ΤΟ ΠΙΤΣΙΡΙΚΙ

Αν θεωρήσουμε ως δεδομένο ότι οι πλούσιοι ζουν περισσότερα χρόνια από τους φτωχούς, τότε κάθε προσπάθεια φτωχοποίησης ενός λαού ισοδυναμεί με συντόμευση της ημερομηνίας θανάτου των πολιτών του. Από την άποψη αυτή, οι δανειστές, αλλά και οι συνεργαζόμενες μαζί τους ελληνικές κυβερνήσεις ασκούν ένα δικαίωμα που κανείς δεν τους το έχει παραχωρήσει.

Το δικαίωμα στη ζωή, και στο θάνατο των Ελλήνων. Τα στοιχεία που υπάρχουν οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η ακατάσχετη φορολογία και οι συνεχείς περικοπές σε μισθούς και συντάξεις δεν αφαιρούν μόνο χρήματα από το πορτοφόλια μας, αλλά και κομμάτια από τη ζωή μας. Είναι κάτι που αυξάνει τις ευθύνες των κυβερνώντων, καθώς δεν αποκλείεται μετά από χρόνια να τους ζητηθεί αποζημίωση μεγαλύτερη από την απλή επιστροφή των παρακρατηθέντων. Ιδού πως τεκμηριώνεται αυτό.

Στοιχεία για τις ΗΠΑ, που παρουσίασαν οι «Τάιμς της Νέας Υόρκης» -και τα οποία πιθανότατα καταγράφουν μια διεθνή τάση- δείχνουν ότι όσο περνάνε τα χρόνια ένας πλούσιος όχι μόνο γίνεται πλουσιότερος, αλλά ζει και πιο πολύ. Έτσι, οι φτωχοί χάνουν έδαφος τόσο σε οικονομικό, όσο και σε βιολογικό επίπεδο.

Παράδειγμα πρώτο. Στην αρχή της δεκαετίας του΄70, ένας 60χρονος που ανήκε στο ανώτερο 50% της εισοδηματικής κλίμακας, μπορούσε να προσδοκά ότι θα ζήσει 1,2 χρόνια περισσότερα από ό,τι ένας συνομήλικός του στο κατώτερο 50% της κλίμακας των εισοδημάτων. Το 2001 η διαφορά είχε φθάσει τα 6,8 χρόνια και σήμερα είναι ακόμη μεγαλύτερη.

Παράδειγμα δεύτερο. Σύμφωνα με μελέτη του ινστιτούτου Brookings, η διαφορά είναι πολύ πιο αισθητή ανάμεσα στα άκρα της κλίμακας. Ένας πλούσιος άνδρας γεννημένος στη δεκαετία του 1920 που ανήκε στο ανώτερο 10% των εισοδημάτων, αναμενόταν να ζήσει έξι χρόνια περισσότερα από έναν συνομήλικό του που ήταν φτωχός και ανήκε στο κατώτερο 10%. Η αντίστοιχη διαφορά μεταξύ των γυναικών ήταν 4,7 χρόνια.

Όμως μέσα σε τρεις δεκαετίες τα πράγματα άλλαξαν δραματικά. Μεταξύ πλουσίων και φτωχών ανδρών γεννημένων στη δεκαετία του 1950, η ψαλίδα του προσδόκιμου ζωής έχει υπερδιπλασιαστεί στα 14 χρόνια, ενώ για τις γυναίκες έχει επίσης υπερδιπλασιασθεί στα 13 χρόνια.

Παράδειγμα τρίτο. Σύμφωνα με το Brookings, μεταξύ του 10% των χαμηλότερα αμειβόμενων μισθωτών που γεννήθηκαν στη δεκαετία του ΄50, το προσδόκιμο ζωής αυξήθηκε κατά 3% μόνο, σε σχέση με τη δεκαετία του ΄20. Όμως, μεταξύ του 10% των υψηλότερα αμειβόμενων μισθωτών, η αύξηση του προσδόκιμου ζωής ήταν εντυπωσιακή: περίπου 28%. Αυτό εξηγεί γιατί η «ψαλίδα» μεταξύ προνομιούχων και μη διευρύνθηκε, όσον αφορά τη διάρκεια της ζωής τους.

Αυτά είναι τα θέματα που έπρεπε να κυριαρχούν σήμερα στην πολιτική αντιπαράθεση. Στις ΗΠΑ ο προβληματισμός έχει επεκταθεί από τις διαπιστώσεις, στα αίτια του φαινομένου και στο γιατί οι πλούσιοι ζουν περισσότερο από τους φτωχούς.

Μία πρώτη εξήγηση έχει να κάνει με τον τρόπο ζωής τους. Με το γεγονός ότι οι πλούσιοι και πιο μορφωμένοι έκοψαν το τσιγάρο, γυμνάζονται πιο συστηματικά και βελτίωσαν τη διατροφή τους. Μία άλλη εξήγηση έχει να κάνει με την πρόσβαση που έχουν στην ιατρική και νοσοκομειακή φροντίδα. Σε κάθε περίπτωση, δει δη χρημάτων και από την άποψη αυτή όποιος έχει λεφτά ζει καλύτερα και περισσότερο. Είναι επιτρεπτό –ηθικώς τουλάχιστον– να το ορίζει αυτό η τρόικα;