαλάσουμε τα τσογλάνια! Απαγορεύεται η πορεία να φτάσει στην Αμερικανική πρεσβεία, του μπαουχάουζ αρχιτεκτονικού ρυθμού, της τόσο επιβλητικής που δείχνει πως μας αισθάνεται προτεκτοράτο της, de facto ή de jure η τι στα κομμάτια άλλο και τι σημασία έχει…

(… Sometimes I feel like a motherless child. Long way from my home. Sometimes I wish I could fly, like a bird up in the sky…)…

… Η ΕΦΕΕ υπακούει στην κυβέρνηση. Η μειοψηφία της –οι μπολσεβίκοι της δηλαδή- όχι! Εκεί, νύχτα όπως πάντα, κόβεται το νήματης ζωής δυο νέων ανθρώπων. Καμία εξήγηση πότε. Καμία επίσημη θέση. Κάποια απάντηση. Κάποιος υπεύθυνος. Πάνε!

17 Νοέμβρη 1985: Φοιτήτρια πια, εγώ, με παρέες αντίστοιχες, στη πορεία. Κυβέρνηση έχει πανηγυρικά σχηματίσει το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου και είναι του κουτιού. Ολοκαίνουργη! Γύρω από το Πολυτεχνείο, ξανά συγκρούσεις, πέτρες, καδρόνια και οδοφράγματα. Μολότοφ σκάνε σε κλούβα.  Πυροβολισμοί. Μια σφαίρα βρίσκει την πλάτη έναν 15χρονο! Είναι ο Μιχάλης Καλτεζάς. Τρία χρόνια μικρότερος μου, τότε! Ήταν σαν εμένα! Δεν συμμετείχε λένε, στα επεισόδια. Τελικά, τον έκαναν να συμμετείχε… (τ’ αρχινισμένο σύνθημα πάντα μου μένει, όποτε ακούω από τότε ακορντεόν κι έχει σαν στάμπα τη ζωή μου σημαδέψει, δε θα περάσει ο φασισμός)… 

Θυμάμαι τον πανικό. Θυμάμαι το Χημείο. Την κατάληψη! Εμπόλεμη και έρημη την Αθήνα, με ήχους από μπότες και κλαγγές από όπλα και γκλομπ να κροταλίζουν στις ασπίδες. Θυμάμαι να μυρίζει υγρασία και να καίνε τα μάτια. Για το νεκρό αγόρι. Και απ τα δακρυγόνα. Για πρώτη φορά έπεφταν στην Αθήνα, μετά το 1976… Ο πρύτανης έδωσε άδεια. Μπήκαν τα ΜΑΤ στο Χημείο τελικά. Συλλήψεις και ξύλο και κλούβες παντού και τρέξιμο και λαχάνιασμα… Και πάει και ο Καλτεζάς των 15 χρόνων, με μια σφαίρα στο πίσω μέρος, που τον βρήκε λέει στο κεφάλι. Ούτε στο νοσοκομείο δεν πρόλαβε να φτάσει. Πάει…

Δεν τολμώ να μπω καν στα ανθρώπινα! Ποια ήταν η τελευταία τους σκέψη; Πόνεσαν; Πρόλαβαν να συγχωρέσουν, να νιώσουν φόβο, να γεμίσουν θλίψη για το χρόνο που δεν ένιωσαν; Να σκέφτηκαν τις μάνες τους και ποιος θα τους πάει την είδηση; Και εκείνες; Οι μάνες, λεω, πως συνέχισαν μετά; Και οι οικογένειες και οι αγάπες τους, οι αδελφές και οι αδελφοί; Ποια παρηγοριά; Ποια ίχνη ανθρώπου που σκότωσαν να μένουν πίσω; Ένα σημείωμα; «Μαμά, θα αργήσω το βράδυ, σε φιλώ…». Μια κάλτσα πεσμένη που κάποτε σήκωνε καβγά; Ένα τετράδιο που δεν θα γεμίσει ποτέ; Πως αντέχεται τα ανθρώπινο, κατακρεουργημένο απ το ανυπόφορα απάνθρωπο; Νικημένο από μια σφαίρα και ένα ματωμένο γκλομπ;

(… γιέ μου, σπλάχνο των σπλάχνων μου, καρδούλα της καρδιάς μου, πουλάκι της φτωχιάς αυλής, ανθέ της ερημιάς μου…)

Και πέρασε και ο καιρός και πάει… και περνάμε σιγά σιγά και εμείς, με σιτεμένες μνήμες και μια αιωρούμενη απόγνωση συμπεριφοράς για τα όσα ζήσαμε και όσα μας βρήκαν και τα όσα πιστέψαμε και τα ακόμα περισσότερα που μας διαψεύσανε. Λέμε, και πάλι, ψωμί και παιδεία και ελευθερία… και πούντα; Θυμόμαστε ταμπέλες και ετικέτες να κολάσουμε σε κούτελα και να χρωματίσουμε ιδεολογίες… (… Τα παιδιά δεν έχουν μνήμη, τους προγόνους τους πουλούν και ότι αρπάξουν δε θα μείνει, γιατί ευθύς μελαγχολούν.…)…

Και από απελπισία τέτοιες μέρες, νικώ το χρόνο, στιγμιαία, είμαι στο προαύλιο του Α Γυμνασίου Νέου Ηρακλείου και βγάζω το λευκό γιακά από το γιακά. Τρέχω μέσα στην νύχτα στα στενά της Αλεξάνδρας. Φοβάμαι και επιμένω. Και δεν ξεχνώ. Ρυθμικά σαν τον χτύπο της καρδίας μου, ψιθυρίζω: Κουμής, Κανελλοπούλου, Καλτεζάς. Ξανά και ξανά… Ψυχές ήταν και πέρασαν πάνω απ τα κεφάλια μας, αιμορραγώντας κάποιο Νοέμβρη… Κάθε Νοέμβρη… Αυτόν το Νοέμβρη…

Σ.Σ: Και να θυμάμαι πάντα ένα τραγούδι του 1985, τέτοιες μέρες, σαν επίτηδες να μου το κάνει η μνήμη… «… πέρασε η ψυχούλα μου, πέρασε απάνω απάνω… Αχ έφυγε και χάθηκε, χάθηκε μέσα στα αστέρια. Θα βάλω στο μαντήλι σου τρία καλά του κόσμου, τον ήλιο και τον άνεμο και το λαμπρό φεγγάρι…»… Γερή, βαθιά μνήμη σε όλους μας…

http://kourdistoportocali.com/post/48240