Το Ίδρυμα Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου (ΙΜΔΑ) θεωρεί καθήκον του να υπενθυμίσει σε όλες τις Ελληνίδες και σε όλους τους Έλληνες, αλλά και σε κάθε δημοκράτη πολίτη του κόσμου, ιδίως Ευρωπαίο, ότι πριν από ακριβώς 60 χρόνια, τη νύχτα της 6ης προς την 7η Σεπτεμβρίου 1955, το τουρκικό κράτος έθεσε σε εφαρμογή μια ακόμη φάση του σχεδίου για τον πλήρη αφελληνισμό της Κωνσταντινούπολης.

Αμέσως μετά την αποδεδειγμένη πλέον τουρκική «προβοκάτσια» με την τοποθέτηση βόμβας στον περίβολο του τουρκικού Προξενείου της Θεσσαλονίκης, της οποίας η έκρηξη προκάλεσε μικρές μόνον ζημιές στο παρακείμενο κτήριο όπου γεννήθηκε ο Κεμάλ Ατατούρκ, υποτιθέμενος, αλλά στην πραγματικότητα στρατολογημένος «όχλος» χιλιάδων Τούρκων πολιτών άρχισε «αγανακτισμένος», εξίσου προσχεδιασμένα, να επιτίθεται εναντίον των Ελλήνων της Πόλης και των περιουσιών τους.

Ό,τι δεν μπορούσε να λεηλατηθεί, είτε καταστράφηκε ολοσχερώς είτε έγινε αντικείμενο βανδαλισμού, ακόμη και νεκροταφεία. Σε σημερινές τιμές, οι υλικές ζημιές που υπέστησαν οι 115.000 τότε Έλληνες της Πόλης ανέρχονται σε τουλάχιστον 2 δισ. ευρώ. Κυρίως, όμως, το «πογκρόμ» αυτό ανάγκασε χιλιάδες εξ αυτών να πάρουν τον δρόμο της προσφυγιάς.

Τα «Σεπτεμβριανά» αποτέλεσαν την καθοριστική, όπως αποδείχθηκε, φάση ενός ευρύτερου σχεδίου αφελληνισμού της Τουρκίας, η εφαρμογή του οποίου άρχισε την επομένη κιόλας της Συνθήκης της Λωζάννης. Ήδη από τη δεκαετία του 1920 υιοθετήθηκαν τα πρώτα περιοριστικά μέτρα, κατά παράβαση της ίδιας αυτής Συνθήκης και άλλων διεθνών υποχρεώσεων της Τουρκίας, εις βάρος των Ελλήνων της Πόλης, τόσο των μελών της μειονότητας, δηλαδή Ελλήνων στην καταγωγή αλλά τουρκικής υπηκοότητας, όσο και Ελλήνων υπηκόων που διέμεναν στην Τουρκία.

Η επόμενη επώδυνη φάση αυτού του σχεδίου έμελλε να υλοποιηθεί κατά τα έτη 1964-1965, με τις οργανωμένες μαζικές απελάσεις των Ελλήνων υπηκόων της Πόλης και των οικογενειών τους, ορισμένα μέλη των οποίων είχαν μάλιστα τουρκικό διαβατήριο!

Τόσο οι απελάσεις της δεκαετίας του 1960 όσο και οι εγκληματικές ενέργειες του τουρκικού κράτους το 1955 συνιστούν κατάφωρες σοβαρές παραβιάσεις όχι μόνο της Συνθήκης της Λωζάννης, αλλά και της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πρώτου Πρόσθετου σε αυτήν Πρωτοκόλλου – το άρθρο 1 του οποίου προστατεύει το δικαίωμα της περιουσίας –, τα οποία έναν χρόνο πριν, το 1954, είχε κυρώσει και η Τουρκία.

Η μνήμη των παραπάνω τραγικών γεγονότων συμβάλλει στο να αντιληφθούμε όλοι πληρέστερα το σημερινό σχέδιο του νεο-οθωμανισμού, το οποίο διατυπώνει σαφώς και αναπτύσσει ο Αχμέτ Νταβούτογλου στο γνωστό βιβλίο του «Το στρατηγικό βάθος – Η διεθνής θέση της Τουρκίας» (Εκδόσεις Ποιότητα, 2010, βλ. ιδίως σελ. 266-274). Έτσι, ο Τούρκος πρωθυπουργός χαρακτηρίζει χωρίς δισταγμό ως «το σημαντικότερο αδιέξοδο της πολιτικής της εγγύς θαλάσσιας περιοχής της Τουρκίας» την κυριαρχία της Ελλάδας επί της «συντριπτικής πλειονότητας των νησιών του Αιγαίου» (όπ.π., σελ. 268)!

Αυτοί που υιοθετούν και τηρούν στάση δήθεν συμφιλιωτική με την Τουρκία των Ερντογάν – Νταβούτογλου προφανώς αγνοούν τόσο τα παρελθόντα όσο και τους σημερινούς κινδύνους του διακηρυγμένου τουρκικού επεκτατισμού εις βάρος της χώρας μας.

Μη λησμονούμε ότι η «Νύχτα των Κρυστάλλων» εναντίον των Ελλήνων της Πόλης εκτυλίχθηκε, ενώπιον μιας σιωπηλής διεθνούς κοινότητας, μόλις 10 χρόνια από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, του οποίου ένας από τους προάγγελους ήταν μια άλλη «Νύχτα των Κρυστάλλων», αυτή των ναζί εναντίον των Εβραίων της Γερμανίας και της Αυστρίας το 1938.

Η εγκληματική αδράνεια της τότε – αδύναμης είναι αλήθεια – διεθνούς κοινότητας επέτρεψε στο Γ’ Ράιχ να προχωρήσει στην υλοποίηση της «τελικής λύσης», στη γενοκτονία δηλαδή των Εβραίων της Ευρώπης. Το ΙΜΔΑ υπενθυμίζει την ιστορική ευθύνη καθεμιάς και καθενός από εμάς. Ένας λαός χωρίς ιστορική μνήμη είναι ένας λαός χωρίς μέλλον, αφού ούτε τη θέση του στην ιστορία συναισθάνεται ούτε τους κινδύνους μπορεί να προβλέψει εγκαίρως και ακόμη λιγότερο να δράσει για την πρόληψή τους.

* Η Αλίκη Γιωτοπούλου-Μαραγκοπούλου είναι ομ. καθηγ. και π. πρύτανης Παντείου Πανεπιστημίου, πρόεδρος Ιδρύματος Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου
* Ο Σπυρίδων – Ηρακλής Ακτύπης είναι Δ.Ν. Πανεπιστημίου Paris II (Sorbonne Universités), διευθυντής Ιδρύματος Μαραγκοπούλου για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου

http://www.topontiki.gr/article/142090/60-hronia-apo-ti-nyhta-ton-krystallon