Γιατί κανείς δεν μιλάει για τη χρεωκοπία του Πουέρτο Ρίκο;
Στα πολύ ψιλά γράμματα ελαχίστων ΜΜΕ πέρασε η είδηση του τι έγινε με το χρέος του Πουέρτο Ρίκο – Αύριο, 1η Ιουλίου, σκόπευε να πτωχεύσει λόγω αδυναμίας αποπληρωμής χρέους και… “διασώθηκε” στο παραπέντε!

Το «πράσινο φως» πήρε από το αμερικανικό Κογκρέσο το σχέδιο διάσωσης του Πουέρτο Ρίκο, μόλις δύο ημέρες πριν την χρεοκοπία του λόγω υποχρεώσεων αποπληρωμής χρέους, ύψους 2 δις δολαρίων.

Η τροπολογία πέρασε από την Γερουσία, με 68 ψήφους υπέρ έναντι 30 κατά κι έτσι άνοιξε ο δρόμος για μια τακτική αναδιάρθρωση του χρέους του νησιού, ύψους 72 δις δολαρίων. Επιπλέον, η Γερουσία προχώρησε στην κατάρτιση μιας ομοσπονδιακής επιτροπής εποπτείας για τα επόμενα τρία χρόνια. Την υπογραφή της τροπολογίας έχει ήδη προαναγγείλει ο Αμερικανός πρόεδρος, Μπαράκ Ομπάμα κι αυτό σημαίνει… τέρμα οι απανωτές εκλογές!

Η δημοσιονομική κρίση του Πουέρτο Ρίκο είναι βαθύτερη από την αδυναμία εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους, το οποίο κρίνεται ως μη βιώσιμο: Η οικονομία του είναι σε ύφεση για σειρά ετών και ο πληθυσμός του μεταναστεύει μαζικά στην Αμερική, διαβρώνοντας έτσι την φορολογική βάση της χώρας ενώ απειλείται η παροχή βασικών αγαθών και υπηρεσιών.Πάνω από το ένα τρίτο των εσόδων της χώρας διοχετεύεται στην εξυπηρέτηση του χρέους.

Οικονομικοί αναλυτές κάνουν λόγω ότι ακόμη και αυτή την τροπολογία, το Πουέρτο Ρίκο δεν θα γλυτώσει την πτώχευση μακροπρόθεσμα.

Ποια είναι η κατάσταση στο Πουέρτο Ρίκο και ποιες οι ομοιότητες με την Ελλάδα

Το Πουέρτο Ρίκο ή αλλιώς Πόρτο Ρίκο, σημαίνει Πλούσιο Λιμάνι και είναι νησί της Κεντρικής Αμερικής στονΑτλαντικό ωκεανό. Πρόκειται για το μικρότερο και ανατολικότερο από τα νησιά των Μεγάλων Αντιλλών, και από το 1952 είναι μαζί με τα γύρω του νησιά αυτοκυβέρνητη πολιτεία (Ελεύθερη Συνδεδεμένη Πολιτεία του Πουέρτο Ρίκο), αλλά εξαρτημένη στην εξωτερική πολιτική και την άμυνα από τις ΗΠΑ.

Οι κάτοικοί του έχουν την αμερικανική ιθαγένεια, αλλά δεν εκπροσωπούνται κανονικά στο κογκρέσο των ΗΠΑ, αλλά δεν καταβάλλουν ομοσπονδιακούς φόρους. Ανά 4 χρόνια, εκλέγεται αντιπρόσωπος του Πουέρτο Ρίκο, ο οποίος δίχως δικαίωμα ψήφου εκπροσωπεί τους κατοίκους στο αμερικανικό κοινοβούλιο.

Το βιοτικό επίπεδο των κατοίκων βρίσκεται συγκριτικά προς αυτό των ΗΠΑ σε εξαιρετικά χαμηλό επίπεδο. Με πολύ λίγα λόγια, θα μπορούσε να πει κανείς ότι αυτός ο φτωχός συγγενής των ΗΠΑ, είναι ένας παράδεισος των Αμερικάνων, τόσο για τουρισμό, αλλά και για offshore εταιρίες και επιχειρήσεις που εδρεύουν εκεί σε καθεστώς ΕΟΖ, με αποτέλεσμα τη φτώχεια λόγω συνεχούς φοροαποφυγής.

Μια μόνιμη δικομματική διαμάχη και αλλεπάλληλες εκλογές για αντιπροσώπους δεν κατάφεραν ποτέ να κάνουν το Πουέρτο Ρίκο ανεξάρτητο κράτος, αντίθετα, κατάφεραν να το βουλιάξουν περισσότερο οικονομικά και να εξαρτάται από τους δανειστές τους και τα διάφορα funds, που σε κάποια στιγμή είχαν απαιτήσει ακόμα και τα σχολεία να κλείσουν προκειμένου να πληρωθούν οι υποχρεώσεις τους.

Το Πουέρτο Ρίκο δεν θα είχε κανένα λόγο να έχει οικονομικά χρέη αν δεν το αλυσόδεναν τεχνηέντως με χρέη. Η οικονομία του βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στη γεωργική παραγωγή. Κυριότερα προϊόντα είναιτο ζαχαροκάλαμο, ο καφές, ο καπνός, τα εσπεριδοειδή, οι μπανάνες, οι ανανάδες, τα οπωρολαχανικά, τορύζι κ.ά., ενώ ο σχετικάαναπτυγμένος τομέας της κτηνοτροφίαςαφορά στην εκτροφή κυρίως βοοειδών,πουλερικών και χοίρων και κατά δεύτερο λόγο αιγοπροβάτων. Ηπαραγωγή αλιευμάτων είναι αξιόλογηκαι σ’ αυτήν εντάσσονται και προϊόντα ιχθυοτροφίας. Το υπέδαφοςτου νησιού περιλαμβάνει χρώμιο,χρυσό,κοβάλτιο, νικέλιο, γραφίτη,τύρφη. Εξορύσσονται επίσης άργιλοςκαι αλάτι.

Πως έφτασε στην πτώχευση;

Η οικονομία του Πουέρτο Ρίκο έχει χαρακτηριστεί ως οικονομία υψηλού εισοδήματος από την Παγκόσμια Τράπεζα και ως η πιο ανταγωνιστική οικονομία της Λατινικής Αμερικής από το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, το ακαθάριστο εθνικό εισόδημα ανά κάτοικο του Πουέρτο Ρίκο το 2013 είναι $ 23.830 και κατατάσσεται ως 63ο μεταξύ όλων των κρατικών φορέων στον κόσμο. Η οικονομία της κυρίως από την κατασκευή (κυρίως τα φαρμακευτικά προϊόντα, τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, πετροχημικά και ηλεκτρονικά) που ακολουθείται από τον κλάδο υπηρεσιών (κυρίως οικονομικών , ασφάλειες, real estate και του τουρισμού. Η γεωγραφία του Πουέρτο Ρίκο και το πολιτικό καθεστώς του – δύο καθοριστικοί παράγοντες για την οικονομική ευημερία της, κυρίως λόγω του σχετικά μικρού μεγέθους της ως νησί, έλλειψης φυσικών πόρων που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή πρώτων υλών και, κατά συνέπεια, την εξάρτησή της από τις εισαγωγές καθώς και της επικυριαρχίαστις Ηνωμένες Πολιτείες η οποία ελέγχει τις σχέσεις με το εξωτερικό, ασκώντας εμπορικούς περιορισμούς, ιδίως στην ναυτιλιακή βιομηχανία.

Το Πουέρτο Ρίκο γνώρισε μια ύφεση τη περίοδο 2006-2011, και απώλεια της οικονομικής ανάπτυξης και έπεσε πάλι σε ύφεση το 2013, ως αποτέλεσμα της αυξανόμενης δημοσιονομικής ανισορροπίας, αλλά και της φορολογικής πολιτικής που επέβαλλαν οι ΗΠΑ. Καθιέρωσαν φορολογικές απαλλαγές για τις αμερικανικές εταιρείες που εγκαταστάθηκαν στο Πουέρτο Ρίκο, επιτρέποντας στις νησιωτικές θυγατρικές τους να στέλνουν τα κέρδη τους στη μητρική εταιρεία, ανά πάσα στιγμή, χωρίς να πληρώνουν ομοσπονδιακό φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων. Είναι, ωστόσο, έκπληξη ότι το Πουέρτο Ρίκο ήταν σε θέση να διατηρήσει ένα σχετικά χαμηλό πληθωρισμό κατά την τελευταία δεκαετία, διατηρώντας παράλληλα ισοτιμία αγοραστικής δύναμης ανά κάτοικο υψηλότερο από το 80% του υπόλοιπου κόσμου. Θεωρητικά, το μεγαλύτερο μέρος των οικονομικών δεινών του Πουέρτο Ρίκο πηγάζουν από τους ομοσπονδιακούς κανονισμούς που έληξαν, έχουν καταργηθεί, ή δεν ισχύουν πλέον για το Πουέρτο Ρίκο, την αδυναμία του να καταστεί αυτάρκες , την άκρως πολιτικοποιημένη δημόσια πολιτική του, που τείνει να αλλάζει κάθε φορά που μια πολιτική δύναμη κερδίζει την εξουσία, καθώς και την άκρως αναποτελεσματική τοπική κυβέρνηση του η οποία έχει συγκεντρώσει ένα δημόσιο χρέος ίσο με το 68% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος σε όλο το χρόνο.

Σε σύγκριση με τις διάφορες πολιτείες των Ηνωμένων Πολιτειών, το Πουέρτο Ρίκο είναι χειρότερο από ό, τι το Μισισιπή -τη φτωχότερη πολιτεία των ΗΠΑ- με 41% του πληθυσμού της κάτω από το όριο της φτώχειας. Ωστόσο, σε σύγκριση με τη Λατινική Αμερική, το Πουέρτο Ρίκο έχει το υψηλότερο κατά κεφαλήν ΑΕΠ στην περιοχή. Από τους κύριους εμπορικούς εταίρους της είναι οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ιρλανδία και η Ιαπωνία , με τα περισσότερα προϊόντα που προέρχονται από την Ανατολική Ασία , κυρίως από την Κίνα , το Χονγκ Κονγκ και την Ταϊβάν. Η εξάρτηση του Πουέρτο Ρίκο από το πετρέλαιο για τη μεταφορά και την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, καθώς και η εξάρτησή του από τις εισαγωγές τροφίμων και πρώτων υλών, κάνει το Πουέρτο Ρίκο ασταθές και στο έλεος των αγορών.

Να θυμίσουμε ότι ακριβώς ένα χρόνο πριν, είχαμε τη δίδυμη πτώχευση Ελλάδας και Πουέρτο Ρίκο με τις αγορές να σχολιάζουν:

«Οι οικονομολόγοι λένε ότι ανεξάρτητα από το τι θα συμβεί, η Ελλάδα και το Πουέρτο Ρίκο αντιμετωπίζουν μια ζοφερή προοπτική. Η Ελλάδα είναι ήδη πίσω στην ύφεση, και οι κάτοικοι του Πουέρτο Ρίκο φεύγουν από το νησί κατά κύματα. Οι οικονομίες τους είναι μικρές – η Ελλάδα είναι περίπου το ίδιο μέγεθος με το Κονέκτικατ – αλλά η παγκόσμια οικονομική κρίση το 2008 ήταν ένα μάθημα για το πώς σχετικά μικρές τσέπες αστάθειας μπορούν να ταράξουν ολόκληρο τον κόσμο».

Λογικό ακούγεται, όταν στις «μικρές τσέπες» μπαίνουν συνέχεια αρπακτικές χερούκλες!

Λέξη δεν ακούστηκε στα ελληνικά ΜΜΕ. Περίεργο;

Πηγή