ΤΟ ΠΙΤΣΙΡΙΚΙ

«Είπε ο ψαράς στο σκουληκάκι: πάμε να ψαρέψουμε».Μπ. Μπρεχτ

Ελευθερία, ισότητα και δικαιοσύνη δεν μπορούν να υπάρχουν ταυτόχρονα για καπιταλιστές και εργάτες. Το ζήτημα είναι, λοιπόν, ελευθερία για ποιον; Ισότητα για ποιον; Δικαιοσύνη για ποιον; Ανάσα για τον καπιταλιστή δεν μπορεί παρά να σημαίνει ασφυξία για τον εργάτη. Πραγματική ανάσα για τον εργάτη δεν μπορεί παρά να σημαίνει ασφυξία για τον καπιταλιστή. Και δε θα βρει τέτοια ανάσα ο κόσμος της δουλειάς, αν δεν παλέψει γι’ αυτή, αν δεν την κατακτήσει με τις δικές του δυνάμεις.

Διαχρονικά, η αστική τάξη, το πολιτικό προσωπικό και οι διανοούμενοί της προσπαθούν να συσκοτίσουν την ύπαρξη της ταξικής πάλης, ακόμα και την ίδια την ύπαρξη των τάξεων, να ξεμπερδέψουν – λες και θα μπορούσαν – μαζί τους. Κι αυτή τους η προσπάθεια δεν αποτελεί παρά ιδεολογική μάχη υπέρ των ταξικών συμφερόντων τους. Γιατί προς όφελός τους ήταν, είναι και θα είναι το να πεισθεί ο λαός ότι έπαψαν δήθεν να υφίστανται οι τάξεις και η ταξική πάλη στον καπιταλισμό^. το να πεισθεί ο λαός ότι εκμεταλλευτές και εκμεταλλευόμενοι μπορούν δήθεν να συνεργάζονται και να συνυπάρχουν αρμονικά, ότι τα συμφέροντα τους είναι δήθεν κοινά, στο πλαίσιο της προβαλλόμενης ως επιβεβλημένης κοινωνικής συναίνεσης και εθνικής ενότητας.
Μόνο ως σκόπιμο ψέμα ή επικίνδυνη για τους εργαζόμενους και το λαό αυταπάτη μπορεί να εκληφθεί η άποψη περί της δήθεν ύπαρξης κοινότητας συμφερόντων μεταξύ καπιταλιστών και εργατών. Μόνο ως σκόπιμο ψέμα ή επικίνδυνη για τους εργαζόμενους και το λαό αυταπάτη μπορεί να εκληφθεί η άποψη ότι δήθεν γίνεται να εξαλειφθούν μέσα στον καπιταλισμό οι υλικοί όροι που παράγουν αναπόφευκτα την ταξική πάλη.

Μπορεί κανείς να ακούσει σήμερα τις Σειρήνες μιας αναβαπτισμένης σοσιαλδημοκρατίας με «αριστερή» προφορά να κάνουν έκκληση για μια τέτοια εθνική ομοψυχία και για μια συναίνεση των χειροκροτητών. Μπορεί κανείς να αφεθεί στην παραλυτική αισιοδοξία της ταξικής μυωπίας που υπόσχεται λύσεις χωρίς ρήξη, χωρίς ταξικούς αγώνες, μπορεί να αφεθεί στη λογική της ταξικής συνεργασίας και τελικά σε μια λογική της ήττας, ή μπορεί να θυμηθεί ξανά τα λόγια του Μαρξ που, σημειώνοντας ότι δεν ανακάλυψε αυτός την ύπαρξη των τάξεων στη σύγχρονη κοινωνία ούτε και την πάλη ανάμεσά τους, τόνιζε:

«…Το νέο που έφερα είναι: 1) ότι απέδειξα ότι η ύπαρξη των τάξεων είναι συνδεδεμένη με καθορισμένες ιστορικές φάσεις της ανάπτυξης της παραγωγής. 2) ότι η πάλη των τάξεων οδηγεί αναγκαστικά στη δικτατορία του προλεταριάτου. 3) ότι η ίδια αυτή δικτατορία δεν αντιπροσωπεύει παρά μια μετάβαση προς την κατάργηση όλων των τάξεων και προς μια κοινωνία χωρίς τάξεις…».

Μόνο ως σκόπιμο ψέμα ή επικίνδυνη για τους εργαζόμενους και το λαό αυταπάτη μπορεί να εκληφθεί η άποψη ότι μπορεί δήθεν να υπάρξει καπιταλισμός με ανθρώπινο πρόσωπο. Η εκμετάλλευση και η καταπίεση, στη βάση της κοινωνικο-ταξικής ανισότητας, στη βάση της ατομικής ιδιοκτησίας στα μέσα παραγωγής, δεν μπορούν να έχουν ανθρώπινο πρόσωπο. Και αυτό είναι ο καπιταλισμός. Όσο κι αν φτιασιδωθεί – που, σήμερα, ούτε αυτό μπορεί, σε συνθήκες βαθιάς καπιταλιστικής κρίσης – τα δόντια του παραμένουν αιχμηρά για την εργατική τάξη και το λαό, τα νύχια του μπήγονται στις σάρκες μας. Και δεν μπορεί παρά να αποτελεί υπηρεσία στην αστική τάξη η καλλιέργεια, σήμερα, αυταπατών για το εφικτό δήθεν μιας φιλολαϊκής λύσης μέσα στον καπιταλισμό. Η διαχείριση – όποιου τύπου – μέσα σε καπιταλιστικό έδαφος, δεν παύει να είναι αστική διαχείριση και ως τέτοια να λειτουργεί προς όφελος των καπιταλιστών και ενάντια στα λαϊκά συμφέροντα.

Δεν είναι παρά σκόπιμο ψέμα ή επικίνδυνη για τους εργαζόμενους και το λαό αυταπάτη ο ισχυρισμός ότι ένας ιμπεριαλιστικός οργανισμός σαν την ΕΕ μπορεί να γίνει μια «Ένωση» των λαών της Ευρώπης. Μπορεί κανείς να ακούσει σήμερα αυτούς που μιλούν για έναν καπιταλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο, να ομνύουν στο όνομα της «ευρωπαϊκής ιδέας» και της «Ευρώπης των λαών». Μια τέτοια στάση, πέραν του ότι παραβλέπει τους λόγους δημιουργίας της ίδιας της Ευρωπαϊκής Κοινότητας – παραβλέπει ότι αυτή γεννήθηκε μέσα στην ψυχροπολεμική δίνη και στο πλαίσιο της εξελικτικής διαδικασίας της δυτικοευρωπαϊκής καπιταλιστικής ολοκλήρωσης – αλλά και την ιστορική της εξέλιξη μέχρι τη συγκρότηση της ΕΕ, θεμελιώνεται σε μια πολιτική ανάλυση που ταυτίζει τα μονοπώλια και τα αστικά κράτη με τους λαούς και αποσυνδέει με μεταφυσικό τρόπο την πολιτική από την οικονομία και την υλική καπιταλιστική βάση. Μπορεί κανείς να ακούσει σήμερα τις Σειρήνες μιας αναβαπτισμένης σοσιαλδημοκρατίας με «αριστερή» προφορά που περιμένουν να φυσήξει «άνεμος ανατροπής» στην ΕΕ ή μπορεί να θυμηθεί τη θέση του Λένιν σχετικά με το πολύ παλιό και φθαρμένο σύνθημα για τις Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης (Η.Π.Ε.). Με αφορμή αυτό το σύνθημα, έγραφε διορατικά, κατά τη διάρκεια του Α΄ Παγκόσμιου Πολέμου – αρκετά δηλαδή πριν συγκροτηθεί η Ευρωπαϊκή Κοινότητα – ότι σε συνθήκες καπιταλισμού οι Η.Π.Ε. :

«…θα ισοδυναμούσαν με συμφωνία για το μοίρασμα των αποικιών», με μόνη βάση μοιρασιάς τη δύναμη, ενώ θα ήταν «αδύνατη μια ισόμετρη οικονομική ανάπτυξη των διαφόρων οικονομιών και των διαφόρων κρατών». Μονάχα «προσωρινές συμφωνίες ανάμεσα σε καπιταλιστές και ανάμεσα σε κράτη» θα ήταν δυνατές. Οι Η.Π.Ε. θα μπορούσαν, κατά συνέπεια, να δημιουργηθούν σαν «συμφωνία των ευρωπαίων καπιταλιστών… με σκοπό …να πνίξουν από κοινού το σοσιαλισμό στην Ευρώπη, να περιφρουρήσουν από κοινού τις ληστεμένες αποικίες ενάντια στην Ιαπωνία και στην Αμερική». Και η ανάλυση έφτανε στο συμπέρασμα πως «…οι Η.Π.Ε. μέσα σε καπιταλιστικό καθεστώς είτε είναι απραγματοποίητες είτε αντιδραστικές».

Ως εργαζόμενοι έχουμε χρέος να σταθούμε στο πλευρό της τάξης μας, να δραστηριοποιηθούμε για την οργάνωσή της, να παλέψουμε δίπλα της, να αγωνιστούμε μαζί της για τη μόνη ελπιδοφόρα για το λαό προοπτική, την προοπτική της ανατροπής του καπιταλιστικού συστήματος, την προοπτική του σοσιαλισμού-κομμουνισμού. Τις όποιες καλλιτεχνικές μας δυνάμεις δε θα πάψουμε να τις θέτουμε στη διάθεση της εργατικής τάξης και όλου του λαού.

Τίποτα δε χαρίζεται. Όλα κατακτιούνται με λαϊκούς-εργατικούς αγώνες, με αγώνες ταξικούς.