ΤΟ ΠΙΤΣΙΡΙΚΙ

Οι δύο Γύφτοι έδεσαν το σχοινί γύρω από το λαιμό του θύματός τους αλλά δεν τον ανέβασαν στην αγχόνη, μόνο τραβήχτηκαν σε αντίθετες πλευρές, κρατώντας από μια άκρη του σχοινιού, κι άρχισαν να τραβούν ο καθένας από τη μεριά του. Ο άνθρωπος άρχισε να βγάζει πνιχτές κραυγές, να κλωθογυρίζει τα μάτια του, να κλοτσάει, να συστρέφεται και να λυγίζει σαν μαριονέτα σε τεντωμένο σχοινί…

»Και οι δύο άντρες, έτσι που σφίγγονταν τα σχοινιά στο λαιμό τους, είχαν πέσει λιπόθυμοι στην πλατεία, πρώτα ο ένας και μετά ο άλλος. Τώρα ήταν ξαπλωμένοι στο χώμα. Οι Γύφτοι έτρεχαν και τους σήκωναν, τους έριχναν νερό, τους χαστούκιζαν και τους τσιμπούσαν και μόλις συνέρχονταν το μαρτύριό τους συνεχιζόταν. Ξανάσφιγγε το σχοινί στο λαιμό τους και ξανατινάζονταν και χοροπηδούσαν με τον ίδιο τρόπο, μόνο που τώρα αυτό δεν κρατούσε πολύ κι η αντίστασή τους ήταν μικρότερη….

»Τρεις φορές οι Γύφτοι έκαναν τα ίδια και κάθε φορά και οι δύο άνθρωποι πατούσαν τα πόδια τους ήσυχα και υπέμεναν καρτερικά το μαρτύριό τους, με τη θηλιά στο λαιμό, και το μόνο που έδειχναν να τους νοιάζει ήταν να γίνουν όλα καθώς πρέπει. Υπομονετικοί και ήρεμοι, πιο ήρεμοι από τους Γύφτους κι από τον καθένα θεατή, φαίνονταν μόνο σκεπτικοί και αφοσιωμένοι στις έγνοιες τους, συγκεντρωμένοι στις μακρινές σκοτούρες τόσο που ούτε και τα σχοινιά στο λαιμό τους μπορούσαν να κάνουν τα πρόσωπά τους να διώξουν αυτή την έκφραση και φροντίδα.

»Και όταν την τέταρτη φορά δεν κατάφεραν να τους συνεφέρουν για να τους ξαναπεράσουν από την ίδια δοκιμασία, οι Γύφτοι πλησίασαν τους δύο άντρες που ήταν στο χώμα ανάσκελα, τους κλώτσησαν από μερικές φορές τον καθένα στα πλευρά και τους αποτέλειωσαν…»

‘’Έκλεψα’’ το απόσπασμα αυτό, που περιγράφει το μαρτύριο δύο Σέρβων πατριωτών στην τουρκοκρατούμενη Βοσνία στις αρχές του 19ου αιώνα, από το μυθιστόρημα ‘’Το χρονικό του Τράβνικ’’ του Ίβο Άντριτς, γιατί μου θύμισε το μαρτύριο που πέντε χρόνια τώρα υποβάλλεται ο ελληνικός λαός από τους σύγχρονους δυνάστες. Μαρτύριο της σταγόνας ενίοτε, που κατά περιόδους μεταβαλλόταν σε ‘’μαρτύριο του σχοινιού’’. Αργός και μαρτυρικός θάνατος δια της ασφυξίας. Μόνο που στη δική μας περίπτωση το σχοινί έχει τρεις άκρες και το τραβάνε, προς τη δική του μεριά ο καθένας, ισάριθμοι βασανιστές- ‘’Γύφτοι’’, τα τρία μέλη της Τρόικας, των Θεσμών, αν προτιμάτε: της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.

Πέντε χρόνια τώρα οι εγχώριοι υποτακτικοί τους όχι μόνο βοηθούσαν στο σφίξιμο της θηλιάς, αλλά ήταν αυτοί που έριχναν το παγωμένο νερό στον λιποθυμισμένο για να ανανήψει. Στα άκρως μεταρρυθμιστικά μέτρα της Τρόικας πρόσθεταν και όσα δικά τους μπορούσαν, ώστε ο ελληνικός λαός να εισέλθει ταχύτερα στις λεωφόρους της ανάπτυξης των κερδών των τραπεζών και των πολυεθνικών κολοσσών και στις ατραπούς της ακραίας δικής του φτωχοποίησης.

Παρεμπιπτόντως, το ΔΝΤ σε έκθεσή του για την ελληνική οικονομία το Σεπτέμβριο του 2011, πρόβλεπε ότι από το 2012 θα άρχιζε να αυξάνεται και πάλι τα κατά κεφαλή ΑΕΠ προσαρμοσμένο σε Μονάδες Αγοραστικής Δύναμης (ΜΑΔ). Μάλιστα, το 2014 θα ξεπέρναγε τα 30.000 δολάρια, σπάζοντας το ιστορικό ρεκόρ του 2008 πού ήταν 29.998 δολάρια (και κάτι σεντς) και το 2016 θα εκτινασσόταν στα 33.370 δολάρια (δηλαδή περισσότερα από 29.000 ευρώ). Το 2014 πέρασε με το κατά κεφαλή ΑΕΠ στα 19.000 ευρώ και κουράγιο να έχουμε, να δουλέψουμε σκληρά, ακολουθώντας τις ‘’μεταρρυθμιστικές οδηγίες’’ του ΔΝΤ, για να αυξήσουμε τον ενάμιση χρόνο που απομένει κατά 60% το ΑΕΠ, δηλαδή κατά 100 δις ευρώ (το 2014 ήταν περίπου 180 δις), ώστε να μην διαψεύσουμε το αγαπητό μας Ταμείο…

Το ‘’μαρτύριο του σκοινιού’’ την πρώτη πενταετία των μνημονίων (λέω ‘’πρώτη’’ γιατί φοβάμαι ότι θα έχουμε και άλλες) το εφάρμοζαν οι ‘’μεγάλοι ευεργέτες’’ μας- ως τέτοιοι εμφανίζονται- κατά τακτά χρονικά διαστήματα, ονομάζοντάς το ‘’αξιολόγηση’’. Στα ενδιάμεσα, περίπου κάθε τρεις μήνες, την έβρισκαν με το ‘’μαρτύριο της σταγόνας’’, δηλαδή χορηγούσαν ένα μικρό μέρος της δόσης απαιτώντας νέα μέτρα και πάει λέγοντας…

Την τελευταία φορά, όμως, οι τρεις ‘’Γύφτοι’’ παρατραβάνε το σχοινί δείχνοντας αποφασισμένοι να φτάσουν μέχρι το τέλος, αν ο ‘’σκλάβος’’ δεν προσκυνήσει και δεν αναφωνήσει ‘’έλεος’’. ‘’Σκλάβος’’ δεν είναι τόσο η κυβέρνηση που απλώς ‘’τόλμησε’’ να διαπραγματευτεί τη ‘’σκλαβιά’ ‘του λαού της μέσα στα ασφυκτικά πλαίσια της λυκοσυμμαχίας, παίζοντας ‘’κατενάτσιο’’ σε ένα άκρως εχθρικό γήπεδο, χωρίς διαιτητές και κανόνες, με ένα κοινό στις κερκίδες που διψάει για αίμα.

‘’Σκλάβος’’ είναι κυρίως ο λαός, που τόλμησε να επιλέξει την ελπίδα, όχι για να φέρει τα πάνω κάτω, αλλά ελπίζοντας ότι η νέα κυβέρνηση θα υλοποιήσει τουλάχιστον ένα μέρος των υποσχέσεών της. Αυτό τον λαό θέλουν να τσακίσουν, να τον ταπεινώσουν, να του δείξουν ότι οι επιλογές του δεν μετράνε μπροστά στο ‘’δίκαιο των πιστωτών’’.

Και βεβαίως, να δώσουν ένα μάθημα και σε άλλους λαούς, οι οποίοι πιθανόν θα σκέφτονταν να επιλέξουν την ελπίδα. Γιατί η ελπίδα είναι η πρώτη που πρέπει να πεθάνει σε ένα κόσμο που δυναστεύεται από το χρήμα και τη στεγνή δικτατορία των αγορών και του κέρδους.

Και επίσης, ένα ακόμη μάθημα, σε όλους τους λαούς αυτή τη φορά, που να κάνει ξεκάθαρο ότι η ακριβή μας δημοκρατία λειτουργεί μόνο όσο κινείται πειθήνια μέσα στα στενά όρια που έχουν θέσει οι αγορές και είναι ένα πολίτευμα πολύ ακριβό όχι μόνο για τα φτωχά στρώματα της κοινωνίας αλλά και για τη μεσαία τάξη.

Την ώρα που γράφω τούτες τις γραμμές, όλα δείχνουν ότι οι δήμιοι για άλλη μια φορά λασκάρισαν τα σκοινιά. Οι θεσμοί, λέει, δέχτηκαν ‘’ως βάση συζήτησης τις προτάσεις της ελληνικής κυβέρνησης’’, χωρίς όμως να σταματούν να προβάλλουν νέες απαιτήσεις, σφίγγοντας κάπως παραπάνω την τριπλή θηλιά. Τους αναστεναγμούς ανακούφισης τους διαδέχονται απελπισμένοι ρόγχοι ασφυξίας, ένα ακόμη βηματάκι κάτω από τις ‘’κόκκινες γραμμές’’, μια περαιτέρω κλίση των γονάτων προς το έδαφος.

Δεν γνωρίζω τι θα γίνει τελικά, αλλά εμένα μου φαίνεται ότι οι προτάσεις της κυβέρνησης διέπονται από την ίδια φιλοσοφία των ανάλογων προτάσεων και αποφάσεων της τελευταίας πενταετίας. Επιμέρους διαφορές υπάρχουν, μπορεί να είναι και σημαντικές, αλλά το παιχνίδι συνεχίζει να παίζεται στο ίδιο γήπεδο των πιστωτών, με κανόνες που θέτουν οι ίδιοι οι πιστωτές, με το ίδιο κοινό που διψάει για αίμα.

Η κυβέρνηση ποντάροντας στη χρονοκαθυστέρηση και παίζοντας τα χαρτιά του ‘’λιτού βίου’’ και της ‘’δημιουργικής ασάφειας’’, σπατάλησε πολύτιμο χρόνο, δίνοντας την ευχέρεια στο ‘’εσωτερικό μνημονιακό μέτωπο’’ όχι μόνο να ανασυνταχθεί αλλά και ‘’να διεκδικεί πλέον το δίκιο του κάνοντας πεζοδρόμιο’’. Ατράνταχτοι στην ασυδοσία τους οι μεγαλοεκδότες και οι μεγαλοδημοσιογράφοι συνεχίζουν να τρομοκρατούν. Πιο σίγουροι ο λιστο- συμμορίτες μας δείχνουν τα σουβλερά τους δόντια και μας λοιδορούν. Ακόμη πιο θρασείς οι υπουργοί του Σαμαροβενιζελισμού και οι κεφαλαιοκράτες που πλουτίζουν ανεξέλεγκτα πατώντας πάνω στα ερείπια του κοινωνικού κράτους και των εργασιακών σχέσεων, κατηγορούν με περισσή θρασύτητα την κυβέρνηση ότι εφαρμόζει υφεσιακά μέτρα, υμνολογώντας τα δικά τους επιτεύγματα!

Κι εμείς; Δειλοί και άβουλοι εξαντλήσαμε την αγανάκτησή μας για τους προηγούμενους μπροστά στην κάλπη και μετά αράξαμε και πάλι στους καναπέδες μας. Και σήμερα, αραγμένοι στους καναπέδες, φορτώνουμε αγανάκτηση με στόχο αυτή τη φορά τους νέους διαχειριστές της μοίρας μας.

Μοιρολατρικά, προσμένοντας ένα θαύμα; Και κάθε φορά που λασκάρει λίγο το σκοινί, ολόϊδια σαν τους δύο Σέρβους πατριώτες του Ίβο Άντριτς, οι οποίοι ‘’πατούσαν τα πόδια τους ήσυχα και υπέμεναν καρτερικά το μαρτύριό τους, με τη θηλιά στο λαιμό, και το μόνο που έδειχναν να τους νοιάζει ήταν να γίνουν όλα καθώς πρέπει. Υπομονετικοί και ήρεμοι’’, πιο ήρεμοι από τους δημίους μας και από τους αιμοδιψείς θεατές της κερκίδας, ‘’συγκεντρωμένοι στις μακρινές σκοτούρες τόσο που ούτε και τα σχοινιά στο λαιμό τους μπορούσαν να κάνουν τα πρόσωπά τους να διώξουν αυτή την έκφραση και φροντίδα’’.

Οι δύο Σέρβοι, παρά την καρτερικότητά τους, τελικά παρέδωσαν το πνεύμα τους. Γιατί κανένας δεν βρέθηκε να κόψει τα σκοινιά που έσφιγγαν το λαιμό τους. Η ίδια τύχη περιμένει και όλους εμάς στο τέλος του δρόμου που φέρει την ονομασία «Μένουμε Ευρώπη», αν δεν κόψουμε το σκοινί που σφίγγει το λαιμό μας. Όπως τους δύο πατριώτες, που όταν έπεσαν ‘’έπεσαν στο χώμα ανάσκελα, τους κλώτσησαν από μερικές φορές τον καθένα στα πλευρά και τους αποτέλειωσαν…»

Το σκοινί πρέπει να κοπεί. Διότι, είναι μεν ‘’ηρωικός ο αξιοπρεπής θάνατος’’, αλλά ‘’δεν υπάρχει τίποτε πιο πολύτιμο από μια αξιοπρεπή ζωή, με όσους κόπους και όσες θυσίες και αν κερδηθεί’’. Το σκοινί πρέπει να κοπεί. Και είτε εμείς θα το κόψουμε, είτε αυτό θα μας πνίξει.

Το χρωστάμε πρώτα και κύρια στα παιδιά μας. Αλλά και στη δική μας υστεροφημία. Για να μην μείνουμε στην ιστορία ‘’οι τελευταίοι αξιοπρεπώς θανόντες’’, αλλά ‘’οι πρώτοι που μέσα σε μια παγκοσμιοποιημένη κοινωνία θέρμαναν με τις ελπίδες τους κάποιους ακόμη καταπτοημένους λαούς και έσπρωξαν την ιστορία λιγουλάκι προς τα μπροστά…’’

ΘΑΝΑΣΗΣ ΗΛΙΟΔΡΟΜΙΤΗΣ