Σε μία από τις συναντήσεις του κ. Dombrovskis στην Αθήνα το τελευταίο 24ωρο παίχθηκε ένα πολιτικό παιχνίδι που έχει το ενδιαφέρον του για το πως θα εξελιχθούν τα πράγματα τις επόμενες εβδομάδες. Ο Επίτροπος επέμεινε στους συνομιλητές του ότι η «αξιολόγηση” και η διασύνδεσή της με την υπόθεση ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών είναι απόφαση του Eurogroup και κατά συνέπεια τα δύο δεν μπορούν να αποσυνδεθούν.

Πράγματι, το Eurogroup που επισημοποίησε την απόφαση της 12ης προς την 13η Ιουλίου για το τρίτο ελληνικό πρόγραμμα δεν «αυτονόμησε» την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών από την πορεία του τρίτου προγράμματος.

Αλλά το Eurogroup έχει την αρμοδιότητα να προχωρήσει και να δρομολογήσει την απόφαση της Συνόδου Κορυφής. Και αυτή η απόφαση «αυτονόμησε» την χρηματοδότησή της ανακεφαλαιοποίησης, δεσμεύοντας τα μισά από τα χρήματα που θα δώσει το ESM στο ελληνικό δάνειο, δηλαδή τα 25 δισ. ευρώ αποκλειστικά για την κάλυψη της κεφαλαιακής επάρκειας των ελληνικών τραπεζών.

Και αυτή η «αυτονόμηση” βρίσκεται πίσω από τη διακριτική πρόσφατη δήλωση του Mario Draghi ότι η ΕΚΤ έχει τη δική της αξιολόγηση για την ανακεφαλαιοποίηση που είναι τα stress test. Και στη λογική αυτή μάλιστα έδωσε και χρονοδιάγραμμα λήξης στην σχετική διαδικασία από τις 15 Νοεμβρίου μέχρι και τις 31 Δεκεμβρίου.

Παρ” όλα αυτά και εν γνώση βέβαια όλων αυτών, ο κ. Dombrovskis επανέφερε την «αξιολόγηση” του προγράμματος σαν προϋπόθεση της ανακεφαλαιοποίησης.

Τι από όλα συμβαίνει; Αυτό που είπε ο κ. Draghi ή αυτό που υποστήριξε ο κ. Dombrovskis;

Η απάντηση έρχεται από… αρκετά μακριά και από αρκετά χρόνια πριν. 

Το νούμερο είναι πραγματικά εντυπωσιακό και δεν έχει το προηγούμενό του.
Τα τελευταία έξι χρόνια σύμφωνα με την BIS (Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών), δηλαδή από το 2009, λίγους μήνες από την κατάρρευση της Lehman Brothers τον Σεπτέμβρη/Οκτώβρη του 2008, οι κεντρικές τράπεζες στον πλανήτη έχουν κάνει 626 φορές (!) μείωση επιτοκίων.

Μόνο το 2015, σε δέκα μήνες μέχρι σήμερα δηλαδή, έχουν γίνει 69 μειώσεις επιτοκίων. Τα στοιχεία που συγκέντρωσε η BIS (Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών) είναι εκπληκτικά.

Και το εντυπωσιακότερο είναι ότι απέναντι στην «τάση” αυτή επιχείρησαν να αντισταθούν οι ΗΠΑ με την ισχυρότερη οικονομία του πλανήτη και μέχρι στιγμής  – εδώ και δύο χρόνια – το μοναδικό αποτέλεσμα είναι μία… ομολογημένη αδυναμία να το κάνουν.

Ουδέποτε το «κόστος” του χρήματος ήταν τόσο χαμηλό, σχεδόν μηδενικό.

Αλλά παρ” όλα αυτά, όπως παραδέχεται σε πρόσφατες δηλώσεις του ο τέως επικεφαλής της Fed κ. Ben Bernanke, ο κόσμος δεν έχει καταφέρει να βγει από την κρίση που ξέσπασε το 2008, με αφορμή τα «κόκκινα δάνεια”.

Επτά χρόνια μετά η Ευρωζώνη και το τραπεζικό της σύστημα κάθεται πάνω σε μία ωρολογιακή βόμβα ενός περίπου τρισ. ευρώ «κόκκινων δανείων”, που στην Ελλάδα είναι περίπου όσο το 30% του δημόσιου χρέους.

Σήμερα και αύριο στη Fed, η διάδοχος του κ. Bernanke, η κα Yellen θα συζητήσει και πάλι στο συμβούλιο της Ομοσπονδιακής Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ το αν και πώς θα μπορούσε τελικά να δρομολογηθεί η αναστροφή στη νομισματική πολιτική των ΗΠΑ που άρχισε τον Ιανουάριο του 2014 με την σταδιακή διακοπή του τελευταίου (τρίτου) κατά σειρά προγράμματος ποσοτικής χαλάρωσης (Tapering).

Οι οικονομικοί αναλυτές, που παρακολουθούν από κοντά την συζήτηση που γίνεται τελευταία στην Fed, υποστηρίζουν – σχεδόν με απόλυτη βεβαιότητα – ότι οι κεντρικοί τραπεζίτες και η κα Yellen αποκλείεται να κινηθούν αυτό το διήμερο σε αύξηση των επιτοκίων. Και θα περιμένουν τουλάχιστον μέχρι το τέλος του έτους για να κρίνουν το αν, πως και πότε.

Άλλωστε, τα στοιχεία από τον πληθωρισμό (0,1%) και από την οικονομική δραστηριότητα (το ένα τρίτο των αμερικάνικων επιχειρήσεων που επηρεάζουν την οικονομική δραστηριότητα προβλέπει μείωση της ζήτησης και των κερδών για το 2016), παρά τη φαινομενικά πολύ χαμηλή ανεργία (μόλις 5,1%) δεν θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν μια τέτοια απόφαση.

Ήδη, πάντως το άνοιγμα της συζήτησης για την αύξηση των επιτοκίων έχει προκαλέσει μία πρωτοφανή αναστροφή των ροών κεφαλαίου από την περιφέρεια και τις αναδυόμενες αγορές στα μητροπολιτικά κέντρα, υποχρεώνοντας όλες σχεδόν τις μεγάλες οικονομίες σε Ευρώπη, Ασία και Ν. Αμερική να υιοθετήσουν τα τελευταία δύο χρόνια – επίσης χωρίς ιδιαίτερο αποτέλεσμα – προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης για να καλύψουν τις τεράστιες «τρύπες” που αφήνει πίσω της αυτή η τάση εξόδου των κεφαλαίων από την περιφέρεια.

Το Δεκέμβριο έχει επιλέξει και ο κ. Draghi για να πάρει τις δικές του αποφάσεις ως προς το αν και πότε θα χρειασθεί να «τυπώσει” περισσότερο χρήμα και για περισσότερο χρόνο, προκειμένου να αντιμετωπίσει τις αναδυόμενες πιέσεις στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα.

Η οικονομία της Ευρωζώνης… διολισθαίνει πλέον κάτω από τις εσωτερικές και τις εξωτερικές δυσκολίες, παρά τον πρωτοφανή συνδυασμό της χαμηλής τιμής του πετρελαίου και του σχετικά «φθηνού” ευρώ.

Όλοι μιλούν για ένα ισχυρό δίλλημα που η απάντηση της ΕΚΤ το Δεκέμβριο πρέπει να δώσει «λύσεις” ή τουλάχιστον να απομακρύνει για άλλη μία φορά την αμεσότητα της απειλής.

Και ένα είναι βέβαιο, δεν χρειάζεται μέχρι τότε… ανεξέλεγκτες καταστάσεις στα χωράφια του.

Για το λόγο αυτό και προετοίμασε για τη στάση του τις αγορές δηλώνοντας πρόσφατα πως στην Ελλάδα η ΕΚΤ έχει τη δική της «αξιολόγηση” ως προϋπόθεση της ανακεφαλαιοποίησης και αυτή αφορά τα stress test που βρίσκονται σε εξέλιξη και θα έχουν τα αποτελέσματα το Σάββατο στις 31/10.

Βέβαια ο κ. Dombrovskis εχθές επέμεινε πως η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών είναι συναρτημένη με την «αξιολόγηση”.

Πράγματι είναι με την ευρύτερη έννοια, με τη λογική ότι και οι δύο διαδικασίες είναι μέρος του ίδιου προγράμματος.

Αλλά είναι σαφές ότι ο λόγος που ξεχώρισαν από την αρχή της συμφωνίας τα 25 δισ. ευρώ του δανείου για τις τράπεζες είναι γιατί η ΕΚΤ θέλει να έχει καθαρό το πεδίο δράσης της στο ευρωσύστημα από στοιχεία «πολιτικής” που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν αστάθειες και αναταραχή στο εξαιρετικά αβέβαιο διεθνές και ευρωπαϊκό περιβάλλον.

Και αυτή είναι μία απειλή που δεν μπορεί να έχει στα πόδια του εν όψη του Δεκεμβρίου κανένας κεντρικός τραπεζίτης… ούτε ακόμα και ο πρόεδρος της Bundesbank, όταν το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα «κάθεται” κυριολεκτικά πάνω σε μία ωρολογιακή βόμβα ενός τρισ. ευρώ «κόκκινων δανείων”.

Κανένας Επίτροπος όσο και αν εκφράζει τους …σκληρούς του βορρά και την άποψη Σόιμπλε δεν μπορεί να ανατρέψει αυτή την «προβληματική” στην ΕΚΤ.

Και αυτή ήταν η σημασία των δύο σχετικά διακριτικών δηλώσεων Draghi που κατέληγαν στο ότι «εμείς (σ.σ. η ΕΚΤ δηλαδή) έχουμε την δική μας αξιολόγηση και αυτή είναι τα stress test).

Αυτό βέβαια δεν σημαίνει ότι πολιτικά η πίεση της σύνδεσης της «αξιολόγησης” με την «ανακεφαλαιοποίηση” των τραπεζών δεν θα χρησιμοποιηθεί.

Το αντίθετο, θα παραμείνει στο τραπέζι, θα αυξηθεί και θα ανακινείται – όσο «εκκωφαντικά” χρειάζεται – τα επόμενα 24ωρα, καθώς όπως είναι προφανές, «βολεύει” και τις δύο πλευρές (σ.σ. κυβέρνηση και «θεσμούς) στο να πιεσθούν να καταλήξουν σε συμφωνία στα δύο «καυτά” θέματα του τρίτου πακέτου, ήτοι τα «κόκκινα δάνεια/πλειστηριασμούς” που είναι η πραγματική προϋπόθεση για την ανακεφαλαιοποίηση και το «ασφαλιστικό” που είναι ο… θεμέλιος λίθος για την συζήτηση αναδιάρθρωσης του χρέους.

Για το λόγο αυτό άλλωστε μέχρι να κλείσει η συμφωνία με τις λιγότερες δυνατές πολιτικές αναταραχές – πολύ περισσότερο που θα αυξάνονται παράλληλα τα «γεγονότα” για το προσφυγικό – θα συνεχίσει η «παρέλαση” των κοινοτικών αξιωματούχων και πολιτικών της Ευρωζώνης στην Αθήνα. Γιατί όλοι αυτοί που αποφασίζουν γνωρίζουν ότι οι επόμενες εξελίξεις για το τρίτο ελληνικό πρόγραμμα θα είναι οικονομικές, αλλά οι αποφάσεις που θα τις δρομολογούν θα είναι καθαρά «πολιτικές”.

του Γιάννη Αγγέλη-Capital.gr