ΤΟ ΠΙΤΣΙΡΙΚΙ

Αν ένας μόλις άνθρωπος όπως ο Σάββας Ξηρός, ήταν ικανός να σκορπίσει τόσο κακό, σκέψου πως όλοι εμείς μαζεμένοι, μπορούμε να σκορπίσουμε το αντίθετο του: το καλό! Κατά τη ταπεινή μου άποψη αυτό δε γίνεται αγνοώντας τον τρόπο σκέψης, την ύπαρξη ενός ανθρώπου που επέβαλλε ιδεολογία με δύναμη των όπλων, δικαστής και εκτελεστής ο ίδιος. Και μια παράσταση, για την οποία σηκώνεσαι και ετοιμάζεσαι, βγάζεις εισιτήρια και μετακίνησε για να τη παρακολουθήσεις, ενώ δεν μπαίνει σπίτι σου, με τσαμπουκά όπως η τηλεόραση, που δεν έχει δει δεν μπορεί να γίνεται αντικείμενο τυφλού μίσους.

Οι καλλιτέχνες οφείλουν όχι να διασκεδάζουν ή να χαϊδεύουν αφτιά, αλλά να μάχονται, να αναλύουν, να καταδεικνύουν, να μελετούν, να σοκάρουν, να προβοκάρουν ίσως, να μεταχειρίζονται κάθε τρόπο για να αφυπνίσουν το κοινό τους.

Γιατί λοιπόν ένα έργο δαιμονοποιήθηκε, όπως είχε γίνει παλιά με το «Κόρπους Κρίστι» στο Χυτήριο, θεωρούμενο πως «εξυμνεί» και όχι καταδικάζει την τρομοκρατία. Όλοι όσοι στραφήκαν εναντίον της σκηνοθέτιδας, των ηθοποιών, των συντελεστών, του καλλιτεχνικού διευθυντή –του σπουδαίου αυτού θεατράνθρωπου- Στάθη Λιβαθινού, είχαν δει το έργο για το οποίο ούρλιαξαν να κατέβει;

«Η παράσταση λέει ότι μια ιδεολογία δεν έχει το δικαίωμα να πάρει ούτε μια ζωή. Η ιδεολογία δεν μπορεί να αφαιρεί ζωές. Αυτό είναι το μήνυμα της παράστασης. Όχι, δεν είναι καμία απολογία του Ξηρού. Η σκηνοθέτης στο είδος θεάτρου με το οποίο καταπιάνεται, προφανώς επέλεξε να μαζέψει κομμάτια από διάφορες πηγές και από τους «Δίκαιους» του Καμύ, που είναι ένα πολύ μεγάλο κομμάτι και να πάρει κάποια μικρά, ελάχιστα αποσπάσματα από το ημερολόγιο του Σάββα Ξηρού. Και πρέπει να σας πω ότι αυτό πραγματικά που βγαίνει από την παράσταση, μόνο απολογία του Ξηρού δεν είναι. Είναι το αντίθετο ακριβώς, είναι η καταδίκη της βίας απ’ όπου κι αν προέρχεται. Εγώ είμαι εδώ για να υπερασπιστώ το δικαίωμα του θεάτρου να προσπαθεί να θέσει κάποια θέματα, ειδικά σε μια πειραματική σκηνή, που είναι μια σκηνή έρευνας. Να θέσει κάποια θέματα που να αγγίξουν τη σύγχρονη κοινωνία και τη σύγχρονη πραγματικότητα. Δεν είμαι εδώ για να απολογηθώ, όμως, για το με ποιον μιλάει κάθε σκηνοθέτης. Αυτό δεν μπορώ να το κάνω και δεν πρέπει να το κάνω. Πραγματικά (αυτό που) με αφορά, αν θέλετε να σας πω με απόλυτη ειλικρίνεια, είναι ότι -και αυτό είναι που με θλίβει- μπορεί να περάσει η αντίληψη στον κόσμο και στους ανθρώπους των θυμάτων, ότι εμείς μπορεί να μην στεκόμαστε με σεβασμό απέναντί τους. Δηλαδή, η λάθος εντύπωση, αυτό είναι που μου κοστίζει περισσότερο, ότι μπορεί να μην σεβόμαστε εμείς, οι άνθρωποι του Εθνικού, εγώ προσωπικά, οι συνεργάτες μου… Δίνεται ξαφνικά η λάθος εντύπωση ότι δεν στεκόμαστε με προσοχή και με σεβασμό απέναντι στα θύματα. Αυτό είναι κάτι για το οποίο νομίζω, οφείλω να απολογηθώ».

Αυτά ανάμεσα σ άλλα δήλωσε ο Στάθης Λιβαθινός και αφού δεν είδαμε την παράσταση δεν μπορούμε να αμφισβητήσουμε τα λεγόμενα του. Το θέμα είναι πως δεν θα τη δούμε κιόλας, μιας και κατέβηκε ύστερα απ την βοή λαού περί ποιότητας έργων του Εθνικού Θεάτρου, από ανθρώπους που αμφιβάλλουμε αν ξέρουν καν που είναι το Εθνικό και πως μπαίνεις μέσα επίσκεψη και όχι καν για να δεις παράσταση!

Λοιπόν; Ο Νόρμαν Μέιλερ δεν έπρεπε να γράψει το «Κάστρο στο Δάσος» γιατί ασχολιόταν με το πώς ο Χίτλερ έγινε κακός; Ο Σπίλμπεργκ δεν έπρεπε να φτιάξει το «Μόναχο» γιατί απ’ τη μια έδειχνε πως σκότωναν οι Παλαιστίνιοι και απ την άλλη η Μοσάντ; Ο Τρούμαν Καπότε όφειλε να μην γράψει πότε το «Εν Ψυχρώ» γιατί έμπαινε στο μυαλό δυο κατά συρροή δολοφόνων; Μήπως η έρευνα της καλλιτεχνικής δημιουργίας, κάνει ακριβώς αυτό; Δηλαδή τιμά τα θύματα της βίας, καταδεικνύοντας δαιμονιακή, σκοτεινή και δείχνοντας την, την μικραίνει ώστε να μην είναι βουβός τρόμος άλλα να χει μεγέθη που νικιούνται και εξηγούνται;

Πριν γίνω στόχος υβριστών σχολίων, θέλω να πω πως κάθε άποψη είναι δεκτή, απλά να, το να καταβαίνει μια παράσταση είναι κομμάτι ήττας τόσο της ελεύθερης σκέψης, όσο και της διακίνησης ιδεών. Πόσο μάλλον αν έχει παρεξηγηθεί κάθε πρόθεση της… Η επίσημη ανακοίνωση του Εθνικού Θεάτρου για το κατέβασμα του έργου είναι πικρή και έχει ως εξής:

Ανακοίνωση για την παράσταση «Ισορροπία του Nash»

Η παράσταση Ισορροπία του Nash που παίζεται στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου  ξέφυγε από τον καλλιτεχνικό της στόχο και μοιάζει, χωρίς να το επιδιώκει, να εξαντλεί τις αντοχές μιας κοινωνίας. Έγινε αντικείμενο πολιτικής εκμετάλλευσης σε μια  δύσκολη συγκυρία και παρερμηνεύτηκε η ιδεολογική της πρόθεση. Δέχτηκε τη σκληρή και απολύτως δογματική κριτική ανθρώπων που, ως επί το πλείστον, δεν την έχουν παρακολουθήσει.

Ενώ το βασικό της μήνυμα είναι πως καμία ιδέα δεν δικαιούται να αφαιρέσει ανθρώπινη ζωή, η παράσταση οδήγησε, ερήμην της, στο αντίθετο από το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα, προξενώντας περισσότερο πόνο παρά προβληματισμό. Τέλος, ενεργοποίησε αντιδράσεις ακραίων κύκλων, που έφτασαν στο σημείο να εκφράζουν απειλές για τη σωματική ακεραιότητα του κοινού, των καλλιτεχνών και των εργαζομένων του Εθνικού Θεάτρου.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες θεωρούμε ότι η συνέχιση της παράστασης θα καλλιεργήσει τη στρεβλή εντύπωση ότι το Εθνικό Θέατρο, αντί να προβάλει τη σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία και το γόνιμο προβληματισμό, στηρίζει εγκληματίες για πάντα καταδικασμένους στη συνείδηση του ελληνικού λαού.

Για τους παραπάνω λόγους επιλέγουμε να σταματήσουμε τις παραστάσεις του έργου Ισορροπία του Nash, χωρίς επ’ ουδενί να παραιτούμαστε από το δικαίωμα, τώρα και στο μέλλον, της ελεύθερης καλλιτεχνικής έκφρασης, όπως οφείλουμε να κάνουμε ως Εθνικό Θέατρο.

http://kourdistoportocali.com/read-this/esy-xeris-pou-ine-ethniko/