Η «Μέδουσα»

wpid-wp-1449609243320.jpeg

«Πού θα πάει, πού θα πάει τούτη η ρόδα που κολλάει
κι όλο στην αρχή γυρνάει
πού θα πάει θα ξεκολλήσει
κι ο κόσμος σαν σαράβαλο γι’ αλλού θα ροβολήσει
Πού θα πάει, πού θα πάει τούτη η νύχτα που κρατάει
και δε λέει να τελειώσει
πού θα πάει θα ξημερώσει
κι η καρδιά μου σαν σαράβαλο όλους σας θ’ ανταμώσει»

Φίλε Πιτσιρίκο,
Ξεκινώ με ένα όμορφο τραγούδι του Αγγελάκα ζητώντας από τον Βασίλη να το τραγουδήσει κι αυτός μαζί μας, καθισμένος στον θεραπευτικό του καναπέ στην θεοσκότεινη Βόρεια Εσπερία. Γιατί πραγματικά αντιλαμβάνομαι εκείνο το «γαμώτο» που εκφράζει με το τελευταίο του κείμενο.

Η εντός εισαγωγικών «απελπισία» έχει να κάνει με την πραγματική μας αδυναμία και με την γνώση πως δεν πρόκειται να έρθουν οι εξωγήινοι να τα αλλάξουν όλα, ούτε ο Γκοντζίλα να τους δαγκώσει το λαρύγγι.

Δεν υπάρχουν από ό,τι φαίνεται ακόμα οι προϋποθέσεις για να ξεβρωμίσει η γη από την σαπίλα.

Μπορεί όμως και να έχουν ήδη διαμορφωθεί αλλά εμείς να μην μπορούμε να τις αναγνωρίσουμε επειδή περιμένουμε να δούμε σε επανάληψη τα γεγονότα του Οκτώβρη. Μήπως όμως δεν γίνει έτσι αυτή την φορά;

Τα τελευταία χρόνια έχουν δει το φως της δημοσιότητας αλλά δεν έχουν τύχει της ανάλογης προσοχής –πράγμα εξαιρετικά ελπιδοφόρο κατά την γνώμη μου– κάποιες απόψεις που ξεφεύγουν από τα παραδοσιακά ερμηνευτικά σχήματα της αριστεράς.

Πρώτα η Ναόμι Κλάιν διέγνωσε πως ο αγώνας για την αποτροπή της κλιματικής αλλαγής και την σωτηρία του πλανήτη έχει εκ των πραγμάτων αντικαπιταλιστικά χαρακτηριστικά και μπορεί να αποτελέσει την βάση για την δημιουργία ενός νέου κινήματος με αντισυστημική ταυτότητα.

Σχετικά πρόσφατα, ο Βρετανός δημοσιογράφος-αναλυτής Πωλ Μέισον περιέγραψε στο βιβλίο του «Post-capitalism» κάτι που πάρα πολλοί οικονομολόγοι τα τελευταία χρόνια είχαν αναλύσει.

Ζούμε σε μια εποχή τρομακτικών αλλαγών – εκρηκτικής ανάπτυξης – των παραγωγικών δυνάμεων της οικονομίας. Καινοτομίες όπως η τεχνική νοημοσύνη [ΑΙ] και οι εξελίξεις στην ρομποτική, η τεχνολογία των 3D-printers και πολλά άλλα, θα μεταβάλουν ολοκληρωτικά τον τρόπο ζωής και τις σχέσεις των ανθρώπων.

Όπως και ο Πιτσιρίκος είχε αναφέρει σε παλιότερο εμπνευσμένο κείμενο του, η εργασία των ανθρώπων παύει να είναι αναγκαία προϋπόθεση για την παραγωγή πλούτου.

Η παραπάνω βέβαια διατύπωση δεν είναι απόλυτα ακριβής. Στην πραγματικότητα θα χρειάζονται πολλοί λιγότεροι άνθρωποι στην παραγωγική διαδικασία προκειμένου να παραχθεί ο κοινωνικός πλούτος.

Είμαστε πια άχρηστοι για τους καπιταλιστές ως εργαζόμενοι. Το τρομακτικό για εκείνους βρίσκεται στο γεγονός πως τους είμαστε ταυτόχρονα απόλυτα αναγκαίοι και απαραίτητοι ως καταναλωτές.

Πρέπει να μας κόψουν κάποιου είδους «μισθό» για να καταναλώνουμε. Πρέπει ταυτόχρονα όμως να κουρέψουν και τα όνειρα και τις προσδοκίες μας.

Χρειάζονται να αναπαραγάγουν το «άρτος και θεάματα» του Ρωμαϊκού Imperium, όμως το γεγονός αυτό από μόνο του αναιρεί τον βασικό μύθο του καπιταλισμού – το «αμερικανικό όνειρο» – που πάρα πολλοί στις ΗΠΑ λένε πως έχει πια πεθάνει.

Ο καπιταλισμός λοιπόν της καταστροφής δεν μπορεί να πουλήσει το ίδιο εύκολα το παραμύθι της Σταχτοπούτας στο πόπολο.

Δεν υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για νέους Μπιλ Γκέιτς και Στηβ Τζομπς.

Ο καπιταλισμός του 21ου αιώνα μοιάζει με την ιστορία της Γαλλικής φρεγάτας «Μέδουσα» που ξεκίνησε το 1816 από την Μασσαλία για την Σενεγάλη και ναυάγησε.

Από τα 400 άτομα που επέβαιναν στο πλοίο επέστρεψαν πίσω στην Γαλλία μονάχα οι δέκα.

Οι περιπέτειες των ναυαγών της «Μέδουσας» ενέπνευσαν το γνωστό παιδικό τραγουδάκι «ήταν ένα μικρό καράβι που ήταν αταξίδευτο».

Στο τραγουδάκι αυτό ο στίχος «Έτσι ο στίχος «να δούμε ποιος, ποιος, ποιος, θα φαγωθεί» είχε κυριολεκτική και μακάβρια σημασία.

Ο σύγχρονος καπιταλισμός λοιπόν αρχίζει να μοιάζει με την Ρώμη στην παρακμή της.

Γύρω από τα βόρεια σύνορα του Ρήνου μαζεύονται «οι ορδές των Βαρβάρων».

Κι όπως η Ρώμη κατέρρευσε με τις σιδηρόφρακτες Λεγεώνες να διαλύονται από μόνες τους –χωρίς μάχη και αίμα- και οι πόλεις παραδόθηκαν αφήνοντας τα τείχη αφύλακτα και τις πύλες τους ανοιχτές, έτσι κι ο καπιταλισμός θα μας αφήσει χρόνους ήσυχα και ξαφνικά.

Όπως τον γέρο άνθρωπο που τον βρίσκει στον ύπνο του ο θάνατος, την επομένη της μέρας όπου οι γιατροί –με χαρά και περηφάνια– ανακοίνωσαν ότι θεράπευσαν οριστικά και αμετάκλητα τον καρκίνο που είχε βρεθεί στον προστάτη του.

Το «μετά τον καπιταλισμό» σκηνικό, βέβαια, κανείς δεν μπορεί να το φανταστεί. Να θυμίσω μόνο πως την πτώση της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας ακολούθησε ο Μεσαίωνας.

Στην δική μας περίπτωση ελπίζω στην βασική αρχή που διατύπωσαν οι Μαρξ και Ένγκελς. Όταν μεταβάλλονται οι παραγωγικές δυνάμεις, μεταβάλλονται αργά ή γρήγορα και οι παραγωγικές σχέσεις. Κοντός ψαλμός αλληλούια!

Κι ο κλήρος πέφτει στα … Ωεωεωεωεεε!!!

Φιλιά από την βασιλευόμενη Εσπερία

Ηλίας

ΥΓ-1 Μπορεί να είναι θεοσκότεινη η βόρεια Εσπερία τον χειμώνα αλλά δεν κατοικείται από Εγγλέζους. Δεν είναι όλα μαύρα.

ΥΓ-2 Εμένα η επιστολή του Ρωμανού μου προκάλεσε μια θλίψη. Κυρίως για το γεγονός ότι επιχείρησε χρόνια μετά να ερμηνεύσει την ιστορία με όρους πολιτικής έτσι όπως αυτός ο ίδιος την αντιλαμβάνεται σήμερα. Θυμήθηκα και μια φράση που έγραψε κάποιος –μάλλον ο Κούντερα– και είδα πως ο χρόνος τους/μας γερνά όλους. Είχε γράψει λοιπόν ο Κούντερα πως «η εφηβεία είναι το απόλυτο παρόν». Οι έφηβοι στον πεζόδρομο της Αραχώβης την κρύα βραδιά του 2008, δεν είχαν συνείδηση του ένδοξου επαναστατικού παρελθόντος, ούτε εικόνα της χώρας της Ουτοπίας. Ζούσαν το παρόν της αμφισβήτησης και ήρθε το κράτος με τρόπο βίαιο να τους το στερήσει. Κι από τους δυο.

(Αγαπητέ Ηλία, δεν ξέρω πού οφείλεται όλη αυτή η αγωνία όλων μας για το μέλλον. Λες και θα ζήσουμε μετά. Λες και τώρα κάνουμε πρόβα για τη ζωή που θα ζήσουμε αργότερα. Όχι, τώρα είναι η ζωή. Αυτή είναι η ζωή μας. Και δεύτερη ζωή δεν έχει. Δεν βλέπω σε τι θα μας βοηθήσει να προσπαθούμε να προβλέψουμε το μέλλον. Εντάξει, μπορεί να μην γουστάρουμε το παρόν, αλλά αυτή είναι η ζωή μας. Αυτή η ζωή μας έλαχε. Χρέος μας είναι να την ζήσουμε και να ευτυχήσουμε. Όσο μπορούμε. Καλά, εγώ περνάω και φάση τώρα, οπότε μην δίνεις και πολλή σημασία τι λέω. Πάντως, αν καταρρεύσει ο καπιταλισμός, ελπίζω να είναι μια μέρα πριν πεθάνω και όχι μια μέρα μετά. Θέλω να το ζήσω, έστω και φυτό. Να είσαι καλά, Ηλία. Κι άντε να πας στην Ελβετία γιατί νιώθω ότι ταξιδεύω κι εγώ μαζί σου. Κάποιος να ταξιδεύει τουλάχιστον.)
image

http://pitsirikos.net/2015/12/%ce%b7-%ce%bc%ce%ad%ce%b4%ce%bf%cf%85%cf%83%ce%b1/