ΤΟ ΠΙΤΣΙΡΙΚΙ

Το χαρτονόμισμα των 500 ευρώ γεννήθηκε και ανδρώθηκε εις… μνήμην του γερμανικού μάρκου.

Το 2002, κατά την εισαγωγή του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος, η Γερμανία ήταν εκείνη που επέμεινε και επέβαλε τελικά την εκτύπωση του «σκληρού» μοβ χαρτονομίσματος – του δεύτερου μεγαλύτερου σήμερα, σε ονομαστική αξία, χαρτονομίσματος μεταξύ των χωρών της G10 μετά το «χιλιάρικο» των ελβετικών φράγκων.

Το Βερολίνο, υπό την πάγια επήρεια των μεταπολεμικών αντιπληθωριστικών εμμονών του, είχε επικαλεστεί τότε τρία βασικά επιχειρήματα: Την «ψυχολογική» ροπή των γερμανών πολιτών να κρατούν τις οικονομίες τους σε ρευστό και στο σπίτι τους καθώς δεν είχαν εμπιστοσύνη στις τράπεζες, την ανάγκη διασφάλισης της ταμειακής σταθερότητας του χρηματοπιστωτικού συστήματος σε περίπτωση κρίσης, και την – πολιτική – ανάγκη το νέο νόμισμα να εμπνέει ισχύ ανάλογη με εκείνη του μάρκου προκειμένου να δεχθούν οι γερμανοί πολίτες να το εγκαταλείψουν προς χάριν του ευρώ.

Όταν το μάρκο έγινε… ευρώ

Δεν είναι τυχαίο, άλλωστε, ότι το έως τότε «μεγάλο» χαρτονόμισμα των Γερμανών, το χαρτονόμισμα των 1.000 μάρκων, είχε αξία 510 ευρώ. Το γεγονός ότι την ίδια εποχή μόνον πέντε ακόμη χώρες της ευρωζώνης – Ιταλία, Ολλανδία, Αυστρία, Βέλγιο και Λουξεμβούργο – εξέδιδαν χαρτονομίσματα αξίας άνω των 200 ευρώ και ότι το μεγαλύτερο ελληνικό χαρτονόμισμα, εκείνο των 10.000 δραχμών άξιζε μόλις 29,35 ευρώ, απλώς εντάσσεται πια στη μακρά, στρεβλή ιστορία της γέννησης του κοινού νομίσματος. Τότε η ευρωζώνη χρειαζόταν τη Γερμανία και η Γερμανία χρειαζόταν το 500άρικο. Και κάπως έτσι εκτυπώθηκε το πρώτο χαρτονόμισμα των 500 ευρώ.

Εκτοτε, και για 14 χρόνια, το 500ευρω έθρεψε στρατιές τρομοκρατών, χρηματοδότησε αφειδώς το οργανωμένο έγκλημα, ξέπλυνε άφθονο μαύρο χρήμα, έγινε το αγαπημένο καταφύγιο των ανά την Ευρώπη φοροφυγάδων και διευκόλυνε τα μάλλα το ελληνικό bank run. Διότι πολύ πιο εύκολα κρύβεις στο στρώμα, στο σεντούκι ή την τραπεζική θυρίδα μια δεσμίδα 500άρικων παρά το αντίστοιχο ποσό σε… 20ευρα.

Αρκεί να υπολογίσει κανείς ότι 1 εκατομμύριο ευρώ αντιστοιχεί σε 2.000 χαρτονομίσματα των 500 ευρώ, 5.000 χαρτονομίσματα των 200 ευρώ και σε 10.000 των 100 ευρώ. Εξ ου, και για προφανείς πρακτικούς λόγους, τα μεγάλα χαρτονομίσματα χρησιμοποιούνται κατά κόρον από εγκληματικές και τρομοκρατικές οργανώσεις, αλλά και από φοροφυγάδες ή από φορολογούμενους που σπεύδουν να αποσύρουν τις καταθέσεις τους σε περιόδους κρίσης, όπως έγινε πέρσι στην Ελλάδα.

Το χαρτονόμισμα… Μπιν Λάντεν

Αποκαλυπτική είναι μια έρευνα των «New York Times» το 2008 που έδειχνε ότι το 25% των χαρτονομισμάτων των 500 ευρώ που κυκλοφορούσαν στην Ευρώπη βρίσκονταν στην Ισπανία. Το γεγονός ότι το ισπανικό ΑΕΠ αντιπροσώπευε τότε μόλις το 11,5% του ΑΕΠ της ευρωζώνης καταδείκνυε και το μέγεθος της παραοικονομίας στη χώρα.

Οι ισπανοί, άλλωστε, ήταν εκείνοι που είχαν βαφτίσει τα χαρτονομίσματα των 500 ευρώ… Μπιν Λάντεν, με την έννοια ότι όλοι γνώριζαν ότι υπάρχουν αλλά κανείς δεν τα έβλεπε.

Με βάση αυτά τα δεδομένα, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πήρε χθες την ιστορική απόφαση να διακόψει – σε ορίζοντα περίπου δύο χρόνων – την έκδοση και παραγωγή χαρτονομισμάτων των 500 ευρώ.

Είναι μια απόφαση που δεν ελήφθη χωρίς αντιδράσεις, που αφήνει ξανά ανοιχτούς λογαριασμούς για το μέλλον και που προβλέπει μεν διακοπή της εκτύπωσης αλλά όχι και ταυτόχρονη απόσυρση των χαρτονομισμάτων των 500 ευρώ.

Κατόπιν απαίτησης, και πάλι, της Γερμανίας ο χρόνος διακοπής της εκτύπωσης προσδιορίστηκε στο «τέλος του 2018» όπως αναφέρεται στην χθεσινή ανακοίνωση της ΕΚΤ, ενώ επίσης όπως αξίωσε το Βερολίνο στην απόφαση της κεντρικής τράπεζας περιλαμβάνεται η ρητή επισήμανση πως το 500ευρω «θα διατηρεί πάντοτε την αξία του και θα μπορεί να ανταλλάσσεται από τις εθνικές κεντρικές τράπεζες στο ευρωσύστημα για απεριόριστο χρονικό διάστημα».

Ο φόβος υποτίμησης του ευρώ

Η επιμονή της Γερμανίας, πέραν των πάγιων πολιτικών «ευαισθησιών» της, έχει να κάνει και πάλι με τα αντιπληθωριστικά – ακόμη και σε εποχή… αποπληθωρισμού – αντανακλαστικά της, ήτοι με το σύνδρομο του ισχυρού μάρκου. Ο πρόεδρος της Bundebsnak Γιενς Βάιντμαν αντιτάχθηκε δημόσια σε οποιαδήποτε πιθανότητα απόσυρσης του χαρτονομίσματος των 500 ευρώ υποστηρίζοντας ότι θα συνιστούσε απειλή αποδυνάμωσης του ευρώ.

Και ο μύχιος φόβος του Βερολίνου είναι πως ο Μάριο Ντράγκι και οι λεγόμενοι «ριζοσπάστες» τραπεζίτες θα ήθελαν να χρησιμοποιήσουν την απόσυρση του χαρτονομίσματος των 500 ευρώ για να χαλαρώσουν περαιτέρω τη νομισματική πολιτική – να πάνε, δηλαδή, σε ακόμη μεγαλύτερη, έμμεση, μείωση των ήδη μηδενικών επιτοκίων προκειμένου να τονώσουν την αναιμική ευρωπαϊκή οικονομία.

Μια τέτοια υπερχαλαρή νομισματική πολιτική θα είχε ως συνέπεια την τεχνητή αποδυνάμωση του ευρώ έναντι του δολαρίου – μια εκδοχή, που στήριξε και η γνωστή πλέον έκθεση της Βank of America – Merill Lynch. Με βάση αυτή την έκθεση, εάν η ΕΚΤ αποφάσιζε να αποσύρει τα χαρτονομίσματα των 500 ευρώ, που αντιστοιχούν στο 33% των συνολικών χαρτονομισμάτων του ευρώ που βρίσκονται σε κυκλοφορία, τότε το ευρώ θα υποτιμάτο έναντι του δολαρίου έως και 7%.

Το χαρτονόμισμα των… σεντουκιών

Στην πράξη, η διακοπή της εκτύπωσης θα οδηγήσει, προοπτικά, και στην σταδιακή απόσυρση του χαρτονομίσματος των 500 ευρώ – πρόκειται όμως για κάτι που θα γίνει σε μεγάλο βάθος χρόνου πλέον και χωρίς βίαια νομισματικά και… νομικά σοκ και επακόλουθα.

Οι αριθμοί, άλλωστε, μιλούν από μόνοι τους τόσο για την δυσκολία και περιπλοκότητα του εγχειρήματος, όσο και για την ταυτότητα των κατόχων των 500ευρων:
Κατά τη «γέννηση» του ευρώ, 2002, το χαρτονόμισμα των 500 ευρώ αντιπροσώπευε το 13,7% των συνολικών χαρτονομισμάτων που βρίσκονταν σε κυκλοφορία στην ευρωζώνη.

Το ποσοστό αυτό αυξήθηκε δραματικά μετά την κρίση της Lehman Brothers το 2007, όταν οι φοβισμένοι καταθέτες έσπευδαν στις τράπεζες για να αποσύρουν ρευστότητα και η ΕΚΤ αναγκάστηκε να αυξήσει την εκτύπωση μεγάλων χαρτονομισμάτων για να στηρίξει την τεχνική ομαλότητα και την ταμειακή επάρκεια του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Το αποτέλεσμα είναι σήμερα τα χαρτονομίσματα των 500 ευρώ να αντιπροσωπεύουν το 33% των συνολικών χαρτονομισμάτων σε ευρώ με συνολική αξία 306,8 δις, και να βρίσκονται στη δεύτερη θέση μετά τα χαρτονομίσματα των 50 ευρώ.

Τα ίδια τα στοιχεία της ΕΚΤ αποκαλύπτουν και το ρόλο του μεγάλου μοβ χαρτονομίσματος: Ο δείκτης μάζας χρήματος αποκαλύπτει ότι το 500ευρω αντιστοιχεί μόλις στο 3,2% της ενεργής μάζας των χαρτονομισμάτων – πρόκειται δηλαδή, για ένα νόμισμα σε ευρεία κυκλοφορία μεν, αλλά κρυμμένο και «αποθηκευμένο»…

http://tvxs.gr/news/eyropi-eop/i-amartoli-istoria-toy-500eyroy