Αυτές τις μέρες, το Ποτάμι γιορτάζει τα τρία χρόνια διαρκούς παρακμής του.

Το έκτρωμα του Σταύρου Θεοδωράκη, το οποίο μοιάζει περισσότερο με πλοίο που βουλιάζει και που ψηφοφόροι και στελέχη προσπαθούν να εγκαταλείψουν για τις λέμβους των συγγενών κομμάτων της σύγχρονης νεοφιλελεύθερης σκηνής (με ιδιαίτερη προτίμηση στη Νέα Δημοκρατία), επέλεξε να γιορτάσει τα τρία χρόνια από την ίδρυσή του με μία σειρά από βίντεο που αναλώνονται στο πολύ επίκαιρο θέμα της ψευδούς είδησης. Κάτω από αυτήν την ομπρέλα, δικαίως, οι εμπνευστές αυτής της καμπάνιας χώρεσαν τις έννοιες του trolling, των fake news, των bots, των echo chambers, της post truth και άλλων σύγχρονων—και πολύ εύηχων—παρενεργειών της συμμετοχής ολοένα και μεγαλύτερου ποσοστού ανθρώπων στην παραγωγή και κατανάλωση είδησης στο σύγχρονο Διαδίκτυο. Ανάμεσα στα θλιβερά βίντεο που κυκλοφόρησαν τις προηγούμενες ημέρες στον κομματικό λογαριασμό του στο YouTube—τα οποία προσπαθούν να αποδείξουν ότι το 99% των Ελλήνων που δεν ψηφίζουν το Ποτάμι είναι ψεκασμένοι και ηλίθιοι κρετίνοι και το 1% που επιμένει να ψηφίζει ένα συνονθύλευμα ΠΑΣΟΚ, Mega, διαφθοράς, ψευδονεωτερισμών, κενού entrepreneurship και αερολογίας είναι πεφωτισμένοι άγγελοι—παρουσιάστηκε και μία πολύ ενδιαφέρουσα ομιλία, αυτή του Κωνσταντίνου Δασκαλάκη.

Ο 36χρονος Καθηγητής της σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Επιστήμης Υπολογιστών του MIT έγινε παγκοσμίως γνωστός όταν το 2008 βραβεύτηκε η διδακτορική του διατριβή, με θέμα το πολυσύνθετο των ισορροπιών του Nash, γιατί συνέβαλε καθοριστικά στην κατανόηση της συμπεριφοράς σύνθετων δικτύων που απαρτίζονται από άτομα που αλληλεπιδρούν μεταξύ τους με σκοπό την εξυπηρέτηση των δικών τους (συγκρουόμενων) συμφερόντων.

Το Ποτάμι, από την άλλη, επέλεξε να αξιοποιήσει το λαμπρό μυαλό ενός σύγχρονου «υπέροχου ανθρώπου» για να εστιάσει στους κινδύνους των trolls εκεί έξω, με αφορμή το πολύ χαρακτηριστικό και ενδιαφέρον παράδειγμα χειραγώγησης τεχνολογίας της αθώας Tay, ενός bot που η Microsoft έστειλε απροστάτευτο στον σκοτεινό κόσμο του Twitter—εν μέσω προεκλογικού πυρετού στις ΗΠΑ—και που πολύ γρήγορα εξελίχθηκε σε μία ρατσιστική, σεξιστική, συνωμοσιολογική γκρούπι του Χίτλερ, προτού διασωθεί με απόσυρση. Η μετατροπή της Tay χρειάστηκε μόλις 17 ώρες, κάτι που παραδόξως μου θύμισε ότι άλλες τόσες χρειάστηκε και η μετατροπή του Τσίπρα από «κάθε γραμμή αυτού του Συντάγματος» σε μία λαϊκιστική, μνημονιακή, νεοφιλελεύθερη μηχανή κιμά που θα κάνει τα πάντα για να συνεχίσει να ψήνει τον καφέ της στο Μέγαρο Μαξίμου. Ο Δασκαλάκης μίλησε, επίσης, για τα «δωμάτια ηχούς» (echo chambers), δηλαδή τις διαδικτυακές εκείνες κοινότητες που ανταλλάσσουν επαναληπτικά το ίδιο φάσμα πληροφορίας, ιδεών και ιδεολογιών ώστε να κατασκευάζουν και να παγιώνουν τη δική τους πραγματικότητα, στην οποία οποιαδήποτε ιδέα ανήκει σε διαφορετικό φάσμα (σ.σ. ιδεολογία, πολιτικό χώρο, λογική) να απορρίπτεται αυτομάτως από τα μέλη της κοινότητας.

Είναι προφανές ότι το Ποτάμι, σε αντίστοιχο ύφος και μήκος κύματος με τα γελοία σποτάκια του, σκόπευε να θίξει τα echo chambers των λεγόμενων «συριζοτρόλ», των ψεκασμένων ψηφοφόρων του Καμμένου, των αριστερών μαχητών του Facebook, κλπ. Γιατί, στο πλαίσιο του αφηγήματος αυτού, το μέτωπο κοινής λογικής ξεχνάει ότι και το ίδιο λειτουργεί με αντίστοιχα echo chambers, σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό. Οι εκφραστές και ακόλουθοι της νεοφιλελεύθερης ελίτ της καινοτομίας έχουν, με άλλα λόγια, κατασκευάσει τη δική τους πραγματικότητα, σύμφωνα με την οποία όλοι οι υπόλοιποι κατασκευάζουν τις δικές τους πραγματικότητες. Αν δεν ήταν θλιβερό, θα ήταν πράγματι αστείο.

Σε ένα παράλληλο σύμπαν, το Ποτάμι ή οποιοδήποτε Ποτάμι θα είχε καλέσει τον Κωνσταντίνο Δασκαλάκη να πραγματοποιήσει μία σειρά από διαλέξεις γύρω από το θέμα που τον ανέδειξε σε έναν από τους σπουδαιότερους επιστήμονες της εποχής μας. Σε αυτό το σύμπαν, ο Δασκαλάκης θα μιλούσε για την ισορροπία του Nash, για τον άνθρωπο που υποδύθηκε ο Ράσελ Κρόου στο “A Beautiful Mind” και που υποστήριξε πως, σε ένα οποιοδήποτε μη συνεργατικό παιχνίδι που απαρτίζεται από ορθολογικά όντα, το σύστημα κάποια στιγμή αναπόφευκτα καταλήγει σε μία σταθερή κατάσταση, μία ισορροπία. Θα εξηγούσε πως, για δεκαετίες, μαθηματικοί και οικονομολόγοι απέτυχαν να βρουν έναν αλγόριθμο που να εκφράζει αυτήν την έννοια της ισορροπίας του Nash, και πως παρ’ όλα αυτά με αυτό το θεώρημα συσχετίσθηκε και ενισχύθηκε ακόμη περισσότερο η έννοια του «αόρατου χεριού της αγοράς» του Adam Smith (ο οποίος, μακριά από τις Ayn Rand και τους Τζήμερους αυτού του κόσμου, πίστευε ότι η αγορά πάντα θα κινδυνεύει από αποτυχίες και ήταν υπέρμαχος του κρατικού παρεμβατισμού σε τέτοιες περιπτώσεις) που πάντα θα επιλύει καταστάσεις και θα φροντίζει για την ευημερία όλων των μελών της κοινωνίας. Κι ας έχουμε οδηγηθεί σε τόσες ιστορίες αποτυχίας μέσα από καταστάσεις οικονομικής φούσκας. Κι ας έχουμε υποστεί τόσο καταστροφικά οικονομικά κραχ, με τόσο οδυνηρές συνέπειες σε κάθε διάσταση ανθρώπινης δραστηριότητας. Κι ας έχουμε κατασκευάσει ένα οικονομικό σύστημα που προσδίδει οικονομική αξία στην πληροφορία (για την ύπαρξη πληροφορίας για την ύπαρξη πληροφορίας, κοκ.), με αποτέλεσμα, για παράδειγμα, η παγκόσμια αγορά παραγώγων να έχει δεκαπλάσιο μέγεθος από το παγκόσμιο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν. Θα εξηγούσε ότι, μέσα από την πολυβραβευμένη διδακτορική του διατριβή, απέδειξε ότι όσο κι αν έψαχναν οι επιστήμονες να επινοήσουν έναν τέτοιον αλγόριθμο δε θα τα κατάφερναν, απλά και μόνο γιατί ένας τέτοιος αλγόριθμος δεν υπάρχει. Με άλλα λόγια, σε ένα παράλληλο σύμπαν ο Δασκαλάκης θα ήταν καλεσμένος του Ποταμιού για να εξηγήσει στο φιλοθεάμον κοινό με ποιον τρόπο έχει αποδείξει ότι οι έννοιες πάνω στις οποίες το Ποτάμι (και η συντριπτική πλειοψηφία της σύγχρονης πολιτικής σκηνής) χτίζει τα αφηγήματα του είναι λανθασμένες.

Σε αυτό το παράλληλο σύμπαν, ο Κωνσταντίνος Δασκαλάκης θα μπορούσε να πραγματοποιήσει μία τολμηρή μετάβαση από το οικείο σε αυτόν πεδίο της Επιστήμης Υπολογιστών σε εκείνο της Οικονομίας, και να ανατρέξει σε αντίστοιχα ευρήματα τέτοιων μελετών. Όπως, για παράδειγμα, στον συνεπή και επιστημονικά τεκμηριωμένο διασυρμό της έννοιας του αντιπροσωπευτικού ατόμου, στο οποίο στηρίζονται τα μακροοικονομικά μοντέλα για να εξάγουν τις διαρκώς αποτυχημένες προβλέψεις τους, από τον Kirman (που επίσης έθιξε την παντελώς γελοία έννοια του «αόρατου χεριού»), ήδη από το 1992.

Στο δικό μας σύμπαν, όμως, το Ποτάμι επέλεξε με τον πλέον αηδιαστικό τρόπο να αξιοποιήσει μία ακαδημαϊκού περιεχομένου διάλεξη με αντικείμενο τους σύγχρονους κινδύνους που απειλούν το σημερινό Διαδίκτυο, προκειμένου να προωθήσει την κομματική του ατζέντα. Πώς γίνεται μία εξαιρετική, ακαδημαϊκού περιεχομένου διάλεξη για την ψευδή είδηση να μετατρέπεται σε κομματική προπαγάνδα; Μέσα από την τεχνική της κατασκευής ενός αφηγήματος, φυσικά.

Γιατί είναι σαφώς πιο ασφαλές και επωφελές να μιλάς για το αναμφίβολα εφιαλτικό φαινόμενο των ψευδών ειδήσεων, παρά για τα αφηγήματα που διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα ή επιλεκτικά αναδεικνύουν ορισμένες διαστάσεις της, προς εξυπηρέτηση μικροπολιτικών ή ιδεολογικών συμφερόντων.

Όπως το αφήγημα του Ποταμιού.

°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°
ΤΟ ΠΙΤΣΙΡΙΚΙ ΕΙΝΑΙ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΟ ΚΑΙ ΒΑΣΙΖΕΤΑΙ ΜΟΝΟ ΣΤΟΥΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ ΤΟΥ. ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΤΕ ΤΙΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΕΙΣ ΤΗΣ GOOGLE ΠΑΤΩΝΤΑΣ ΠΑΝΩ ΣΤΙΣ ΔΙΑΦΗΜΙΣΤΙΚΕΣ ΕΙΚΟΝΕΣ. ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ
°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°°

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Follow @https://twitter.com/pitsiriki1

πηγη