Είμαστε άραγε «ξένοι σε έναν τόπο που αλλάζει»; Σε τι μετουσιώνεται αυτή η χώρα και πώς μπορεί η καθαρή ματιά και το γέλιο μας να απαντήσει στα αδιέξοδα και τη μετριότητα που μας περιβάλλει; Ο Μιλτιάδης Πασχαλίδης, με έναν καινούριο δίσκο στην πλάτη του, κάπου εκεί στα μισά του δρόμου, θέτει καινούρια ερωτήματα και συνεχίζει να παλεύει με τον «δαίμονά» του. Μια πάλη γόνιμη που μας προσφέρει εδώ και 20 χρόνια μερικά από τα πιο όμορφα μουσικά ταξίδια, ακόμη κι αν οι απαντήσεις δεν θα είναι ποτέ ξεκάθαρες.

Σε μια μεταμεσονύχτια κουβέντα, κάπου στα καμαρίνια της Ακτής Πειραιώς, όπου εμφανίζεται φέτος, ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες τραγουδοποιούς, ξετυλίγει το προσωπικό του νήμα, ψηλαφεί την ελληνική κοινωνία, αφορίζει τη μετριότητα που μας κυβερνά και κυρίως, δεν μασά τα λόγια του. Απολαύστε μια συνέντευξη που φλερτάρει με οτιδήποτε, εκτός από την αδιαφορία…

Ηράκλειο – Καλαμάτα, μαθηματικά – φιλοσοφία, τελικά μουσική. Δεν είναι ακριβώς αντίστιξη όλα αυτά αλλά σίγουρα είναι μία δαιδαλώδης διαδρομή. Σε ορίζουν όλα αυτά; Συνυπάρχουν στον εαυτό σου;

Όλα κατοικούν εντός μου έτσι κι αλλιώς. Νομίζω ότι υποσυνείδητα τα κουβαλάω μαζί μου. Δεν σκέφτομαι ποτέ εξισώσεις αλλά νομίζω ότι η μαθηματική μου παιδεία με έχει βοηθήσει να λύνω μερικά προβλήματα συνδυαστικού τύπου, στα οποία κάποιοι άλλοι πιθανόν να δυσκολεύονται λίγο περισσότερο. Από την άλλη, το ότι έχω χωθεί μέσα στη φιλοσοφία, κατά καιρούς, με βοηθάει να αντιμετωπίζω την καθημερινότητά μου με ένα άλλο μάτι. Αυτό όμως γίνεται μάλλον υποσυνείδητα. Δηλαδή, δεν ξυπνάω το πρωί και διαβάζω Επίκουρο. Απλά, μερικές φορές με πιάνω, όλο αυτό το οποίο έχω σπουδάσει να μου χρησιμεύει στην αληθινή ζωή. Πράγμα το οποίο είναι πολύ σπουδαίο, κατά τη γνώμη μου.

Ποιος είναι ο ρόλος που έχει η τέχνη και η δημιουργία, μέσα στην κατάσταση την οποία βιώνουμε;

Υπάρχει μια παρερμηνεία ότι η τέχνη μπορεί να κινητοποιήσει μάζες. Αυτό δεν είναι αλήθεια. Η τέχνη περιγράφει τις επαναστάσεις, δεν τις προκαλεί. Ασφαλώς, οφείλει να είναι επαναστατική και ρηξικέλευθη αλλά δεν είναι αυτή που θα βγάλει τον κόσμο στον δρόμο. Τον κόσμο στον δρόμο, τον βγάζει η ανάγκη του, η συνειδητοποίησή του και ίσως η καλλιέργειά του ή η αντίληψή του. Ή ίσως το «δεν πάει άλλο». Η τέχνη είναι εκεί για να γράψει τραγούδια για αυτό, να φτιάξει πίνακες ή γλυπτά. Η τέχνη συνεπικουρεί τις μεγάλες αλλαγές στην κοινωνία.

Τώρα ως προς τον ρόλο του καλλιτέχνη δεν έχω ιδέα. Όσο περνούν τα χρόνια αισθάνομαι μερικές φορές μια ευθύνη για τους ανθρώπους που με ακούνε και με αγαπάνε, αλλά δεν μπορώ, όταν είμαι στο κλειστό δωμάτιο και γράφω, να σκέφτομαι αυτούς. Κάτι τέτοιο θα ήταν άδικο για όλους μας. Πρέπει να σκέφτομαι τον δαίμονά μου, να παλεύω μαζί του κι αν αυτό το οποίο γράψω, εκφράσει και πέντε ανθρώπους ακόμα, θα είμαι ευτυχής. Πρέπει όμως να είμαι καθαρός γιατί εάν σκέφτομαι αυτούς που με αγαπάνε, δεν θα κάνω τέχνη, θα κάνω λαϊκισμό.

Καθότι ήρθαμε σε αυτόν τον περίφημο «δαίμονα», ας πάμε και στον καινούριο σου δίσκο: «Ξένοι, σ’ έναν τόπο που αλλάζει». Με τον Οδυσσέα Ιωάννου, είναι η πρώτη εξ’ ολοκλήρου, από κοινού συνεργασία. Θα ήθελα να ρωτήσω το προφανές, το πώς προέκυψε αυτή η συνεργασία, αν και προσωπικά μου προκύπτει ως αυτονόητη.

Ο Οδυσσέας είναι τόσο φίλος μου που του εμπιστεύτηκα να βαφτίσει την κόρη μου. Έχουμε μάλιστα γράψει και τα «Ρεμάλια» στον νέο δίσκο για τις κόρες μας. Το λέμε παρέα με Μπουλά και Ζουγανέλη.

Αφού ανέφερες το συγκεκριμένο κομμάτι, υπάρχει ένας στίχος του για τον οποίο ήθελα να σου κάνω μια ερώτηση: «Θα τρομάξει μόλις μάθει πόσοι έβγαλαν το αγκάθι που πονούσε τα όνειρά τους…» Τι αγκάθι βγαίνει όταν έρχεται στη ζωή ένα παιδί;

Η ουσία του στίχου για μένα είναι ότι θα τρομάξει. Θα τρομάξει δηλαδή το μωρό όταν μεγαλώσει και καταλάβει πόσοι άνθρωποι χάρηκαν και πόση ζωή έδωσε στα όνειρά τους. Ένα παιδί είναι το θαύμα της ζωής. Δεν υπάρχει κάτι άλλο. Και βέβαια, όπως λέει κι ο Οδυσσέας και το συνυπογράφω, όποιος δεν έχει κάνει ένα παιδί χάνει διάφορα αλλά κερδίζει ένα πράγμα: δεν θα ζήσει ποτέ τον απόλυτο φόβο. Δηλαδή όσοι δεν έχουν παιδιά νομίζουν ότι φοβούνται… Παπαριές! Δεν ξέρουν τι είναι ο φόβος να πάθει κάτι το παιδί σου. Και δεν λέω κάτι αναπότρεπτο… Απλά κάτι. Ε λοιπόν, αυτός είναι ο απόλυτος φόβος και όσοι δεν έχουν παιδιά, τον έχουν γλιτώσει. Είναι ένα συναίσθημα που μπορεί να σε τρελάνει.

Βγάζει ο δίσκος κάτι απολογιστικό ή νοσταλγικό; Κάτι που είναι σαν να προκύπτει μέσα από τις εμπειρίες, μία κάποια σοφία της ηλικίας;

Ποια σοφία κι αρχίδια μωρέ; Μόλις έχουμε περάσει τα 40. Είναι ένας δίσκος, ο οποίος ανοίγει για μένα έναν νέο κύκλο εργασιών. Ο προηγούμενος δίσκος μου, «Ξένιος, η Κρήτη Εντός μου», είναι ο δίσκος με τον οποίο κλείνω έναν κύκλο της ζωής μου, κάνω έναν απολογισμό και αποτίω φόρο τιμής στη μετεφηβεία μου που έζησα 16 χρόνια στην Κρήτη, ήμουν εκεί από 18 μέχρι 34. Με τον Ξένιο λοιπόν κλείνει ένας κύκλος. Με αυτόν εδώ, ξεκινάει ένας καινούριος που δεν ξέρω που θα βγάλει. Αλλά σίγουρα δεν νομίζω ότι είναι απολογιστικός. Εκτός από τη «Σκέτη Ζωή» που ο στίχος είναι κάπως απολογιστικός και με οδήγησε και μένα να φτιάξω μια σκοτεινή ροκιά, ο δίσκος δεν νομίζω ότι είναι απολογιστικός. Θέτει μάλλον το ερώτημα: «Από εδώ και πέρα τι;» Είναι μάλλον ένας δίσκος με αρκετές απορίες και δεν έχω καθόλου έτοιμες τις απαντήσεις.

Ούτως ή άλλως αυτό παράγει και την τέχνη. Αυτή ακριβώς η διαδικασία αναζήτησης. Να μείνουμε όμως λίγο στον δίσκο και να πάμε σε ένα άλλο τραγούδι: «Επικαιρότητα». Συμπυκνώνει αυτό το τραγούδι την «επικαιρότητα» που βιώνουμε στη χώρα μας;

Αυτό το τραγούδι συμπυκνώνει το πολιτικό κομμάτι της επικαιρότητας. Υπάρχει κι ένα άλλο κομμάτι της επικαιρότητας που είναι το lifestyle, το οποίο είναι το ίδιο εμετικό αλλά θα έπρεπε να γράψουμε ένα τραγούδι, το οποίο θα ήταν 14 λεπτά. Αν και το lifestyle έπαιξε πια τον ρόλο του και τώρα είναι ακίνδυνο, μάλλον γραφικό. Εδώ καίγεται το σύμπαν κι ακόμη το μεσημέρι ασχολούνται με το τι φόρεσε ο τάδε.

Έχει γίνει γραφικό ή αγωνιά μια ολόκληρη κοινωνία μη χάσει και τα πρότυπα του lifestyle αλλά και το δικό της, το οποίο μιμήθηκε κατά πολύ όλα αυτά ακριβώς που παρουσιάζουν οι μεσημεριανές ζώνες;

Ελπίζω να μην ανησυχεί για αυτό η κοινωνία, γιατί έχει να χάσει πολύ σημαντικότερα πράγματα πριν από αυτό. Έχει να χάσει τα δίδακτρα του παιδιού της στο φροντιστήριο, έχει να χάσει το δάνειο του σπιτιού, έχει να χάσει την πολυτέλεια να μπορεί να ακούει τραγούδια, να διαβάζει βιβλία… Αν το μόνο που τη νοιάζει αυτήν την κοινωνία είναι αν θα χάσει το επώνυμο ρούχο, τότε είναι άξια της μοίρας της.

Βλέπεις μετασχηματισμούς στην ελληνική κοινωνία;

Όχι με τον ρυθμό που θα επιθυμούσα. Βλέπω κάτι αλλά δεν βλέπω κατακλυσμιαίες αλλαγές. Βλέπω έναν κόσμο φοβισμένο, να προσπαθεί να κρατήσει τα κεκτημένα του. Ο σώζον εαυτώ, σωθήτω.

«Όταν σε ένα καράβι που βουλιάζει ο καθένας ψάχνει πώς να σώσει το τομάρι του, τόσο πιο εύκολη δουλειά έχουν οι καρχαρίες.»

Οι καρχαρίες ποιοι είναι;

Καρχαρίες βασικά είναι όλοι αυτοί οι μέτριοι, τους οποίους έχουμε εξουσιοδοτήσει να μας κυβερνούν και να αποφασίζουν για εμάς. Πρόκειται για μια ασύλληπτη μετριότητα. Το πρόβλημα κατά τη γνώμη μου είναι ότι μας κυβερνούν άνθρωποι κουτοπόνηροι, αμόρφωτοι, ακαλλιέργητοι, ασύδοτοι και χωρίς κανένα αίσθημα ευθύνης απέναντι σε οτιδήποτε.

Συμφωνώ με την περιγραφή σου αλλά με αυτούς ακριβώς τους ανθρώπους είχαμε ως κοινωνία μια σύμβαση αμοιβαίων συμφερόντων εδώ και δεκαετίες.

Είχατε. Εγώ δεν είχα. Διότι δεν τα φάγαμε μαζί.

Ίσως και να το πήγαινα εκεί. Συμφωνώ στο ότι δεν τα φάγαμε μαζί. Γιατί ακόμη κι αν όλοι φάγαμε, δεν έφαγαν όλοι το ίδιο. Αυτά τα δύο είναι διαφορετικά και ο συμψηφισμός τους είναι επικίνδυνος.

Βεβαίως. Το να κλέψει ένα παιδάκι ένα κουτί τσίχλες από το περίπτερο, είναι ασφαλώς μια κλοπή. Παρόλα αυτά δεν έχει την ίδια ηθική βαρύτητα με τον άλλον που έκανε τη λίμνη οικόπεδα. Μην τρελαθούμε κιόλας. Στην Ελλάδα δηλαδή, πάσχουμε από τη σύγχυση του αυτονόητου. Έχει χαθεί απολύτως η κοινή λογική.

«Δεν είναι εδώ Βαλκάνια σου το ‘πα… Εδώ είναι παίξε, γέλασε και σώπα». Αυτό μας έφερε ως εδώ; Κυρίως το «σώπα»;

Κυρίως το «σώπα». Μας έφερε εδώ το «σώπα» και μια επίπλαστη ευμάρεια. Δεν ξέραμε ότι ζούσαμε με δανεικά.

Στον Ακροβάτη αναφέρεται: «Με τον καιρό να ‘ναι κόντρα, έχει τιμή σαν πετάς, να μένεις μόνος». Έχει μεγαλύτερη σημασία, υπό τέτοιες συνθήκες, να είσαι κόντρα;

Όχι. Τώρα είναι εύκολο να είσαι κόντρα. Σημασία είχε πριν. Όσοι ήμασταν κόντρα κι είχε ενδιαφέρον κι είχε τιμή ήταν πριν από 10 χρόνια. Τώρα είναι πολύ εύκολο να είσαι κόντρα κι είναι εξίσου εύκολο να το εξαργυρώσεις. Τώρα εγώ είμαι κόντρα γιατί δεν μπορώ να είμαι κάτι άλλο. Ήμουν δηλαδή έτσι τόσα χρόνια, τώρα θα αλλάξω; Κόντρα πρέπει να είσαι όταν τα πράγματα πάνε καλά. Όταν πάνε σκατά, είναι πολύ εύκολο.

Έχω την αίσθηση ότι ζούμε ένα «εμπόριο φόβου». Ζούμε υπό το κράτος του ανταγωνισμού πολλών «μαγαζιών» να πουλήσουν τον φόβο, όσο το δυνατόν καλύτερα. Πώς αντιδρά κανείς απέναντι σε αυτό;

Καταρχήν κλείνει την τηλεόραση. Πχ έχω μια θεία, η οποία πέρυσι το καλοκαίρι με πήρε τηλέφωνο και μου είπε: «Παιδάκι μου, είπε ο Αυτιάς ότι θα κάνει μέσα στο καλοκαίρι εφτά καύσωνες» και της απάντησα: «Θεία, κλείσε την τηλεόραση και θα δροσιστείς». Άμα βλέπεις κάθε μέρα ότι έρχεται καύσωνας, ζεσταίνεσαι πριν έρθει. Έτσι λοιπόν, άμα βλέπεις κάθε μέρα ότι έρχεται χρεοκοπία, αισθάνεσαι ότι είσαι χρεοκοπημένος. Κλείσε την τηλεόραση, μπες στην αληθινή ζωή και πάλεψέ το.

«Η απάντηση στον φόβο είναι η καθαρή ματιά και το γέλιο. Το γέλιο μας θα τους θάψει όλους.»

Κατακλυζόμαστε από βία. Είτε ξεκάθαρη κι απτή, είτε λεκτική. Ο φόβος, τα ΜΜΕ, η βία που ασκούμε ο ένας απέναντι στον άλλο. Πχ υπήρξαν και τα πρόσφατα περιστατικά στις συναυλίες του Γιώργου Νταλάρα, όπου άρχισαν να εκσφενδονίζονται καρέκλες, γιαούρτια κι άλλα συναφή. Μπορεί να δικαιολογηθεί η βία σε μια κοινωνία;

Κατ’ εμέ η βία μπορεί να δικαιολογηθεί μόνο ως άμυνα. Αν δηλαδή με έχουν βιάσει ή αν θέλουν να με βιάσουν, θα πρέπει να αμυνθώ. Και μπορεί να χρειαστεί να αμυνθώ με βία. Βία επιθετική δεν δικαιολογείται.

Δεν είμαστε όμως υποχρεωμένοι να αναζητούμε τα αίτιά της; Κάπου το χάνουμε στη μετάφραση αυτό. Βλέπουμε πχ πολλούς ανθρώπους, οι οποίοι βγαίνουν σε πορείες, και οι οποίοι επιλέγουν να σπάσουν ή να επιδοθούν σε μια συγκρουσιακή κατάσταση με την αστυνομία.

Εάν δεν είναι κρυμμένοι μπάτσοι και είναι απλώς αφελείς, πρέπει να καταλάβουν ότι παίζουν το παιχνίδι του συστήματος και αποτρέπουν εκατομμύρια κόσμου να κατέβει στον δρόμο. Όταν λοιπόν γίνονται επεισόδια και καίνε και σπάνε και χαλάνε μνημεία, πρέπει να καταλάβουν ότι έχουν το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα από αυτό το οποίο ενδεχομένως να επιθυμούσαν. Όταν ας πούμε καις το Αττικόν, έχεις κάψει ένα κομμάτι της κληρονομιάς της χώρας σου και του πολιτισμού σου. Αν ο στόχος σου είναι να ανατραπεί το σύστημα, τότε φρόντισε να κατέβουν κι άλλοι στις πορείες. Αν αποτρέπεις με πράξεις ανόητης βίας τον κόσμο να κατέβει γιατί φοβάται ότι θα του σπάσει το κεφάλι, θα καεί ή θα πάθει ασφυξία το παιδί του από τα χημικά, παίζεις το παιχνίδι του συστήματος.

Επαναλαμβάνω βέβαια, όλα αυτά ισχύουν στην περίπτωση που δεν είσαι καλυμμένος μπάτσος, γιατί αν είσαι, προφανώς το κάνεις επίτηδες. Μιλάω για τα παιδιά που το κάνουν από αφέλεια ή από ορμή. Καλύτερα να βρουν μια γκόμενα να γαμήσουν παρά να κάψουν το Αττικόν. Νομίζω ότι οι ορμόνες τους θα εκτονωθούν καλύτερα. Κι ας συνταχθούμε όλοι μαζί, να κατέβουμε κάτω να διαμαρτυρηθούμε, χωρίς να αισθάνεται ο διπλανός μας ότι απειλείται από εμάς. Τώρα αυτό που γίνεται με τον Γιώργο (Νταλάρα) είναι μαλακία και έξω από κάθε λογική. Αν δεν σου αρέσει ο Νταλάρας, μην πας στη συναυλία του.

«Καλύτερα να βρουν μια γκόμενα να γαμήσουν παρά να κάψουν το Αττικόν.»

Εσύ ως πολίτης, έχεις απάντηση στο «γιατί» της βίας;

Η κοινωνική βία υπήρχε πάντα. Είναι ζήτημα Παιδείας, καλλιέργειας, οικογένειας. Είναι δηλαδή σαν να με ρωτάς γιατί υπάρχουν παιδιά που πέφτουν στην πρέζα. Δεν μπορώ να σου απαντήσω.

Προφανώς κι είναι όλα αυτά. Δεν είναι όμως και παράγωγο των ακραίων συνθηκών που προκαλεί η αποσύνθεση ενός κοινωνικού ιστού, ο οποίος έστω και κατ’ επίφαση υπήρχε;

Εγώ νομίζω ότι στην Ελλάδα, ο κοινωνικός ιστός δεν έχει διαρραγεί ακόμη. Πιστεύω ότι λειτουργεί ακόμα η αλληλεγγύη των φίλων, της οικογένειας. Η μαμά θα φτιάξει ένα πιάτο φαΐ, μπορείς να φέρεις και τον φίλο σου να φάει. Θέλω να πω ότι ακόμα δεν είμαστε τόσο Δυτική Ευρώπη, όσο θέλουν να μας κάνουν. Ακόμα η αλληλεγγύη, σε έναν υποδόριο και υπόγειο τρόπο, υπάρχει. Ακόμα και αυτές οι κινήσεις που μαζεύουν φαγητά και ρούχα, η Εκκλησία, ο ένας ο άλλος – καλά η Εκκλησία να κοιτάξει να πληρώσει κανά φόρο βασικά – δείχνουν σημάδια ότι ο κοινωνικός ιστός δεν έχει διαρραγεί τελείως. Εμείς πχ παίζουμε συναυλίες για τους ανθρώπους που έχουν ανάγκη, από πάντα… Όχι μόνο εγώ. Ο Λαυρέντης, ο Θηβαίος, ο Ιωαννίδης, ο Δεληβοριάς, ο Μάλαμας, ο Θανάσης Παπακωνσταντίνου. Ξέρω πολλά παιδιά που το κάνουν και δεν λένε κουβέντα. Νομίζω ότι υπάρχει ακόμη αλληλεγγύη.

Το γιατί προκαλείται η βία στους νέους είναι μια πολύ σύνθετη συζήτηση. Παρόλα αυτά, βίαιοι ήμασταν όλοι όταν ήμασταν δεκάξι χρονών. Σε αυτήν την ηλικία έχεις καταρχήν ένα βασικό πρόβλημα: δεν σε χωράει το σώμα σου. Θες να βγεις απ΄ έξω. Ε, καμιά φορά βγαίνεις και θες να σπάσεις καμία βιτρίνα.

Υπάρχει ένα κομμάτι του κόσμου που έρχεται εδώ στην Ακτή Πειραιώς να σας ακούσει. Τι πιστεύεις ότι μπορείς, εσύ κι οι υπόλοιποι της παρέας, να προσφέρετε σε αυτόν τον κόσμο που έρχεται εδώ; Έστω και για ένα βράδυ.

Στην Ακτή Πειραιώς, κυρίως κάνεις λίγο τον κόσμο να ξεσκάσει, να ησυχάσει, να συγκινηθεί, να γελάσει. Είναι μια μικτή παράσταση που έχει πολλά πράγματα. Δεν έχω συνηθίσει εγώ να είμαι σε τέτοιες παραστάσεις. Παρόλα αυτά, το έχω απολαύσει φέτος. Νομίζω ότι ο κόσμος έχει ανάγκη να πάει να δει ένα πράγμα, το οποίο του καλύπτει σαν μωσαϊκό διάφορες ανάγκες του και δεν τον προσβάλλει πουθενά. Αποδεικνύεται από τα φαινόμενα ότι το πείραμα αυτής της ομάδας πέτυχε.

Ασφαλώς έχει μια κοσμικότητα, την οποία εγώ δεν την ήξερα. Έχω τραγουδήσει στη ζωή μου, ως κοινωνιολογικό πείραμα, 2-3 φορές σε τέτοιους χώρους: μία φορά με τη Γαλάνη στο Χάραμα, μία με τον Μητροπάνο στο Άλσος και τώρα εδώ. Συναντάω έναν κόσμο με τον οποίο δεν συναντιόμαστε συχνά γιατί στις μουσικές σκηνές που παίζω εγώ, η διαστρωμάτωση του κοινού, μάλλον, δεν είναι αυτή που είναι εδώ. Παρόλα αυτά, μου φαίνεται πολύ ενδιαφέρον και πολύ προκλητικό να συστηθώ σε έναν κόσμο που δεν με ξέρει και παράλληλα να έρθει κι ένας κόσμος που με αγαπάει.

Ανοίγεις ρωγμές με τα τραγούδια σου στη γυάλινη σφαίρα μέσα στην οποία κατοικεί ο καθένας μας; Είναι αυτό η ανταμοιβή σου;

Εμένα η μεγαλύτερή μου αμοιβή και ταυτόχρονα κωμικό στιγμιότυπο είναι όταν έρχεται κάποιος και μου λέει: «Αυτό το τραγούδι το έχεις γράψει για μένα!». Εκεί πεθαίνω γιατί είναι μια σύμβαση συνενοχής μεταξύ μας πολύ καθαρή. Προφανώς ξέρει ότι δεν το έχω γράψει για αυτόν και το ξέρω κι εγώ. Το γεγονός όμως ότι έχει ταυτιστεί τόσο πολύ με τον ρόλο του ήρωα του τραγουδιού με κάνει να λέω: «Ωραία! Τώρα, σήμερα πληρωθήκαμε».

Κι ας κλείσουμε με μια ερώτηση που «προκαλείς» με την τελευταία σου δουλειά: Είμαστε «Ξένοι, σε έναν τόπο που αλλάζει»;

Εγώ είμαι. Το 2003 έβγαλα έναν δίσκο, όπου το ομότιτλο τραγούδι είναι του Οδυσσέα: «Η μόνη μου πατρίδα είναι ο χρόνος». Άρα η μόνη μου πατρίδα είναι οι άνθρωποί μου και η παιδική μου ηλικία. Δεν έχω άλλη πατρίδα. Κι επίσης, ένα πουλί που πετάει πάνω από τον Έβρο δεν ξέρει ότι εκεί υπάρχουν σύνορα. Υπό αυτήν την έννοια, χαίρομαι που έχω γεννηθεί εδώ κι είμαι Έλληνας αλλά η μόνη μου πατρίδα είναι οι άνθρωποί μου και οι μνήμες μου. Αυτό στο οποίο μετουσιώνεται αυτή η χώρα, δεν μου αρέσει καθόλου. Δεν θα φύγω. Θα είμαι εδώ και θα το παλέψω αλλά αισθάνομαι όλο και πιο πολύ «ξένος σε έναν τόπο που αλλάζει».

°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°
< < ΤΟ ΠΙΤΣΙΡΙΚΙ ΕΙΝΑΙ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟ ΚΑΙ ΒΑΣΙΖΕΤΑΙ ΜΟΝΟ ΣΤΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ ΤΟΥ. ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΤΕ ΤΙΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ ΤΗΣ GOOGLE ΠΑΤΩΝΤΑΣ ΠΑΝΩ ΣΤΙΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ. ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ >>
°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°

πηγη