Ήταν 10 Δεκεμβρίου του 1893, ο σπουδαίος άνδρας, ο πρωθυπουργός Χαρίλαος Τρικούπης, στάθηκε ενώπιος του κοινοβουλίου και κήρυξε πτώχευση, μιας και αδυνατούσε να αποπληρώσει το κράτος το χρέος του.


style="display:inline-block;width:250px;height:250px"
data-ad-client="ca-pub-9897597435333950"
data-ad-slot="5336220628">

«Δυστυχώς επτωχεύσαμεν. Καλή σας νύχτα» είπε και εγκατέλειψε την Παλαιά Βουλή πηγαίνοντας αργά και σκυφτά να συναντήσει την Ιστορία. Ο Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος ανέλαβε ένα νεαρό έθνος, με βαριά ιστορία, που του μέλλονταν άγριες στιγμές! Κάποιοι λένε πως δεν το είπε στην ομιλία του, αλλά εκτός Βουλής, κάποιοι άλλοι έγραψαν στα απομνημονεύματα τους, πως τον άκουσαν με τα αφτιά τους. Η αλήθεια είναι, λένε, οι Ιστορικοί πως το είπε όχι στο βήμα της Βουλής, αλλά επίσημα, την ίδια μέρα στους δανειστές της χώρας που πίεζαν για τον οικονομικό έλεγχο, κατά το «τι είχες Γιάννη; Τι χα πάντα»! Ο σοφός πολιτικός άνδρας πρόταξε πως «ότι πρέπει να λαλήσωμεν προς αυτούς επτωχεύσαμεν δυστυχώς».

… Και στις 10 Δεκέμβρη του 1893, η Ιστορία μας κάνει πλάκα επαναλαμβάνοντας στιγμές σαν ομοιότητες. Ο Τρικούπης, το 1886, ως πρωθυπουργός παρέλαβε έλλειμμα που ξεπερνούσε τα 66.000.000 δρχ. ενώ τα τακτικά έσοδα ήταν 63.000.000. Ο Μεσολογγίτης πολιτικός προχώρησε στη σύναψη μιας σειράς νέων δανείων το 1887, το 1888 και το 1889. Με τα χρήματα των νέων δανείων στόχευε στο να αποπληρώσει τα παλιά, να καλύψει τα πάγια έξοδα του κράτους και να προχωρήσει στην υλοποίηση του προγράμματός του για τα δημόσια έργα και την ανάπτυξη της χώρας.
Πάλεψε για νέο δάνειο με στοιχειωδώς αποδεκτούς όρους και όχι «απεχθείς» αλλά οι Άγγλοι τραπεζίτες έθεταν ως όρο την επιβολή διεθνούς ελέγχου!

Πιο πριν είχε αναλάβει την εξουσία απ τον Τρικούπη, ο Σωτήριος Σωτηρόπουλος! Ένας πρωθυπουργός που ήθελε το παλάτι αλλά όχι η Βουλή. Στο παρασκήνιο, λέγεται, πως βυσσοδομούσε η τότε «διαπλοκή» μιάς και –τα είπαμε!- το έργο επαναλαμβάνεται ως φάρσα! Ο Ανδρέας Συγγρός, φημολογείται, πως κινούσε νήματα, υπέρ της επιλογής του παλατιού μιας και είχε συμφέροντα με τους γάλλους τραπεζίτες, κεφαλαιούχους αλλά και τα εκεί ομογενειακά συμφέροντα. Λέγεται ακόμη, πως έκανε τα αδύνατα δυνατά για να μη πάρει άλλο δάνειο ο Τρικούπης για τη χώρα, με στόχο να πραγματοποιηθεί ο διεθνής οικονομικός έλεγχος, ώστε να εξασφαλιστούν οι απολαβές των… δανειστών!

Τελικά η κυβέρνηση Σωτηρόπουλου σύναψε δάνειο με εγγλέζικη τράπεζα το οποίο ονομάστηκε «δάνειο κεφαλαιοποιήσεως» και είχε εξαιρετικά τοκογλυφικούς όρους. Παρά ταύτα το συγκεκριμένο δάνειο έδινε τη δυνατότητα να μετατραπούν τα καθυστερημένα τοκοχρεολύσια των προηγουμένων δανείων σε τίτλους νέου δανείου. Όταν θα αναλάβει πάλι ο Χαρίλαος Τρικούπης την πρωθυπουργία θα ακυρώσει το «δάνειο κεφαλαιοποιήσεως» και θα προσπαθήσει να συνάψει νέο! Αρχές Δεκεμβρίου τολμά να περιορίσει με νόμο τους τόκους του δημοσίου χρέους σε 30% , δηλαδή ουσιαστικά κηρύσσει πτώχευση και αναστέλλει την πληρωμή των τοκοχρεολυσίων.
Αυτή η εξέλιξη είχε σημαντικές συνέπειες στη διεθνή οικονομική, αλλά κυρίως πολιτική θέση της Ελλάδας στο εξωτερικό, αφού προκαλεί τη δυσαρέσκεια και τη δυσμένεια των μεγάλων δυνάμεων απέναντι της Ελλάδας, ιδιαιτέρως της Γερμανίας –ε! τι κάποια πράγματα παραμένουν ίδια, λέμε, ο κόσμος να χαλάσει!

Οι Έλληνες αισθάνονται ταπεινωμένοι, φτωχοί και έρμαια των παγκόσμιων εξουσιών. Οργανώνονται μυστικές εθνικιστικές εταιρείες με στόχο την προώθηση απελευθέρωσης περιοχών που ιστορικά υπήρξαν ελληνικές. Η κακή οικονομική κατάντια οδηγεί αλλά και χειροτερεύει με την στρατιωτική ήττα του 1897, η οποία με τη σειρά της επέτρεψε την ολοκλήρωση του οικονομικού διασυρμού, με την επιβολή του Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου το 1898.

Τη δεκαετία του 1880 η Ελλάδα είχε δοθεί στον μεγάλο εκσυγχρονισμό της, έχοντας συνάψει δάνεια με σκοπό την κατασκευή σιδηροδρόμων στο δίκτυο Πειραιώς Αθηνών- Πελοποννήσου κι εκτεταμένου οδικού δικτύου, ώστε να είναι ισχυρή και ενωμένη. Από τον Τρικούπη της ανάπτυξης περνά στον Δελιγιάννη του εθνικισμού. Την ίδια εποχή αυξάνεται δραματικά και ο πολύ ακριβός εξωτερικός καταναλωτικός δανεισμός που συμβάλλει κι αυτός στη δημιουργία μιας ψυχολογίας ισχύος αλλά σε γυάλινα πόδια, αφού το 1897 η χώρα ένιωθε και έτοιμη για πόλεμο. Τελικά; Οι Τούρκοι φτάνουν έξω από τη Λαμία και οι Μεγάλες Δυνάμεις τούς ανακόπτουν την πορεία!

Μετά τον «Ατυχή πόλεμο» και χωρίς να υπάρξει «τυπική» πτώχευση, οι δυνάμεις εγκαθιστούν Διεθνή Οικονομικό Έλεγχο στη χώρα. Η ειρήνη κοστίζει στην Ελλάδα, μεταξύ άλλων, και 4 εκατ. λίρες ως πολεμικές αποζημιώσεις! Από το 1898 όμως και ύστερα το εμπόριο και η βιομηχανία παρουσιάζουν ευοίωνα σημεία. Ο ρυθμός της δραστηριότητας είναι πιο ζωηρός σαν από αντίδραση στην ντροπή που είχαν αισθανθεί οι Έλληνες για την ήττα του περασμένου χρόνου. Αλλεπάλληλες βιομηχανίες ιδρύονται σε Πειραιά, Πάτρα, Καλαμάτα, Βόλο, Κέρκυρα. Οι Έλληνες δουλεύουν αλλά παραμένουν φτωχοί. Και η Ιστορία συνεχίζεται. Ξεδιάντροπα ισχυρή. Ξετσίπωτα αθάνατη και δικαιωμένη. Και συνεχίζεται χωρίς να κοιτάει τη δικιά μας απελπισία. Στο κάτω είμαστε μόνο αριθμοί στην παντοδυναμία της… Και αυτή τη 10η Δεκέμβρη του 2015…

*έχουν χρησιμοποιηθεί στοιχεία από παλαιότερη μελέτη του πανεπιστημιακού καθηγητή Ιωάννη Τσόλκα.

http://kourdistoportocali.com/news-desk/dystychos-eptochefsamen-kali-sas-nychta/